Bir Rus savaş uçağının, Suriye sınırında Türk jetleri tarafından vurularak düşürülmesi, dünya kamuoyu gündeminin ilk sırasına oturdu. Türkiye, Rusya, ABD ve NATO’dan arka arkaya konuyla ilgili ciddi açıklamalar geldi.
TÜRKİYE: “ÖNCE UYARILDI”
Düşürülen uçakla ilgili olarak yapılan açıklamada, uçağın Türkiye’nin hava sahasını ihlal ettiği ve uyarılara da aldırmadığı için düşürüldüğü belirtildi. TSK’nın açıklamasında şu ifadeler yer aldı: “Saat 09.20 civarında Hatay Yayladağı bölgesinde Türk Hava Sahasını ihlal eden milliyeti bilinmeyen bir uçak defalarca (beş dakika içerisinde 10 kez) ikaz edilmesine rağmen Türk Hava Sahasını ihlal etmiştir. Söz konusu uçağa angajman kuralları çerçevesinde 24 Kasım saat 09.24’te bölgede hava devriye görevinde bulunan iki F-16 uçağımız tarafından müdahalede bulunulmuştur.”
RUSYA: “SURİYE HAVA SAHASINDA VURULDU”
Rusya Savunma Bakanlığı’nın konuyla ilgili açıklamasında, “Rus uçağı 6 bin metre yükseklikte bulunuyordu. İlk verilere göre pilotlar uçaktan paraşütle atladı. Ayrıca uçak, sadece Suriye toprakları üzerinde uçmaktaydı. Bunu objektif verilerle kanıtlayabiliriz” ifadeleri yer aldı. Uçağın terör operasyonları ardından Hmeymim Hava Üssü’ne dönerken bir Türk F-16’sı tarafından düşürüldüğü belirtildi. Rusya vurulduğu zaman Su-24 savaş uçağının, Türk hava sahasını ihlal etmediğini, Suriye hava sahasına, Türk topraklarından 1 kilometre uzaklıkta uçtuğunu iddia etti.
Putin: “Sırtımızdan bıçaklandık”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Soçi’de düzenlediği basın toplantısında konuyla ilgili sert açıklamalar yaptı. “Türkiye, Rusya’nın ABD ile bu tür olayları önlemek adına imzaladığı sözleşmeye rağmen Rus savaş uçağını vurdu” diyen Putin, “Rus uçağının Suriye’de düşürülmesi olayı terörle mücadele çerçevesinin dışına çıkıyor. Şimdi sırtımızdan da bıçaklandık, terörle mücadele eden uçaklarımız sırtından vuruldu” ifadesini kullandı. Uçağın Türkiye için hiçbir şekilde tehdit teşkil etmediğini belirten Rus Devlet Başkanı, bu olayın Rus-Türk ilişkilerinde “çok ciddi sonuçlar doğuracağını” dile getirdi.
“Türkiye’ye seyahat etmeyin”
Uçağın düşürülmesinin ardından, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, çarşamba günü Türkiye’ye gerçekleştirmeyi planladığı ziyareti iptal etti. Lavrov ayrıca, Rusya vatandaşlarına Türkiye’ye seyahat etmeme uyarısında bulunup, “Türkiye’deki terör tehdidi Mısır’dakinden daha az değil” ifadelerini kullandı. Rus tur operatörlerinden bazıları ise, Türkiye’ye rezervasyon işlemlerini durdurduklarını açıkladılar. Rusya Enerji Bakan Yardımcısı Anatoliy Yanovskiy, Türkiye’ye doğalgaz sevkiyatının kesilmediğini açıkladı. Yanovskiy, “Sevkiyat, sözleşmedeki yükümlülüklere uygun şekilde devam ediyor. Aksi, mümkün değil” ifadelerini kullandı.
“DAİŞ’in bulunduğu bir bölge değil”
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN yaptığı açıklamada, tüm uyarılara rağmen aidiyeti belli olmayan bir savaş uçağına angajman kuralları gereği müdahale edildiğinin altını çizdi.
Erdoğan söz konusu bölgede IŞİD ve terör tehdidinin bulunmadığını belirterek, Bayırbucak Türkmenlerinin olduğu bölge DAİŞ’in bulunduğu bir bölge kesinlikle değildir. Kimse kimseyi kandırmasın. DAİŞ’i vuruyoruz diyerek Bayırbucak Türkmenleri vurulmaktadır” dedi. Cumhurbaşkanı, “Bu hadisenin önüne geçmek için de elimizden gayreti gösterdiğimizden kimsenin şüphesi olmasın. Türkiye’nin kendi sınırlarını koruma hakkında herkes saygı göstermelidir” dedi.
DÜNYADAN TEPKİLER
• ABD, “Rus askeri uçağının Türkiye tarafından düşürülmesinde ABD güçlerinin bir rolü yoktur” açıklaması yaptı.
• BM Enformasyon Servisi Direktörü Ahmed Fevzi, Rus uçağının düşürülmesinin IŞİD’e karşı küresel çapta verilen mücadele açısından yeni engeller yaratabileceğini belirtti.
• Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, “Kimi zaman, Türkiye’nin IŞİD’le gayrı resmi olarak işbirliği yaptığı yönünde şüpheler dile getiriliyor. Rusya’nın Suriye’de IŞİD’le savaştığı dikkate alınınca bu eylem, son derece radikal bir önlemdir. Türkler ortamı hararetlendiriyor” dedi.
• İngiltere Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, Rus uçağının düşürülmesini ‘çok ciddi bir olay’ olarak değerlendirdi. Yetkili “Durumu yakından takip ediyor ve tam olarak ne yaşandığını anlamaya çalışıyoruz” dedi.
• AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Rus uçağının düşürülmesi sonrasında ‘gerilimden uzak durma’ çağrısı yaptı.
