Yunanistan’da yaklaşık iki bin kişi, Selanik şehrinin Özgürlük Meydanı’nda 2. Dünya Savaşı’nda toplama kamplarına gönderilen ve orada hayatlarını kaybedenleri andı. Irkçılıkta artış gözlemlenen Avrupa ülkelerinden biri olan Yunanistan’ın bu seneki 72. yıl anma törenine, 200 kadar destekçisiyle Yunan sol partisi Syriza da destek verdi.
“Irkçılık Öldürür”, “Tarihten Öğrenelim”, “Bir Daha Asla!” pankartlarıyla katılımcılar, toplama kamplarına öldürülmek üzere insanları taşıyan trenlerin yola çıktığı eski tren istasyonuna yürüdü. Söz konusu tren istasyonundan, 15 Mart 1943 tarihinde, 19 tren Auschwitz-BirkenauKampına çocuk, kadın ve yaşlıların da olduğu Yahudileri ölüme taşımıştı.
Toplama kampına insan taşımakta kullanılan 1 vagon ve hayvan taşımak için kullanılan, dokuz gün boyunca insanların içinde kitli tutulduğu 4 marşandiz de katılanların görmesi amacıyla istasyona çekildi. Kalabalık, ölüme yolculukta kullanılan raylara ve trenlere çiçekler bıraktı.
Toplama kamplarında sağ kalanlardan biri olan Heinz Cunho (87) o günü şöyle anlattı: “Korkunç hüzünlü yağmurlu bir gündü, gökyüzü bile ağlıyordu. Toplama kampına dokuz gün boyunca süren yolculuğumuzda, 50 kişilik vagonlara bizi 80 kişi sıkıştırdılar ve içeride yolculuk boyunca kilitli kaldık.”
Selanik Yahudi Cemaati Başkanı David Saltiel, “Auschwitz-Birkenau’ya ilk tren 15 Mart 1943’te yola çıkmıştı, bu vagonlar karanlık anların ve duyguların sembolü olarak bugün bizimle buradadır. Selanik Yahudileri, sadece kimlikleri yüzünden Naziler tarafından öldürüldüler. Biz hayatlarını kaydeden Yunan Yahudilerin anılarının takipçisiyiz. Hepimiz birlik olmalı, Nazizime, yükselen her türlü ırkçılığa ve antisemitizme karşı kenetlenmeliyiz” dedi.
Yunanistan’ın 1943’te kamplara gönderdiği Yahudilerin çoğu, Osmanlı’nın 15. yüzyılda topraklarına davet ettiği Sefarad Yahudileri’ydi. 20. yüzyıl başlarında 50 bin olan Selanik’teki cemaat nüfusu bugün yok olma aşamasına geldi.
Kamplara gönderilenlerin 1950’si hayatta kalabildi. Trene binmeyerek toplama kampından kaçmayı başaranlar ise direniş örgütlerine katıldı veya botlarla Türkiye’ye kaçtı.
Bugün 800 bin kişilik olan Selanik’te şehrinde, Osmanlı’dan kalan Sefarad Yahudilerinin nüfusu 2000 kişiden azdır.
ADL Global 100’ün raporuna göre Yunanistan’daki ırkçılık (antisemitizm) oranı yüzde 69 olarak raporlandı. Bu oran ile Yunanistan, Avrupa’nın en yüksek antisemitizm oranına sahip ülkelerinden biri.
