Bereşit kitabının ve tabii ki Tora’nın ilk peraşası olan Bereşit kâinatın yaratılışını işlemektedir. Tanrı altı aşamada kâinatı yaratmakta ve yedinci günü işten el çektiği gün olarak belirlemektedir. Her ne kadar birçok kaynak bunu ‘dinlenme günü’ olarak betimlemekteyse de Şabat günü bir dinlenme günü olmaktan çok daha öte bir şey olarak karşımıza çıkmaktadır.
Şabat günü altı günlük dünyamıza özel bir konum kazandırmaktadır. Cuma akşamları Şabat günü girdiğinde altı günlük yaşamımız büyük bir anlam kazanmaktadır. Burada mantıklı olarak bir soru sormak gerekir. Eğer Şabat günü yaratılışın yedinci günüyse nasıl diğer günlere ilham veren bir kaynak olabilir. Diğerleri yaratıldıktan sonra ancak Şabat gelmiştir.
Bunun yanıtını vermek için Şabat gününün daha önce yaratıldığı gerçeğini bilmemiz gerekir. Tanrı kâinatı yaratmak üzere karar verdiğinde yaratılıştan bir gün önce Minha zamanında Şabat gününü yaratmış ve bu gün de diğer günlere ilham verebilmiştir. Bu ilke her Şabat günü karşılama duası olarak okuduğumuz ‘Leha Dodi’ ilahisinde de yer almaktadır. “Meroş mikeden nesuha sof maase bemeheşava tehila.” Yaratılışın sonu olarak sözünü ettiğimiz ‘sof maase’ mahaşava tehila yani başlangıcın düşüncesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Tanrı Şabat gününü ‘meroş mikedem – baştan önceden’ olarak belirlemiştir. ‘Mikedem’ sözcüğünün sayısal değeri 144 etmektedir. Bu da haftanın altı gününün saatinin sayısıdır. Bu Şabat gününün diğer günlere ilham verdiğinin basit bir kanıtıdır.
Aynı durumdan söz eden ‘Vayhulu’ parçasında da 144 harfin olması tesadüf değildir. Birkat Amazon duasında “veal tei menuhatenu beyom tsara veyagon - istirahatimizin günü bizim için sıkıntı olmasın” cümlesini Şabat okunan ‘retse veahaletsenu’ bölümünde okuruz. Soru açıktır. Şabat günü sıkıntı istemiyoruz da haftanın diğer günleri neden bunu sormuyoruz. Cevabı yukarıdaki iddiamızla paraleldir. Şabat günü nasıl geçerse ondan sonra gelen haftanın günleri de benzer şekilde geçecektir. Şabat günü sıkıntısız geçerse bu haftanın iyi geçebileceğine delalettir.
Şabat günleri okunan ‘veşameru’ parçasında “ki şeşet yamim asa Ad… et aşamayim veet aarets – Tanrı gökleri ve yeri altı gün yarattı” şeklinde bir ifade vardır. ‘Altı günde’ ifadesi “beşeşet yamim” şeklinde ifade edilir. Yani Tanrı altı günlük dünya yaratmıştır. Dünyanın şarjı pazar günü tam doludur. Cuma akşamına kadar gitgide azalır ve Cuma akşamında bitme noktasına gelir. İşte bu dakikada Şabat devreye girer ve şarjı yeniden tam doluya getirir.
Bu dünya için olduğu kadar insan için de geçerlidir. Şabat yeni haftanın sıkıntılarını göğüsleyebilmek için Tanrı tarafından sunulan bir hediyedir.
