“Boyozun tadı çok yavan / Ne olur beğen!”

İçimden dedim, “Ne olur, beğen!” Kaldı ki boyoza bir İzmirli olarak laf ettirmem. 

Börek milliyetçiliği diye bir şey olur mu bilmiyorum ama börekitazda da böyleyim. Patlıcanlı börekitaz beğenmeyen birine  “Nasıl olur da beğenmezsin böreğimi” diye garip bir tepki veresim geliyor. Alt tarafı börek deyip geçmemek gerek, beğenilmeyen sadece yemek değil, kültürlerin izleri, tarihi, o yörenin o toplumun zevki, adetleri.

“Ben Pandispanyayı sevmiyorum” diyor mesela. İspanya ekmeği neden buralarda takılıyor, nasıl masasına geliyor çoğu zaman bilinilmiyor.  İçimden “Taaa İspanyalardan sen beğen diye geldi o ekmek çünkü değil mi?” diye düşünüyorum.

“Ben Çerkez Tavukçu değilim” diyeni var.

Atıyorum, “Arnavut ciğeri güzel de pek yağlı, mideme oturuyor.”

“Dışının tadı çok garip bu Topik mezesinin” diyeni var.

“Babagannuş meze olarak yense bence daha iyi olur” diyor mesela.

“Ben Tatar kavurması sevmem, mideme oturuyor”cu var.

“Boşnak mantısı ağır.”

“Süryani şarabı tadı pek iyi değil.”

“Gürcü Dolması, hinkal benlik değil.”

“Normal peynir varken, Levanten peyniri yenmez.”

“Sütlü Göçmen Tarhanası damağıma uymadı.”

“Laz Böreği ne ki, tatlı börek mi olur?”

Fotoğraflar kaynak: Muppet Show

Sanki farklı kültürlerden aşçılar gümüş tepsilerle yemekleri beğenilsin diye sıraya girmiş, baş tadımcı da tadım yapıyor: “Boyozun tadı çok yavan, Laz böreği çok tatlı, bu topik ne biliyim dışının tadı çok mu şey?”

Nedim Atilla’nın yıllar önce dinlediğim bir konuşmasında neden Sefarad yemeklerinde baharat kullanılmadığını öğrenmiştim. Baharat Osmanlı’ya göçü takip eden dönemlerde Sefaradlar için pahalıydı. Yemeklerde sadece tuz, karabiber ve kimyon gibi kısmen daha ucuz baharatlar kullanılırdı.  Yağ da pahalıydı mesela.

Badem ucuzdu o dönem. Yemeklerde çoğu zaman badem yağı kullanılırdı.

Şimdiki gibi mogado yani badem tatlısı pahalı değildi. Tatlı olarak kısmen ekonomik olmasından dolayı da badem tercih edilirdi.

Şimdi baş tadımcı bir Sefarad yemeği yese “Şu yemeğe baharat gerek, tadı çok yavan” ya da “Ben badem şekeri pek sevmem, neden davetlerde badem şekeri ikramında ısrarcılar” diyecek.

Her mutfağı tanımak, o toplumun kültürünü, tarihini de bilmek demek.

Beğenmediysen yeme zaten.

Ayrıca “Ne olur beğen, senin için pişti hepsi.”