"Birbirinize özel ne diyorsunuz, iyi bayramlar mı? - Şana Tova ya da iyi bayramlar."
Yahudi Yılbaşı yaklaşıyor. Yani 5777 yılına giriyoruz. “Tam olarak nasıl kutluyorsunuz?” diye sordu her zaman bayramlarımı kutlayan düşünceli, nazik bir arkadaşım.
- İşte yemek sofrası var, sonra nar falan var.
Neden nar? Bereket için mi? Peki, birbirinize hediyeler veriyor musunuz?
- Aynen, nar bereketi simgeliyor. Hediye de pek yok yani.
Peki, yılbaşı gibi mi kutluyorsunuz?
- Tam değil, bayram gibi kutluyoruz desem daha doğru.
Bilinen yılbaşından farklı ne yapıyorsunuz?
- İşte dua falan ediyoruz, sonra ‘Kabak, pırasa, pancar, hurma, elma tatlısı, bala batırılmış elma sonra toz şekere batırılmış ekmek’ yiyoruz, ailecek sofrada konuşuyoruz. Bir de yargı günüdür Roş Aşana. Bir de hayatlarımız için yeni planlar yapar, amaçlar belirleriz. Plan olmadan değişim olmaz ki.
Aslında çoğu kişi yeni yıl için bir plan, amaç düşünür aklında, çok yabancı bir fikir değil.
- Evet olabilir, İbranicede Roş Aşana değişen yıl mı tekrarlanan yıl mı öyle bir şey aşağı yukarı. “Tanrı bu günde dünyanın planını yani dünya konseptini yaratmıştır. Roş Aşana yeni bir konseptin, tekrar yaratılmanın ve yeni bir plana gebe olma günüdür.1
Ok anladım. Yılbaşıyla birlikte dünyanın yaratılışını da kutluyorsunuz gibi. Peki, çam ağacı süslemek yok?
- Yok, onun yerine kendimizi süslüyoruz. Bilmem ki canı isteyen çam süsleyebilir herhalde.
Noel Baba da yok?
- Noel Baba bizim eve uğrarsa soframıza oturabilir dilerse.
Peki, kırmızı don giyiyor musunuz?
- Kırmızı don için özel bir çaba yok, isteyen istediği renk donu giyiyor.
Birbirinize özel ne diyorsunuz, iyi bayramlar mı?
- Şana Tova ya da iyi bayramlar.
Şimdiden iyi bayramlar bu arada. Sinagoga gidiyor musunuz?
- Giden gidiyor.
Dua var yani?
- Eeee dini yılbaşı, haliyle duası da olacak.
Nardan başka ne yiyorsunuz?
- Şekerli ekmek yiyoruz, ballı elma yiyoruz, bal gibi yıl olsun gibi işte. Sonra hurma, pırasa, kabak, bol sebze yiyoruz. Bir de keçiboynuzları çalınır sinagoglarda.
Yine bayramını mükemmel anlattın. Peki, başlangıç ne sizin takvimde?
- Adem’le Havva’nın yaradılışı.
E o zaman 5777 yıl pek etmiyor biliyorsun, sizin takvimde milattan önce de sonra da yok. O zaman mantıken bilmem kaç milyoncu yıla girmeniz gerekmiyor mu?
- Haklısın ama gerekmiyor, çünkü takvim 7000 yılda bir sıfırlanıyor. Sen soracaksın diye çalıştım yoksa ben de çok iyi bilmiyordum bu detayları.
Hayda, 1233 yıl sonra siz birinci yıla mı geçeceksiniz?
- Evet, yani galiba öyle olacak, arkeologlara yine çok iş düşecek. “Bunlar gelecekten gelen uzaylılar mıydı?”
Neden 7000 yılda bir sıfırlanıyor, bari onu söyle; bir şeyi de detaylı anlatamadın sen de.
- İşte yaratılış takvimi 7000 yıllık, ondan sıfırlanıyor her seferinde.
Yalnız yine berbat anlattın.
- Evet, biliyorum, çünkü bizim din dersine-
Beden hocası girdi evet biliyorum. Son yıllarda okullarda yeni başladı azınlık öğrencilerine özel din derslerinin verilmesi, takip ediyorum. Birlikte nice yıllara o vakit.
- Hep birlikte sevdiklerimizle huzur, mutluluk, sağlık ve sevgi dolu yeni başlangıçlara, çok teşekkürler.
1Sevivon.com ‘Roş Aşana ve Yeni Başlangıçlar’ yazısından alıntılanmıştır.
