Devarim kitabının aynı isme sahip ilk peraşasının okunduğu hafta aynı zamanda Şabat Hazon olarak bilinir. Bu Şabat Tişa BeAv öncesindeki Şabat günüdür. Onun için yazımızda bir parça bu konuyla ilgili şeyler söylemek istedik.
Tişa BeAv’da okunan Eha adlı ağıtın ikinci bölümünde “eşiv ahor yemino – Tanrı sağ koluyla geri aldı” ifadesi yer alır. Bu metaforik imgeyi nasıl anlamak gerektiği ile ilgili olarak bilgelerimizin öğretilerini okumaya çalışacağız.
‘Şirat ayam – deniz şarkısı’nda yer alan “yenineha Ad… needari bakoah yemineha Ad… tirats oyev – sağ kolun Tanrı’m görkemli ve güçlüdür, sağ kolun Tanrı’m düşmanı yok eder” cümlesinde Raşi’nin açıklamasını esas alan Rav Pinhas Friedman Bene Yisrael’in bu ifadeyi iki kez kullandığına dikkat çeker. Tanrı sözünü yerine getirmiş ve sol kolu bile sağ kolu gibi hareket etmiştir. Tanrı’nın sağ tarafında iyilik ve merhamet yer almaktadır. Sol tarafta ise keskin yargı özelliği vardır. Bizler Tanrı’yı izleyen ve emirlerini yerine getiren bir toplum olduğumuzda keskin yargı özelliği de merhamet ve iyilik şekline dönmektedir. İmgesel bir yaklaşımla Tanrı iki sağ kolu varmış gibi davranmaktadır.
Rabi Friedman bunun tersinin de mümkün olabileceğinin altını çizmektedir. Bene Yisrael Tanrı yolundan gitmediği zamanlarda Tanrı sağ kolunu geri çekmekte ve ortada kesin yargı özelliği kalmaktadır. Eha ağıtında yer alan bu ifadeye göre Tanrı günahlarımızın sonucunda iyilik ve merhamet özelliğini geri çekmiş ve yargı özelliği ön plana çıkmıştır. Ne yazık ki bu durum bin dokuz yüz yıldan daha fazla bir süredir devam etmektedir.
Bu temelden hareketle Rav Friedman Tefilin mitsvasının simgelediği önemli bir özelliğe dikkat çekmektedir. Birçok mitsva sağ kolla icra edilirken Tefilin çoğunlukla sol kola takılarak yerine getirilir. Rabi bu mitsvanın yerine getirilmesi ile Tanrı’nın sol kolunun yani yargı özelliğinin Tefilin mitsvasının etkisi altına alındığını öğretmektedir. Böylelikle diasporanın sert yargı özelliği Tefilin mitsvası ile yumuşatılmaya ve tahammül edilebilir bir hale getirilmeye çalışılmaktadır.
Galut boyunca odaklandığımız birçok olay vardır. Ancak sahip olduğumuz bu mitsva halkı kurtuluşa yaklaştırmak için iyi bir başlangıçtır. Bu mitsvanın gerektiği gibi ve devamlı olarak yerine getirilmesi özlenen kurtuluşa yakınlaşmamıza yardımcı olacaktır.
Kişisel muhasebemizi sadece Elul ayında veya Yamim Noraim döneminde değil her zaman yapabilmek mümkündür. Bunun için Tişa BeAv öncesi bile güzel bir zamandır. Tefilin’in kaşer olup olmadığını kontrol ettirmek ve daha sonra bu mitsvayı gereği gibi yerine getirebilmek için mutlaka Elul ayını beklemeye gerek yoktur. Bir an evvel bu mitsvanın yerine getirilebilmesi için insanları adım atmaya teşvik etmek gerekir.
Bet Amikdaş’ı yitirdiğimiz zamanı andığımız bu günlerde yeniden inşasını hızlandırabilecek bu adımı atmak kendimizi Maşiah’ın zamanına hazırlamak için gereklidir.
