Kudüs Belediye Başkanı Nir Barkat, ABD Başkanı Barack Obama’yı Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımaya çağırdı. Çağrı ABD Yüksek Mahkemesinin Kudüs’te doğan Amerikalı vatandaşların pasaportlarında doğum yeri olarak İsrail yazılmasını reddedişinden saatler sonra geldi.
Barkat, “Paris’in Fransa’nın, Washington’ın ABD’nin olduğu gibi Kudüs de İsrail’in başkentidir. Amerikan Başkanı’nın bu gerçeği kabullenmesini bekliyorum” dedi. İsrail’in ABD eski elçisi Michael Oren de kararı eleştirdi. Şu anda Kulanu Partisi’nden milletvekili olan Oren kararın İsrail-ABD birliğine ve İsrail’in meşrutiyetine hasar verdiğini söyledi. ABD’li Yahudi kuruluşlardan Ortodoks Birlik de karardan duydukları hayal kırıklığını dile getirdi.
Karar Kudüs’ün İsrail’in başkenti olarak tanınması meselesini ABD Başkanının yetkisine bırakıyor.
Kongre ve Beyaz Saray on yıllardır bu konuda ayrı fikirdeler. 1995 yılında Kongre İsrail yanlısı bir tutum sergileyerek ‘İsrail’in başkenti birleşmiş Kudüs’tür’ demişti. 2002’de ise Kongre yeni şartlar ekleyerek Başkan’a büyükelçiliği Tel Aviv’den Kudüs’e taşıması ve Kudüs’te doğan ABD’liler için pasaportlarında doğum yeri olarak ‘İsrail’ yazılması için çağrıda bulundu. Başkan Bush bu şartları yasaya dönüştürdü fakat “Kudüs’e yönelik ABD dış politikası değişmemiştir” diye belirtti. Obama Bush ile aynı duruşu sergiledi.
Pazartesi alınan Yüksek Mahkeme kararında 6-3 oy çoğunluğuyla Kongre’nin yetkilerini aşarak 2002’de yasayı onayladığını ve bu yasanın Dışişleri Bakanlığının yıllardır süren Kudüs’ü İsrail’in başkenti saymama politikasını zorla değiştirmesine yol açacağı söylendi. İsrail ve Filistin Kudüs’ün statüsü konusunda ortak bir uzlaşıya varmadan ABD Yönetimi Kudüs’ün üzerinde hiçbir devletin hükmünü kabul etmiyor.
Tüm bu mahkeme süreci 12 yaşında Kudüs doğumlu ABD’li Menachem Zivotofsky’nin ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’e açtığı dava ile başlamıştı. Zivotofsky Bar-Mitsva çağına geldiğinde pasaportunda doğum yeri olarak İsrail yazacağını ümit etmişti fakat başarılı olamadı.
