Doğru kart kullanımı

Debit kartlar bir vadesiz mevduat hesabına bağlıdır ve hesaptaki bakiye kadar işlem yapmaya izin verir. Kredi kartları ise adı üstünde kart sahibinin bankada bir kredi limiti olması durumunda limit boşluğu kadar işlem yapmaya izin verir. Başka kart çeşitleri de vardır. Mesela, Ön ödemeli kredi kartları (pre-paid) önceden karta bir para yüklemesi yapıldığında işlem yapmaya izin verir. VISA, Mastercard, Diners Club, Amex gibi dünya çapında işleyişte yeknesaklığı, kuralları, kontrolleri, güvenliği takas işlemlerini sağlayan lisansör kuruluşlar vardır. Menşei olarak Amerikan kökenlilerdir. Mesela VISA’nın kurucusu Bank of America’dır.

Chip & PIN sahtecilik, kayıp, çalıntı gibi durumlara karşı şifre girerek sağlanan güvenlik sisteminin adıdır. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) kartın ve POS cihazının farklı bankalara ait olması durumunda işlemin provizyon almasını, yani yapılmasını, takası yani ödemenin ve mutabakatının yapılmasını sağlayan kuruluştur. Kart ve POS cihazının farklı olduğu işlem tipine not-on-us (üzerimize olmayan) denir ve bu durumda BKM’ye ödenen bir komisyon olduğundan burada bankalar bu komisyonu üye işyerine (mağazaya) veya duruma göre kart sahibine yansıtırlar. On-us işlem ise, satış anında kartın ve üye işyerindeki POS cihazının aynı bankaya ait olduğu duruma verilen addır. Bu durumda BKM devrede değildir.

Kredi kartı faiz oranları üst limitini TCMB belirler. BDDK’nın tebliğleri ile kart ücretleri, limitleri gibi başlıklar da kamu tarafından düzenlenmektedir.

Kredi kartları nasıl çalışır?

 Her kredi kartının bir ekstre kesim günü vardır. Ekstre kesim gününden sonra yapılan harcamalar (kart kullanımı) bir sonraki ekstre kesim gününe kadar aynı hesap dönemi içinde yer alır. Yani 30/31 günlük bir periyodda kredi kartı ile yapılan alışverişler ve işlemler takip eden ilk ekstreye girer.

Kredi kartı ekstresi kesilip müşteriye bildirildikten sonra müşterinin geri ödeme yapması beklenir. Kesim ile son ödeme günü arasında 10 (on) günlük bir süre vardır. Son ödeme gününde ekstredeki toplam borç bakiyesinin tamamının ödenmesi halinde kredi kartı sahibine bir faiz yükü doğmaz. Son ödeme tarihinde ödeme yapılmaz ise, ödenmeyen tutar (ödeme(me) sonrası kalan ekstre borç bakiyesi) üzerinden TCMB’nin belirlediği faiz oranı üzerinden faiz işlemeye başlar. Faiz süresi ise ekstre kesim tarihinden itibaren ödeme yapılan güne kadar hesaplanır. Bu açıklamalar, kısmi ödeme, minimum ödeme yapılması durumları için de geçerlidir. Eğer geç ödemeden dolayı bir faiz doğarsa bu bir sonraki ekstreye KKDF ve BSMV’si ile birlikte yansır.

Özetle, iyi bir kart kullanıcısı, ekstre kesimden sonra bir harcama yapıp takip eden ekstresinde yazan son ödeme tarihinde ekstre borcunu tamamen kapatırsa yaklaşık olarak 40 gün “0” faizle kredi kullanmış olur.