Çok değerli ‘mentor’lara (yol göstericiler) rastlamak hayatımın en büyük zenginliklerinden biridir. Rahmetli Elie Perahya’nın yüreğimde çok ayrı bir yeri vardır. Balık hafızama rağmen, ara ara yapmış olduğumuz sohbetlerin içeriğinin neredeyse tümü aklımdadır. Asla nasihat vermedi, emir kipiyle konuşmadı. Ama cümlelerinin içinden neleri kullanmam gerektiğini hissettirirdi. Hem de olağanüstü mizah gücünü harmanlayarak… Belki de bu özelliğini Aşkenaz atalarına borçluydu. Sefarad tarafı ise Judeo-Espanyol’un yaşaması için elinden gelen çabayı sarf ediyordu. Eşi Klara ile yurt içi, yurt dışı konuyla ilgili tüm kongre ve seminerlere katılırdı. Ardından tanıştığı dilbilimcilerle yazışarak yenilikleri takip ederdi.
Perahya’nın Şalom’un Judeo- Espanyol sayfasında ‘La Huente’ başlıklı köşesinde yaşam pınarı tadında vecizeleri uzun süre yer aldı. Temennisi ise bu dilde yazabilecek kişilerin çoğalmasıydı. Birçok lisanı ana dili gibi konuşan Elie Perahya bu çabasıyla, bizlerden sayfanın devamlılığını dileyerek gitti.
Elie Perahya bir deryaydı. Düşünebildiğimden çok feyz aldım ondan. Aldıklarımın yarısını genç arkadaşlara iletebilsem, ne mutlu bana.
Kısaca, Perahya’nın ileri görüşlülüğünden yola çıkarak Judeo-Espanyol sayfasının gelişmesi için çaba gösterelim. Yakın çevremizde bile, bu dili konuşan birçok kişi görüyorum. Limmud Festivali’nde yıllardır Süzet Herman, Anna Eskenazi, Karen Gerşon Şarhon, Dora Niyego’nun JE dilinde hazırladıkları mizahi parodiler, izleyenleri kahkahaya boğuyor. Toplandıkları oda hınca hınç dolu. Demek ki potansiyel yazarlar zaten bir arada buluşmuş. Amaç hep bir nesil daha sürdürebilmek. Ayrıca İber Yarımadası üzerinden şehrimize ulaşan çağrı üzerine herkes haldır haldır İspanyolca öğrenmeye başladı. Tabii ki eskisiyle yenisi çok farklı. Ama eminim bu süreçte Judeo- Espanyol sözcükler aklınıza gelecektir. Biraz çabayla küçük bir yazı oluşturabilirsiniz. Ayda bir kez bir yazı kendinizi de bizi de zenginleştirecektir. Bu bir çağrıdan ziyade bir sorumluluk, sonra üzülmeyelim diye…
Sayfa sorumlumuz halen Klara Perahya’dır. Yazılarınızı [email protected]’ye yollayabilirsiniz.
***
Ne güzel PURİM geliyor.
Eski Teşvikiyeli olduğum için semtin her tür rengini, tadını anımsarım. Bahar Pastanesinin karşısındaki dört yol ağzında, etrafında ‘Puro- Fay’ reklamı olan ağzı açık silindir kutunun içinde ayakta duran trafik polisi vardı. Özellikle yaşlılar ve çocuklar karşıya geçerken trafiği durdurdu. Hoş bir güzellikti. Bahar’a girmeye o günlerde başladım. Alışılan tatlar hâlâ damağımızda. Kaç nesil şarope (çevirme beyaz tatlı), masapan (badem ezmesi) ve hatta mavlaç’ı (Purim şekeri) Bahar Pastanesinden alırım. Kalitesinden hiç ödün vermedi. Yapan ustaların eline sağlık. Yiyenlere de afiyet olsun. Hag Sameah.
