Marmaray ile Yeşilköy’e girerken mimari doku birdenbire değişir. Rayların sağ tarafında eski havalimanı arazisi yer alırken, rayların sol tarafında halen tek tük kalmış ahşap yapılar size başka bir yerde olduğunuzu hatırlatır. Burası Yeşilköy veya tarihteki adı ile Ayastefanos’tur. 21. yüzyılın ‘modern’ mimarisine inat, bu semtin sokaklarında arayan gözler, Slav - Ortodoks mimarisine ait bazı ahşap yapıları bulabilir. Osmanlı döneminde çoğunlukla Rum ve Ermeni nüfusla birlikte Levantenlerin yaşadığı balıkçı yerleşim yeridir. Ayastefanos ismi Aziz Stefanos’a dayandırılır. Bu aziz, Hıristiyanlığın ilk şehidi kabul edilmektedir. Ancak Hıristiyan kaynaklarına göre Stefanos, Yahudiler tarafından Hz. Musa’ya küfretmekle suçlanmış ve sonuç olarak taşlanarak öldürülmüş. Mezarı uzun zaman sonra, 4. yüzyılda bugünkü İsrail topraklarında bulunmuş.
O dönem içerisinde kemiklerinin eskinin Konstantinopolisi’ne getirilmesi önemli bir olay olmuş. Dönemin Papa’sı, bu kemiklerin, önemli bir şahsiyete ait olduğu gerekçesi ile Vatikan’a getirilmesini istemiş. Sonrasında yolculuk İstanbul Limanından başlamış, ama maalesef sonlanamamış... Rivayet odur ki fırtınaya yakalananların çıktığı noktaya bir kilise kurulmuş. 1920’li yılların başına kadar bu isimle anılan semt, ünlü yazar Uşaklıgil’in önerisi üzerine Yeşilköy olarak değiştirilmiş.
Neresinden bakarsanız bakın her tarafında eski Rum kültürünün izlerini görebileceğiniz bu güzel semtimiz bugünlerde Süryani yurttaşlarımız için yapılacak kilisenin temel atma töreni ile adını bir kez daha duyurdu. Osmanlı’nın meşhur sayfiye yerlerinden olan bu semtte, Ermeniler, Rumlar ve Süryaniler hoş anılar bırakmışlardır. Bu kültürlerin yanında Osmanlı’nın Avrupa ile yapmış olduğu ticaret sonrası semt çevresini ve içini mesken tutmuş Levantenlere de rastlamak mümkündür.
Bu semtte yaşayan Yahudilere ait bir sinagog olmadığı resmi kayıtlarda belirtilir. Bunun sebebinin, Galata, Hasköy, Balat, Sirkeci, Kuzguncuk ve Kadıköy’deki gibi yoğun bir Yahudi nüfusunun burada olmamasıyla bağlantılı olduğu düşünülebilir. Ancak Yeşilköy’e çok yakın olan Bakırköy Sinagogunun varlığını da unutmamak gerekir.
