Aşkenaz Yahudilerinin daha 1831’de Büyük Hendek Caddesi üzerinde sinagog olarak kullanmaya başladıkları ev 1866’da yanınca, o döneme göre daha aristokrat eğilimli Avusturya kökenli Aşkenazlar bugünkü sinagogun bulunduğu yerde ahşap bir sinagog inşa ettiler: “Österreichsicher Tempel”.
XIX. yüzyılın son çeyreği kayıtlarında, Galata Yüksekkaldırım’da, Alman-Yahudi ritinde iki değişik sinagog adına rastlamaktayız: Yüksekkaldırım 3 No. adresinde Temple Germano Israélite ve 5 No.da Kehilot İsrael.
Abdülhamid’in 1900 tarihli fermanı ile muhtemelen bu iki ahşap binanın yerine, yeni bir sinagog inşaatı izni sağlanınca başta Herman Goldenberg adlı şahıs olmak üzere Avusturya’da yaşayan dindaşların da maddi katkısı ile inşaata başlandı.
Ünlü Mimar G. J. Cornaro‘nun eserlerinden biri olan ve Avrupa stili görkemli dış cephesi ile değişik bir görünüm sergileyen bu sinagogun 60.000 Frank’a ulaşan inşaat maliyetini karşılamaya kısmî katılım için, İstanbul Alman-Avusturya Yahudi Cemaati Başkanı Hoffmar, Sekreteri Springer ve Veznedarı Hafter imzalarını taşıyan 400 tahvil çıkarılarak finansmana fon sağlandı.
1 Aralık 1900 tarihinde tedavüle çıkarılan ve yanda bir resmi görülen bu tahvillerin her biri 1 Sterlin veya karşılığı 120 Gümüş Kuruş değerinde olup Aralık 1902’den itibaren her yıl 20 adedinin amortismanı öngörülmüştü.
Sinagog 17 Eylül 1900 (23 Ellul 5660) Pazartesi sabahı görkemli bir törenle açıldı ve kuruluşunun 100. yıldönümü 2 Aralık 2000 Cumartesi günü anlamlı bir törenle kutlandı.
Kaynak: Naim A. Güleryüz, Dünden Bugüne Türkiye’de Yahudi Yerleşim Merkezleri (Baskıda)
