Pirke Avot dördüncü bölümünün başında Ben Zoma adlı bilgenin önemli bir öğretisine yer verir. Bilge kimin haham yani bilge, kimin gibor - güçlü, kimin aşir - zengin kiminse mehubad – onura layık olduğunu sorar ve yanıtlarını kendisi verir. Bunlar için de biz bu haftanın peraşası ile ilintili olarak insanların bilgeliği konusunda konuşmaya çalışacağız.
Rabi Dr. Avraam Twersky kitabında her yıl babasının ona bu peraşada aynı dersi verdiğini, aynı öyküyü yinelediğini yazar. Rabi bu tekrarın amacının ne olduğunu kendi kendine sorar. Bunu bir öyküye ve Teilim’de yer alan bir cümleye bağlar.
David Ameleh Teilim’de (119/99) “mikol melameday iskalti – bana her öğretmek isteyenden öğrendim” der. Pirke Avot’da Ben Zoma da bilge kişinin ona her öğretmek isteyenden bir şeyler öğrenmeye hazır olduğunu öğretir ve bunu yukarıdaki Teilim cümlesi ile bağlar.
Hasidik bir bilge olan Premişlan’lı Rabi Meir, büyük Tora bilgini Rabi Şlomo Kluger ile zaman zaman karşılaşır ve birlikte saatlerce Tora öğrenirler. Rabi Meir yeşivadan ayrılmadan önce de hep aynı Bereşit bölümünü tekrar tekrar çalışırlar.
Bir rabi konuyu açar: “Talmud Nedarim’e göre (32) Malkitsedek Noah’ın oğlu olan Şem’dir. Şem Adam’ın öğretilerini öğrettiği büyük bir eğitim kurumuna sahiptir. Daha sonra bu kuruma Ever de katılır. Hatta Yaakov Avinu bu akademide on dört yıl Tora öğrenmiştir. Şem büyük bir Tora okuyanıdır.”
Diğeri yanıt verir; “Atamız olan Avraam Tanrı hizmetinde olan biridir. Bu hizmetini de misafirperverlik mitsvası ile dört bir tarafa yaymaya çalışır.”
Söz diğer rabiye geçer; “Bu iki büyük insan bir araya geldiklerinde her zaman birbirlerinden bir şeyler öğrenmeye çalışırlar. Avraam Şem’den Tora konusunda bilgiler alırken Şem de Avraam’dan ahnasat orhim mitsvasının inceliklerini öğrenir. Bu haftaki peraşada yer alan “umalki tsedek meleh şalem otsi lehem vayayin veu hoen LeE.l elyon. – şalem kralı malki tsedek yüceTanrı’nın Koen’iydi. O onlara şarap ve ekmek çıkardı” cümlesi Şem’in Avraam’dan bunu öğrendiğini göstermektedir. Avraam da Şem’den Tanrı’ya Tora’yı izleyerek nasıl ibadet edileceğini ve nasıl bağlanılacağını öğrenmektedir. Bu iki bilge birbirlerinden birçok şey öğrenerek Ben Zoma’nın tabiri ile gerçek bilgeler olduklarını kanıtlamışlardır.
Rabi Twersky şimdi de kendi sorusunun yanıtını verir. Elbette ki babası onun bu öğretiyi defalarca dinlediğini bilmektedir. Buradaki amaç sahip olunan öğretiyi her zaman tekrarlamak ve herkesden öğrenmeye açık bir şekilde hazır beklemeyi bilmektir.
Manevi değerlerin ikinci planda kaldığı günümüzde bu öğreti bizler için büyük önem taşır. Bizler teknolojinin birçok imkânına sahibiz. Acaba kaçımız bu imkânı Tora öğrenmek için kullanıyoruz. Çoğumuz bilgisayarların önünde kâh oyun oynayarak kâh başkaları ile sohbet ederek saatlerimizi harcıyoruz. Elimizdeki bu imkânı biraz da Tora öğrenimine ayırırsak hayattan alacağımız tatmin çok daha yukarılara taşınacaktır.
