Gizliliği kaldırılan belgeler ışığında, casusluk yaptığı suçlamasıyla yargılanmasının ardından 1953’te eşi Julius Rosenberg ile birlikte elektrikli sandalyede idam edilen Ethel Rosenberg’in suçsuz olduğu ortaya çıktı.
Soğuk Savaş döneminde ABD’li Yahudi Ethel ve Julius Rosenberg çifti Sovyetler Birliği adına casusluk yapmakla ve atom bombasıyla ilgili bilgileri Ruslara vermekle yargılanmış, suçlu bulunmuş ve 1953’te idam edilmişti.
SSCB’ye atom içerikli gizli bilgiler sızdırmakla ilgili suçlamaların doğruluğu o zamanlarda tartışmalıydı. On yıllarca sonra Sovyet haberleşmeleri deşifre edilmiş ve kamuya açılmıştı. Bu haberleşmelerde Julius Rosenberg’in aktif olarak casusluk yaptığı bilgisi yer almakta ancak, suçlu bulunduğu casuslukla ilgili ya da Ethel Rosenberg’in ilgisi olduğuna dair herhangi bir delil bulunmamaktaydı.
Çift Ethel Rosenberg’in kardeşi David Greenglass’ın çalıştığı New Mexico’daki araştırma merkezinden edindikleri nükleer silah sırlarını Rus ajanlara ileten casuslar olarak suçlanmışlardı.
Oysa George Washington University Ulusal Güvenlik Arşivi’nden gün ışığına çıkan belgelerden Ethel’in kardeşi David Greenglass’ın yalan söylediği anlaşılıyor. David Greenglass, aktif bir casus olan eşi Ruth’u korumak amacıyla yalan konuşmuştu.
Bu önemli kanıt, 1950 yılına ait büyük jüri tanıklığının mahkeme kararı sonucu geçtiğimiz ay kamuoyunun bilgisine sunulması ile ortaya çıktı. Ethel Rosenberg eşi Julius ile birlikte idam edildi. Bu olay Soğuk Savaş’ın en yoğun yaşandığı dönemde ABD halkını ikiye böldü.
Kız kardeşini töhmet altında bırakan David Greenglass daha ileride eşi Ruth’u korumak için yalan söylediğini, mahkemede iddia ettiği gibi Ethel’in gizli belgeleri evinde daktiloda yazdığına hiçbir zaman tanık olmadığını itiraf edecekti.
Sovyet haberleşme belgelerinde Julius Rosenberg’in casus olduğu kanıtlanmış olmakla birlikte, araştırmacılar Ethel’in masum olduğu halde suskun kalmayı ve eşi ile birlikte ölmeyi tercih ettiğine kanaat getirdiler.
David Greenglass kardeşinin ölümünde büyük rol oynadı. Duruşmada savcılara bilim adamlarının atom bombası üretimi projesine ait çok hassas bilgileri Rosenberg çiftine kendisinin verdiğini söyledi. David ayrıca, Los Alamos’taki işine ait gizli belgeleri Ethel’in daktiloya çekip Julius’a yardımcı olduğu gibi yalan beyanlarda bulundu.
George Washington University Ulusal Güvenlik Arşivi’nden gün ışığına çıkan belgeler, David’in kız kardeşini töhmet altında bırakan açıklamalar yaptığı dönemden birkaç ay öncesine ait. Bu belgeler Ethel hakkında tamamen farklı bir portre çiziyor.
Rosenberg’lerin infazından uzun zaman sonra yaptığı açıklamada David Greenglass, Los Alamos’tan bilgileri eşi Ruth ve Julius Rosenberg ile paylaştığını, ancak Ethel’e bundan hiç söz etmediğini anlatacaktı. Ethel ve Julius Rosenberg’in biyografisini yazan İlene Philipson, “Ethel’inki çok trajik bir öykü. Onun suçluluğu hakkında hiçbir sağlam delil yoktu” demekte.
