Hanuka’nın bizlere verdiği mesaj nedir? Bu mesaj sevgi ile uzlaşıyı sağlamaktır. Hanuka mucizesinin kutlanması yani Hanuka Bayramı her yıl Yosef ile kardeşlerinin hayatının okunduğu peraşalara denk gelir. Hanuka coşku ile kutlanan bir bayramdır. Acaba bu coşkunun ardında nasıl bir neden vardır?
Bu mucizenin oluşmasında iki etken vardır. Birincisi askeri zaferdir. Bu zafer sadece amida duasında anımsanır. Fakat bayramın geneline asıl olarak ikinci mucize yani yağ mucizesi damgasını vurur. Yağ mucizesinin Yahudilik açısından bu kadar önemli olmasının nedeni nedir?
Rabi Avraam Pam bu sorulara bir soru daha ekler. Pirke Avot’a göre her gün Bet Amikdaş’ta on tane mucize meydana gelir. Bu mucizeler anılmazken yağ mucizesi neden bu kadar önemli bir yer tutar? Dr. Twersky zor zamanlarda Menora’nın saf olmayan bir yağla da yakılabileceğini ifade ederek bu soruyu daha da zor bir hale getirir.
Menora’nın saf yağla sekiz gün boyunca Bet Amikdaş’ta ışık vermesi Tanrı’nın Yahudilere karşı olan büyük sevgisinin işaretidir. Bu mucizenin esas amacı Tanrı’nın bizlere karşı olan sonsuz sevgisini göstermektir. Rabi Pam, Helen istilası altında zorla veya kendiliğinden asimile olan birçok Yahudi’nin Makabilerin isyanı sırasında yeniden Yahudiliğe dönüş yaptıklarını bildirir. Bir evli çift kavga edip ayrıldıktan sonra nasıl ki anlaşma ve sevgi ile bir araya gelmeyi kabul ederse aynı şekilde kendi kültürlerini terk edenler bu olağanüstü başkaldırının verdiği cesaret ve azimle sevgi ve kardeşlik duyguları ile dopdolu olarak yeniden asıl kültürlerine dönüş yapmışlardır.
RaMBaM’a göre burada teşuva’nın gücünü de görmek mümkündür. Günahkâr bir insan Tanrı’dan uzak olabilir. Ancak teşuva yaptığı zaman hem Tanrı’ya yakınlaşır hem de O’nun sevgisini kazanır. En üstün tsadikten bile daha değerli bir konuma yükselir. Yirmiyau peygamber 2/2’de şöyle der: “Gençliğinin günlerini nasıl benim ile birlikte çölde yürüdüğünü anımsadım.” Bu bir anlamda teşuva ile yağ mucizesi arasındaki ilişkiyi de gösterir. Teşuva şelema yani gerçek anlamda teşuva yapan kişi hiç hata yapmamış gibi Tanrı’ya yakın ve sevgisine nail olur.
Yosef ile kardeşleri arasında da durum benzerdir. Yosef kardeşlerini çok sevmesine ve korumasına rağmen Raşi’nin görüşüne göre en başta affedememiş Binyamin’in getirilmesini sağlayarak ona nasıl davranacaklarını görmek istemiş, gerçek anlamda bir teşuva yapıp yapmadıklarına tanık olmayı arzu etmiştir.
Hanuka mucizesi yağ mucizesinden daha da fazla şeyler ifade eder. Gimara Masehet Şabat 133/B’ye göre bizler Tanrı’nın özelliklerini kendimizde hissetmek zorundayız. Tanrı bizleri affedince sonsuz bir sevgi ile yağ mucizesini gerçekleştirmiş, Menora’nın yanmasını sağlamış ve kültürümüzü koruduğumuzu ilan etmemizi olanaklı kılmıştır. Yosef de kardeşlerini affettiği zaman aralarındaki ayrılık oratadan kalkmış, onlara büyük bir sevgi ile Mısır ülkesinde kıtlık yılları için yaşam sağlamıştır.
Hanuka mumlarını izlerken onların verdiği mesajı kalbimize kazıyalım. Gelin bu parlayan ışıklar ile kalbimizde sevginin tamamen yerleşmesine izin verelim.
