Çocuklar ve korkuları

4 yaşındaki kızım odasında artık tek başına oyun oynamak istemiyor. Geceleri tek başına uyumak istemediğini çünkü karanlıktan korktuğunu ve odasında canavarlar olduğunu söylüyor. Artık çok ciddi sıkıntı yaşıyoruz çünkü akşamları benimle uyuyor ve hiç tek başına vakit geçirmiyor. Bu konuda nasıl bir yol izlemeliyim?   

 Yeni doğan bebeklerde ani ses yükselmelerinde ve hareketlerde irkilme görülebilir. Bakım verenin şefkatli ve sakin dokunuşları ve ses tonu bebeğin rahatlamasını sağlayacaktır. Unutmamak gerekir ki bebek dünyayı annesinin duygu ve hisleri üzerinden algılar ve deneyimler bu yüzdendir ki annenin sakin ve olumlu yaklaşımları bebek için en etkili yatıştırıcı çözüm olacaktır. Emzik ve meme de yeni doğanı sakinleştirme de kullanılabilir ancak süreç olarak kullanılırsa bebek kendi kendini regüle etmeyi (sakinleştirmeyi) öğrenemez ve emzik ya da memenin kesilme süreci daha uzun ve zor olabilir. Bu yüzden önce bebeğinize kendini sakinleştirmesi için zaman ve alan tanıyın, daha sonra gerekli ise dış etkenlere başvurabilirsiniz.

 *** 1-2 yaş civarlarında bireyselleşme ihtiyacı yüksek olan çocuk bir yandan her şeyi kendi yapmak isterken öbür yandan annesinden ayrılmalarda zorluk yaşayabilir. Böyle durumlarda çocuğunuza gün içinde tek başına oyun oynayabileceği alanlar yaratırken (sizin gözetiminiz altında) diğer zamanlarda onunla birlikte kaliteli vakit geçirmeniz onu duygusal alanlarda besleyecektir. Kaliteli zaman derken sadece çocuğun yanında oyun oynarken oturmak ve telefonda konuşmak/mesajlaşmak ya da başka işlerle uğraşmak değil, aktif olarak çocukla konuştuğunuz, geri bildirim yaptığınız, eğlendiğiniz ve keyif aldığınız zamanlardan bahsetmekteyim. Anneden ayrılmalarda zorluk çeken çocuk ağlama krizlerinde ayrılığa zorlanmamalı, kandırılarak ya da anne evden çocuk uyurken kaçarak çıkmamalıdır. Çocuk konuşmuyor dahi olsa da ‘Sen şimdi uyuyacaksın, uyandığında anne dışarıda olacak, sen teyze ile oyun oynayacaksın sonra hemen anne gelecek eve’ gibi açıklamalar yapılmalıdır. Çocuğun konuşmuyor olması sizi anlamadığı anlamına gelmez. Çünkü çocuklar kelimelerin anlamını bilmese bile ses tonunuzdan ve surat ifadenizden duygunuzu ve durumu hissederler.

 *** 3-4 yaşlarında çocuklar özellikle somut-soyut ve gerçek-hayal kavramlarını geliştirmeye başlarken beden bütünlüğü de gelişmektedir. Bu yüzden ufak çizik ya da yaralar büyük tepkilere sebep olabilir. Çocuğunuza düştüğü zaman öperek ya da gerekli ilgiliyi şefkatle göstererek güvende olduğunu hissettirebilirsiniz. Unutmayın, siz panik yaptıkça o da panik olacak ve kriz uzayacaktır. Sakinliğinizi korumanız onun kendi kendine sakin olmayı öğrenme sürecinin en vazgeçilmez parçasıdır. Bu yaşta çocuklar aynı zamanda hayalet ve canavarlardan korkmaya başlarlar çünkü gerçek ve hayal arasındaki bağın oluşturulduğu bu dönemde televizyondan gördükleri ya da çevreden duydukları bilgileri kendi iç dünyalarını yansıtmak için kullanırlar. Bu yüzdendir ki odasında canavarların olduğunu söyleyen ve düşünen bir çocuğa ‘canavarlar gerçek değildir ve odanda da yoklar’ demek fayda sağlamaktansa sizin onu anlamadığınızı hissettirecektir. Bu yüzden önce onu duyduğunuzu ve korkusunu anladığınızı dile getirip birlikte çözüm bulmaya davet edebilirsiniz. Göreceksiniz ki çocuklar şans tanındığında en yaratıcı ve etkili çözümleri üretebilecek kapasiteye sahiptirler.

Yukarıda da bahsettiğim gibi yaşa uygun olmayan ve uzun süreli korkularda mutlaka en kısa zamanda bir uzmana danışmanız gerekmektedir. Çünkü uzun süreli devam eden ve doğru ele alınmayan korkular çocuğun ruhsal dünyasında ileride çıkabilecek farklı ve ciddi davranış problemlerine yol açabilmektedir.            

Hepinize çocuklarınızla bol oyunlu, keyifli ve sevgi dolu vakit geçireceğiniz bir hafta diliyorum. Unutmayın oyun çocuğun en değerli besini ve sevgi de en temel ihtiyacıdır.               Huzurla kalın…