Bir işveren olarak siz çalışanlarınızın iş başında kaç saat harcadığına mı, yoksa ne kadar iş başardıklarına mı daha çok önem verirsiniz? Eğer saat başına ücret alan bir avukatlık bürosu değilseniz ikinci seçenek daha olası. Peki, o işin hangi saatler içerisinde yapıldığı her daim sizin için mühim mi?
Değilse işyerinizde çalışanların muhakkak ofis içersinde bulunması gerektiğine dair dogmayı pekala yıkabilirsiniz.
Radikal bir kararla asırlardır süre gelen ofis merkezli sistemin, yeni bir akımla kökten değişmesinden söz edeceğim: ROWE (Result Oriented Work Environment), yani sonuç odaklı iş ortamı. Sun Microsystems’a son altı yılda 400 Milyon Dolar kazanç sağlayan, IBM’in çalışanlarının %40’ının ait olduğu, uygulandığı şirketlerde benzerlerine rastlanmamış çalışan memnuniyeti seviyeleri sağlayan tutkulu elemanların başlattığı bir devrim bu. Çalışanlarına hedeflerini gerçekleştirdikleri sürece yer ve zaman özgürlüğü kazandıran; çalışanlar akşam üstlerini çocuklarıyla geçirdiklerinde, sabahları ofise geç geldiklerinde yadırgamayan, patronun gözüne girmenin tek yolunun uzun saatler ofiste fiziksel olarak bulunmaya eş değer olmadığı bir neo-sistem.
ADSL bağlantınız varsa, cebinizde PocketPC, çantanızda laptopunuz varsa, işinizin büyük kısmı da bu gereçlere bağımlı ise (ki bir çok şirkette artık böyle), illa ofise gitmeye gerek var mı? Evden, cafeden, kablosuz bağlantı olan herhangi bir ortamdan işinizi halledebiliyorsanız, patronda size bu özgürlüğü veriyorsa, kendinize daha çok vakit ayırmak, sizin işte daha fazla motive olmanızı sağlar; kısacası veriminiz artar. Zaten ROWE’nin denendiği şirketlerde verim artışı, iş-sosyal yaşantı dengesinin sağlanmasıyla direk orantılı olarak artıyor. ROWE’nin altın kuralı: “Mesela bir perşembe akşamı işten erken çıkıp sinemaya gitmekte sakınca yoktur!” Yeter ki, size verilen hedefi tutturun... Kimi insanlar gece yarısı çalışmayı, gündüz ise geç saatlere kadar uyumayı tercih ediyor. Sonuç olarak kişiye bu hak, işini daha çabuk ve beklenenden daha yüksek neticeyle sonuçlandıracağı bilinirse sağlanabilir mi?
Saat 9’dan 18’e küçük bir bölmede bilgisayarın önünde “çalışır” gibi chat veya surf yapanların zamana verdikleri değerin, saat 16’da maça gitmeyi planlayan kişininkinden daha az olduğu muhakkak. O kadar ki, 9ᆦ çalışanlar işini tüm zamana yayarken, ROWE’li çalışan kişi tamamı kendisine ait olan zamanı daha iyi değerlendirmeye mecbur kalır. Hedeflerini herkesten önce yakalar, bir de istediği vakit kendisine zaman ayırabildiği için işine daha fazla konsantre ve arzulu olur.
ROWE her meslek alanında uygulanamayabilir. Bazı meslekler çalışanın ofis ortamında birebir bulunmasını gerektirebilir. Ancak milyonları kapsayan meslek gruplarında büyük maaliyet tasarrufları yaratabilir. Artık büyük ofislere ihtiyaç duyulmayacak olması, milyonlarca kişinin trafikte geçen saatlerini iş için kullanabilmesi, gereksiz toplantıların doğal yok oluşu, işlerini daha hızlı yapmalarından dolayı çalışanlara daha yüksek hedefler koyulabilmesi, belki de bir kişinin birden fazla işte çalışabilmesi ROWE’nin sosyo-ekonomik faydalarından.
ROWE’nin zararları da var elbette. Karşıtları iş yerinin yeterince organize olamadığını, çalışanlar arasındaki sinerjinin kaybolduğunu, bilgi alış verişinin kısıtlandığını veya kimi insanların ofisten başka yerde çalışamadığını söyleyebilir. Doğrudur da... Ama ROWE akımının savunduğu şey dezavantajlarının olmadığı değil ki! Faydalarının zararlarından daha fazla olduğu.
Hakim olan paradigmada, ekonominin de esasında yatan, soyu tarıma dayalı insan kapitalinin fiziksel olarak harcadığı zaman verimliliğine eş değer görülüyor. Halbuki teknolojinin müsaadesiyle ROWE örgütsel davranış biliminde devrimsel bir değişimin de ötesine gidiyor: Verimliliği bilgi birikimine, yaratıcılığa ve kabiliyete dayandırıyor.
Kısacası bırakın satış departmanı senelik satış rakamlarını tutturuyorsa, satınalma departmanı belirlenen tasarrufu sağlıyorsa, IT departmanı sistemin işleyişini sorunsuz sürdürebiliyorsa, yazılımcılar evden istenileni yerine getirebiliyorsa ofise gelmesinler. Şirket büyüdükçe artan bürokrasiyi engellemenin, düşen verimi geri kazanmanın en denenilesi yolu ROWE.
