Bamidbar peraşası Şavuot bayramının öncesinde okunur. Bu peraşanın başında Bene Yisrael’in Tanrı ile olan anlaşmalarını yenilediklerine tanık oluyoruz. Mısır çıkışının ikinci yılında İyar ayının birinci gününde yenilenen bu anlaşma Bene Yisrael için yeni bir doğuş olarak kabul edilir. Bu Şabat günü aynı zamanda Şabat Kala olarak kabul edilir. Onun için bu Şabat gününde Şavuot ile ilgili konuların konuşulması gelenektir.
Şavuot Bayramında okunan metinlerden biri Megilat Rut’tur. Moavlı bir kadın olan Rut Yahudi eşini kaybettikten sonra kayınvalidesi Naomi’yi terk etmeyerek Bene Yisrael’e katılmaya gelir. Bir prenses olmasına rağmen görkemli yaşamını terk eder. Erets Yisrael’de maddi sıkıntılarından dolayı başkalarının tarlalarına giderek orada Yahudi kanunları uyarınca fakirlere bırakılmak zorunda olan başakları toplamak suretiyle yaşamına devam etmeye çalışır. Rut bu toplama işini kayınvalidesi Naomi’nin akrabası ve o zamanlar İsrael’in hâkimi olan Boaz’ın tarlasında gerçekleştirir. Raşi’nin görüşüne göre o dönemlerde hâkim olarak görev yapan Bet Lehemli İvsan ile aynı kişi olan Boaz daha sonra Rut ile evlenir. Bu evlilikten Oved adında bir çocuk doğar. Oved, David Ameleh’in büyükbabasıdır.
Öyküyü kısaca anlattıktan sonra Megilat Rut’taki bir konuşmaya dikkat çekmeye çalışalım. Boaz dışarıdan tarlasını denetlemeye geldiğinde orada çalışanlara günümüzde Sefer Tora’ya çağrılan kişilerin kullandığı bir cümle ile “Ad… imahem – Tanrı sizinle olsun” şeklinde seslenir. Çalışanları da ona “Yevareheha Ad… - Tanrı seni kutsasın” şeklinde cevap verirler. Öykümüzle çok ilgili olmayan bu konuşmayı neden Megilat Rut bünyesine almıştır sorusuna yanıt aramaya çalışalım.
Midraş bizlere Boaz’ın o zamanın hem hâkimi hem de en büyük bilgesi olduğunu öğretir. Her ne kadar Tanrı’nın ismi arkadaşlarımızı selamlarken kullanılamaz ise de Boaz o şartlarda çalışanlarını cesaretlendirmek, motive etmek ve saymak için bu hitabı kullanmıştır. İsrael toraklarındaki büyük kıtlık sırasında zamanın en zenginlerinden olan Elimeleh orayı terk ederek Moav topraklarına yerleşir. Halk büyük bir ümitsizlik ve karmaşa içindedir. Boaz halkın lideri olarak halkı cesaretlendirmek, onore etmek, saygı göstermek için Tanrı’nın ismini bile selamlamasında kullanabilmiştir. Çalışanlarına karşı gösterdiği bu sevgi ve yakınlık, çalışanlarının ve zamanın ileri gelenlerinin Boaz’a karşı çok büyük saygı duymalarını sağlamış, onların ruhuna hitap etmeyi bilen Boaz, halkı bir arada tutabilmiştir. Yukarıda söylediğimiz gibi bu hikâye Kral David’in ve elbette Maşiah’ın soyunun dünyaya gelmesi ile nihayet bulmuştur.
Öbür dünyadaki sorgulamada karşımıza çıkacak soruların ne olduğunu bizimle paylaşan Gemara bunlardan birinin “imlahta et havereha – arkadaşını taçlandırdın mı” olduğunu söyler. Kişi olarak yakınımıza, çevremize gerekli saygı ve ‘dereh erets – edepli davranışlar’ ile davranmak bu dünyadaki yaşamda yerine getirmemiz gereken kurallardan biridir. Pirke Avot “arkadaşının onuru senin için kendi onurun kadar önemli olsun” derken buna atıfta bulunmak istemektedir.
Bu akşamdan itibaren Şavuot bayramını kutlayacağız. Tora öğrenecek, Tora’yı bir kez daha almanın mutluluğunu tadacağız. Nice yıllar bu güzel bayramı birlikte kutlamak dileği ile…
MOADİM LESİMHA
