Son günlerde İsrail kamuoyunun gündemini Gazze ve civarında yaşananlar oluşturuyor, bir süre daha böyle devam edeceğe benziyor.
Bir yandan yerleşimcilerin liderleri Şaron`un planlarını engellemek için son çabalarını yaparken, diğer yandan söz konusu planların başarısından ümitsizliğe düşen yerleşimciler, nihayet hükümet tekliflerini dikkate almaya başladılar.
Yerleşimcilerin planı
Yerleşimcilerin liderlerinin Gazze`nin boşaltılmasını engellemek için hazırladıkları plan, polis ve halkın aldığı önlemler sonucu başarılı olmadı.
Yerleşimcilerin planı; otuz- kırk bin arası destekçiyi Gazze`nin yakınındaki Sderot`ta toplamak, onları birkaç gün bu kentte barındırırken, bu süre içinde kuzey , güney ve ortadan Guş Katif`e girmelerini sağlamaktı.
Hükümetin bunu engellemek için bölgeye gönderdiği onbeş bin kişilik polis ve askeri güç bu kişilerin tamamını değilse bile, büyük bir kısmının bölgeye girmesini engelleyecek. Yapılan tatbikatlar iki bin kadar yerleşimci ve destekçisinin boşaltmayı durdurabilecek güçte olmadıklarını gözler önüne serdi.
Yerleşimcilerin ve destekçilerinin direnişleri bölgeye gönderilecek güçleri o kadar oyalayacaktı ki, Guş Katif`in 17 yerleşim merkezinin boşaltılması geriye kalan kuvvetler tarafından başarılamayacaktı.
Bu plan iyi düşünülmüştü. Ancak gizli kalamadığından güvenlik güçleri gereken önlemleri zamanında alabildi. Güvenlik güçlerinin ilk işi Sderot`ta düşünülen büyük toplantıyı engellemek oldu. Bir çok kere Filistinlilerin Kassam roketlerine hedef olan bu kentte, onbinlerce destekçinin miting yapması, hedef oluşturması açısında da sakıncalı olduğu ileri sürülerek engellendi.
Yaşanan iki günlük tartışma sonucunda bir uzlaşmaya varıldı. Geçtiğimiz Salı akşamı Sderot`ta 2,5 saat sürecek bir protesto mitinginin ardından destekçiler otobüslerle Gazze`ye 20 km uzaklıkta bulunan Ofakim Kasabasında 2Dž gün sürecek mitinglerini sürdürecekler.
Ofakim Sderot`a kıyasla Gazze`den daha uzak olduğundan Kassam roketlerinin tehdidi altında değil.
Yerleşimciler ve güvenlik güçleri arasında bir nevi silahsız savaş niteliği taşıyan durumun, silahsız olarak devam etmesi ümit edilmekte.
Şaron`un çözüm yolları
İsrail Başbakanı Şaron`un "Evini boşaltmak zorunda kalan her yerleşimci için bir çözüm yolu var. Yeter ki bize başvursun" mesajı her gün televizyonlarda yayınlanıyor. Buna rağmen Guş Katif`in yerleşimcileri nereye gidecekleri, durumlarının ne olacağı konusunda endişeliler.
Hükümet son üç ay içinde büyük bir çaba göstererek, yerleşimcilerin sorunlarına çare bulmaya çalıştı. Diğer yandan yerleşimciler, hükümetin onlara yardım amacıyla oluşturduğu kurumla daha sıkı işbirliği yapmalıydılar. Evlerini terk etmek zorunda kalan 1716 aileden, şimdiye kadar sadece 894`ü bu kurumdan destek aldı. Boşaltma tarihi yaklaştıkça bunu yapmak zorunluluğunu hissettiler. Oysa daha önceden bunu gerçekleştirselerdi, gelecek günler çok daha aydınlık olurdu.
Bu kurum her ne kadar tüm sorunlara yanıt getirmese de, özellikle yeni yerleşimler hakkında yardımcı olabilirdi. Şimdi yerleşimcilerin bir kısmı tazminat almak için başvurmanın yanı sıra resmi boşaltma tarihi 17 Ağustos`u beklemeden geçici evlerine taşınmaya başladılar. İlk geçici evler Aşkelon ile Aşdod arasında Nitzan`da inşa edildi. Burada 350 kadar aile önce geçici sonra daimi olacak evlere yerleşecek. Farklı 4LJ yerde de bu tip inşaatlar sürüyor. Büyük bir kısmı, 17 Ağustos`a kadar hazır olacak bu evlere, kuruma başvurup formalitelerini tamamlayan yerleşimciler geçecek. Evleri hazır olmayanlar için başka seçenekler de düşünüldü.
Kısaca evini terk etmek zorunda kalan hiçbir yerleşimci sokakta kalmayacak. Ancak belli ki bir çok şikayetleri de olacak. Evler ve daireler boşalttıklarına kıyasla çok küçük. Yaşadıkları 400 metrekare ev yerine 60 metrekarelik eve yerleşmek zorundalar. Daimi evleri hazır oluncaya kadar, geçici evlerde 2Dž yıl kadar kalabilirler ve bazı eşyaları zarar görebilir.
Yerleşimcileri bekleyen sorunlar
Diğer bir önemli sorun da Guş Katif`te 17 ayrı yerleşim merkezinde yaşayanların toplu olarak başka yere taşınma taleplerinin hükümet tarafından karşılanamaması. Ayrıca Guş Katif`te en modern usullerle çiftçilik yapan ve yüksek miktarda ihracat geliri olan 400 kadar aileye uygun toprak bulunamadı. Bir çoğu başka bir iş bulmak zorunda kalacak. Oysa İsrail`de 50 yaşından sonra iş bulmak oldukça güç. Her aile ortalama 200냴 bin Dolar arasında tazminat alacak. Buna rağmen çiftçiler yıllarca emek sarf ettikleri bu toprakları bırakmak istemiyorlar. Kamuoyu yoklamalarına göre halkı %35`i onlarla özdeşleşiyor. Özellikle 15ᆦ yaş arasındaki İntifa`da döneminin çocuklarının büyük bir çoğunluğundan destek görüyorlar.
Gazze`ye güvenlik duvarı
Yerleşimciler en büyük desteği, dindar kesimden alıyorlar. Dindar olmayan bir kesim ise Gazze`den çekilmeyi tek yanlı olduğu ve terörün devam edeceği endişesiyle onaylamıyor. Tsahal bunu öngörerek, Gazze`nin etrafında iki yeni güvenlik duvarı inşa etmeyi planlıyor. Teröristlere karşı çok ileri teknik sistemler kurulacak ve Gazze`nin yakınında bulunan 40 kadar köy ve kasabada için yeni savunma önlemleri alınacak. Ayrıca İsrail, Gazze-Mısır sınırından çekildikten sonra 750 kadar Mısır askeri silah kaçakçılığına engel olmaya çalışacak. Bunu nasıl yapacaklarını zaman gösterecek. Bunun yanı sıra burada bir liman ve havaalanı açılması, Gazze`nin bir silah deposu haline gelmesine zemin oluşturabilir. Bir süreliğine Gazze`den tehlike gelmese de, İsrail- Filistin çatışması Batı Şeria ve Kudüs`e taşınabilir. Bu tehlikeler var ama, İsrail bundan birkaç yıl önce mutlaka bir şeyler yapmalı cesur bir adım atmalıydı. Şimdi bu girişimin, Şaron`un Fransa ziyaretinde olduğu gibi, siyasal ve ekonomik olumlu sonuçlarını görüyoruz.
