Masehet Sota 13/A’ya göre İsrailoğulları Mısır’ı terk etmeden önce Moşe bizzat kendisi Yosef’in tabutunu aramak için çaba göstermiş ve bu konuda yaşlı bir kadın olan Aşer’in kızı Serah’tan yardım istemiştir. Çünkü Yosef ölmeden çıkarken kendi kemiklerini de beraber götürmeleri konusunda İsrailoğullarına yemin ettirmiştir.
Moşe Rabenu burada neden Aşer’in kızına gitme ihtiyacını hisseder. Moşe gibi Tanrı ile doğrudan iletişimi olan bir kişi bu yeri elbette Tanrı’dan da öğrenebilirdi. Tora’nın birçok yerinde Moşe’nin Tanrı ile doğrudan iletişimde olduğunu okumaktayız. Burada bize öğretilmek istenen ne olabilir?
Dr. Twersky olaya şu açıdan yaklaşır: Aslında Talmud burada bizlere önemli bir şeyi öğretir. Bir tsadiğin yaşamına tanıklık eden kişi Tanrı’nın isteği doğrultusunda nasıl yaşanabileceğini öğrenir. Davranışlarının nasıl olması gerektiğini görür ve bundan kendine dersler çıkarır. Bilgisi çok fazla olan biri bile bir tsadiği izleyerek öğrenen ve uygulayan bir kişinin seviyesine gelemez. Çünkü o kişi bir tsadik ile aynı zamanda yaşamıştır ve her şeyi onun davranışlarında görmüştür.
Rabi Baruh Ber öğrencilerine musar öğreteceği zaman gözyaşlarına boğularak şöyle demiştir. Ben sizlere ne öğretebilirim ki? Sizler eğer Brisk’li Rabi Hayim’i izler ve onun yaptıklarını gözlerseniz burada dinleyeceğinizden çok daha fazla şeyi öğrenmeniz mümkün olacaktır.
Tanrı’dan direkt öğretilerini almasına rağmen Moşe Rabenu da aynı paralellikle daha fazla bilgi birikimine sahip olmasına rağmen Yaakov ve Yosef gibi iki tsadik ile aynı dönemde yaşamış, onlardan çok şey öğrenmiş Serah’tan yardım istemiştir.
Tsadiklerin hayatlarını ve yaptıklarını öğrenmek bu yüzden hepimiz için çok önemli bir Tora öğrenimidir.
17 Şevat tarihi dünyanın en önemli Tora bilginlerinden bir tanesi olan Rabi Hayim Palaçi'nin ebediyete intikal ettiği gündür. Yazmış olduğu 72 kaynak kitap hala yeşivalarda, üniversitelerde okutulur. TOHAHAT HAYİM adlı kitabında Beşalah ile ilgili yazdıklarından bazı küçük noktaları sizlerle paylaşmanın uygun olacağı kanısındayım.
Rabi Palaçi açıklamalarına şu cümle ile başlar: "Bir kişi dünyevi zevklerin peşinde koşmaktan ziyade kendini Tora öğrenmeye ve mitsva yapmaya adamalıdır". Bununla ilgili en güzel örneklerden birini Moşe Rabenu'da görmekteyiz. Beşalah peraşasında yer alan Moşe'nin Yosef'in kemikleri ile bizzat ilgilenmesini Midraş Raba Vezot Aberaha peraşasında şöyle açıklamaktadır. Mısır çıkışında bütün Yisrael Mısırlıların onlara verdiği altın ve gümüş ile yüklenmiş iken Moşe Rabenu ise Yosef'in tabutunu yüklenmiştir. Tanrı şöyle der: “Moşe sen küçük bir şey yaptığını mı sanıyorsun. Hayır. Herkes altın ve gümüş ile meşgul iken sen hesed (iyilik) peşinde koştun. Ben de seninle son ana kadar ilgileneceğim”. Midraş daha sonra anlatımında Moşe Rabenu'nun defin işlemiyle bizzat Tanrı'nın ilgilendiğini bizlere öğretir. Rabi Palaçi bununla ilgili olarak da Gemara'dan bir örnek vermektedir. Masehet Sota daf 13 Amud A'da şöyle der: Bilginlerimiz şöyle etüd ederler. Gel ve gör ki Moşe’nin yaptığı mitsva ne kadar yücedir. Bütün Yisrael yağma ile ilgilenirken o mitsva ile ilgilenmeyi seçmiştir. Pasukta söylendiği gibi: “Haham lev yikah mitsvot - bilge kişi mitsva alır”.
Dünyevi ihtiyaçlarımızı karşılamak elbette önemlidir. Ancak mitsvalar ile ilgilenmek bizleri özellikle manevi anlamda ulaşmak istediğimiz yere daha çabuk ulaşmamızı sağlayacaktır.
***********************
