Treblinka’nın son kurtulanı hayatını kaybetti

Treblinka Ölüm Kampındaki isyana katılarak kamptan kaçanlardan hayatta kalan son kişi Samuel Willenberg, 93 yaşında hayata gözlerini yumdu.

Dünya
22 Şubat 2016 Pazartesi

Willenberg, 1923 yılında Güney Polonya’nın Czestochowa kentinde doğdu. Babası Perec yerel Yahudi okulunda öğretmendi. 1939’da Naziler Polonya’yı işgal ederek 2. Dünya Savaşı’nı başlattıklarında henüz 16 yaşındaydı.

1941 yılında Willenberg’in iki kız kardeşi Czestochowa’da Naziler tarafından tutuklanırken ebeveynleri sahte kimlik kullanarak Nazi rejiminden kaçmaya çalıştı. Willenberg. 19 yaşında Güney Polonya’daki Opatow Gettosunun Naziler tarafından yıkılması sırasında yakalanarak Treblinka Kampına gönderildi.

Treblinka’da tecrübeli başka bir tutsağın tavsiyesine uyarak duvar ustası olarak çalışmaya gönüllü oldu. Böylece kendisi ile birlikte Treblinka’ya gönderilen Yahudi sevkiyatından doğrudan gaz odalarına gönderilmeyen tek kişi olarak kurtuldu.

Willenberg 1943’te Treblinka’da gerçekleşen isyana katılarak kamptan kaçmayı başarabilen birkaç yüz kişiden biri oldu. 1986'da yayınladığı otobiyografisinde Willenberg, isyanın asıl amacının kampı yok etmek veya bir ölüm fabrikası olarak çalışmaya devam etmesini engellemek olduğunu belirtti. Willenberg’e göre isyan sadece 20-30 dakika sürdü.

Willenberg Treblinka’dan kaçtıktan sonra annesinin kızlık soyadı olan Popow’u kullanarak Varşova’ya gitti. Burada babasını buldu ve Polonya’daki Nazi karşıtı direnişe katıldı. Willenberg direniş üyesi olarak 1944’de gerçekleşen Varşova İsyanına da katıldı.

Willenberg savaş sonrası Polonya halkı tarafından Nazilerden kurtarılan Yahudi çocukları bulmayı amaçlayan bir kuruma katıldı. 1950 yılında karısı ve annesi ile birlikte İsrail’e göç ederek devlet memuru oldu. Emeklilik sonrası heykeltıraşlığa başladı, Holokost ve Treblinka’daki tecrübelerinden ilham alan sergiler açarak başarı sağladı.

2015 yılında Treblinka’daki isyanın 72. yılında anma törenine katıldı. Kızı Orit Willenberg-Giladi de Treblinka’da kurulan Holokost Eğitim Binasını tasarlayan mimar oldu.

Willenberg ardında eşi Ada, kızı ve üç torununu bırakarak İsrail’in Netanya yakınlarındaki Moşav Udim Mezarlığına gömüldü.