ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yıllık hazırlanan Dünya Dini Özgürlükler Raporu açıklandı. Raporun Türkiye bölümünde, Yahudi aleyhtarlığının artışına dikkat çekildi.
ABD Dışişleri Bakanlığının hazırladığı 2014 Yılı Dünya Dini Özgürlükler Raporu, Bakan John Kerry, tarafından açıkladı. Raporda, özellikle Ortadoğu, Sahra Altı ülkeleri ve Asya’da dini azınlıklara gösterilen düşmanlıklar sürdüğü, ilgili ülke yönetimlerinin şiddet, ölüm, yaralanma ve göçe zorlanma gibi durumlarla karşı karşıya kalan dini azınlıkları koruma isteği göstermediği ya da bunu yapacak iradeye sahip olmadığı belirtildi.
Raporda Türkiye anayasasının ülkeyi laik olarak tanımladığı ve dini özgürlükleri güvence altına alıp, buna dayalı ayrımcılığı yasakladığı belirtildi. Raporun, ‘Önemli Bulgular’ başlığıyla verilen ilk bölümünde, hükümetin geçen yıllarda azınlık topluluklarının mülkiyet hakları, dini kıyafetler ve eğitim dâhil olmak üzere, dini özgürlüklere ilişkin bazı reformları hayata geçirmiş olmasına rağmen ciddi endişelerin devam ettiği vurgulandı.
Raporun Türkiye bölümünde, geçen yıl, Yahudi aleyhtarlığının arttığına dikkat çekildi.
Türkiye’de Yahudilerin ibadetlerini özgürce yerine getirebildiklerini ve ihtiyaç duyulduğunda hükümet desteği aldıklarını kaydeden rapor, “Buna karşın, toplum ve medyada Yahudi karşıtlığının arttığına ilişkin endişeler mevcuttur. Ek olarak, üst düzey yetkililer dâhil olmak üzere kimi hükümet üyeleri tarafından ‘faiz lobisi”ne yapılan atıflar bazı muhataplar tarafından Yahudi topluluklarının üyelerini kasteden şifreli bir dil olarak görülmektedir” ifadesine yer verdi.
Türkiye’de, politikacıların Yahudi aleyhtarı söylemlerde bulunduğu da vurgulandı. Raporda, 2014 yılının temmuz ayında, Gazze Savaşı sırasında, düzenlenen Gazze’ye destek gösterileri sırasında, birçok hükümet yetkilisinin Yahudi karşıtlığı söylemler içeren açıklamalar yaptığı da belirtildi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, İsrail’e “Siz Hitler’den daha beterini Filistinlilere yapıyorsunuz” sözleri, Yahudi karşıtlığı söylemlere örnek olarak gösterildi. Raporda Yıldız Tilbe’nin Hitler’i öven tweet’lerine de yer verildi.
ABD’nin raporunda, hükümetin Alevi öğrencileri, zorunlu din derslerinden muaf tutmaması eleştirildi ve askerlik görevini vicdanı nedenlerle reddetme hakkının güvence altına alınmadığı belirtildi.
“Üst düzey yetkililerin bu konudaki olumlu açıklamalarına karşın, Heybeliada Ruhban Okulu’nun yeniden açılması konusunda bir gelişme sağlanamadı” ifadelerinin yer aldığı raporda, “Hükümet, özellikle 1923 Lozan Anlaşması çerçevesinde azınlık olarak tanınmayan ve Müslüman olmayan nüfusun haklarını kısıtlıyor” denildi. Cami inşaatlarının hükümet tarafından finanse edilmesine rağmen, diğer dini grupların yeni ibadet yeri açmaları konusunda benzer yardımların yapılmadığı da raporda yer aldı.
Dünya çapında 200 kadar ülkenin yıllık dini özgürlükler gelişimini değerlendiren rapor, Amerikan hükümetine, içerisinde Türkiye’nin de bulunduğu Afganistan, Küba, Hindistan, Endonezya, Malezya ve Rusya gibi ülkeleri yakın izlemeye alma çağrısında bulundu.
