6 milyonun hepsi kendi ayakları ile ölüme gitmemişti. 19 Nisan İsyanın 73. yıl dönümü.
2. Dünya Savaşı’nda Alman Naziler 6 milyon Avrupa Yahudi’si sivili çoluk çocuk demeden inşa ettikleri gaz odalarında yok ettiler.
Bu felaketten mucize eseri kurtulmayı başaranlardan bazıları 1948’de kurulan ve anında bir kurtuluş savaşı ile karşı karşıya kalan İsrail ordusunda asker ve subay oldular.
Yahudilerin savaş ile kurdukları İsrail’de doğan gençlerin yıllar sonra Holokost kurtulanlarına sordukları şu soru her zaman dikkat çekmiş zamanın gazetelerinde köşe yazısı konusu olmuştu: “Neden kuzu kuzu kendi ayaklarınızla ölüme gittiniz?, Neden mücadele etmediniz?”
6 milyon sivilin çoğu kendi ayakları ile ölüme sessiz sedasız gitmesine rağmen bir kısmı savaşmayı tercih etti. Bu mücadele tarihe Varşova Gettosu Ayaklanması olarak geçti.
19 Nisan’da Polonya’nın Varşova şehrinde Nazilere karşı yapılan bu sivil direnişin 73. yılı anılacak, İsrail ve Polonya bayrakları göndere çekilecek.
Haaretz gazetesinden Moshe Arens, Varşova ayaklanmasının 73. Yılı dolayısı ile yazdığı haberde savaşın bu nadir Yahudi direnişinin ardındaki kahramanları yazdı.
Adı az duyulmuş bu kahramanlardan biri Pawel Frenkel idi.
Frenkel, Yahudi Askeri Örgütü adı altında kurduğu örgütle Varşova’da Nazilere karşı silahlı bir mücadele vermişti. Frenkel ve silah arkadaşları Nisan 1943’te tam dört gün boyunca Nazi işgaline karşı direnmiş, en büyük çatışmalar Aman ve Ukrayna birliklerine karşı şehrin Muranowski Meydanında gerçekleşmişti.
Tarih Muranowski çatışmasını Varşova Gettosu İsyanının en büyük çatışması olarak yazmıştı. Ancak Muranowski çatışmasının gerçekleri hemen su yüzüne çıkmadı.
Bir avuç Yahudi’nin zamanın en güçlü ordularından Alman Savaş makinesini nasıl zorladığı, Alman SS Kumandanı General Jurgen Stroop’un raporlarında 1945’te ortaya çıktı.
1945’te Nazilere karşı Nüremberg ’te açılan insanlık suçu davalarında General’in günlük raporları kanıt olarak okununca, dünya kamuoyu Varşova’da olanları çok daha detaylı olarak öğrendi.
İsrail 1949 yılında BM topluluğuna kabul edildiğinde, zamanın Dışişleri Bakanı Moshe Sharett, İsrail bayrağı New York merkezinde göndere çekilirken şöyle demişti: “Bu mavi beyaz bayrak, Varşova Gettosunda ölümüne savaşanların sancağı idi.”
Frenkel ve komutanları Nisan 1943’te savaşarak öldüler, ancak 80 kişilik bir grup şehri kanalizasyon borularından terk ederek kurtulmayı başardı.
