Geçtiğimiz hafta İsrail iç ve dış politikasında olumlu- olumsuz birçok gelişme yaşandı. Bunların sonucunda İsrail ile Ramallah’taki Filistin Yönetimi arasında bu senenin sonuna doğru bir çeşit anlaşmanın imzalanması kararı, barışa doğru ilerleme olarak nitelendirilebilir.
Geçtiğimiz hafta İsrail iç ve dış politikasında olumlu- olumsuz birçok gelişme yaşandı. Bunların sonucunda İsrail ile Ramallah’taki Filistin Yönetimi arasında bu senenin sonuna doğru bir çeşit anlaşmanın imzalanması kararı, barışa doğru ilerleme olarak nitelendirilebilir. Gelecek ay içinde ABD Başkanı Bush bölgeye bir gezi planlıyor. Ancak bu arada Batı Şeria ve özellikle Kudüs’te yapılan inşaatlar, İsrail Başbakanı Ehud Olmert ile Bush yönetimi ve özellikle Condoleezza Rice arasında ciddi fikir ayrılığına neden oldu. Bu sorunun nasıl çözüleceğini saptamak gerçekten çok zor… Söz konusu inşaatların İsrail-Filistin arasındaki ilişkileri olumsuz etkileyeceği şüphesiz… Tabii senenin sonunda imzalanması düşünülen antlaşmayı da tehlikeye sokabilir.
Bu günlerde gerek olumlu gerekse olumsuz bir havanın yaşandığı karmaşık durumu daha iyi anlayabilmek için önce Olmert’in içinde bulunduğu ortamı göz önüne almamız gerekiyor. İçinde bulundukları şartlar Olmert ile Savunma Bakanı Ehud Barak’ın iki zıt hareket içinde olmalarını gerektiriyor. Bir yandan sağcı kesimin karşı olmasına rağmen ABD ve Filistinlilere taviz vermek zorunda kalırken, diğer yandan tam aksine sağcı kesimin istediklerini yaparak ABD’nin ve Filistinlilerin itiraz ettiklerini onaylıyorlar.
Olmert, Filistinlilerin yaşamını kolaylaştırmak için barikatları kaldırarak, bölgede hareket serbestisi sağlayacak kararlar aldı. Olmert ve Barak yerleşimcilere ve Knesset’teki muhaliflere, özellikle koalisyona destek sağlayan sağcı Şas Partisi’ne rağmen bu kararı aldılar. Olmert ve Barak İsrailli yerleşimcilere uygun bir fiyatla konut sağlamak amacı ile Doğu Kudüs ve Batı Şeria’da inşaatların yapılmasına onay verdiler. Gerçekten de özellikle fakir ve çok çocuklu dindar aileler konut yetersizliği çekiyor. Arap nüfusu fazla huzursuz etmemek için Olmert aynı şartlarda olan evsiz Araplara özellikle Ramallah’ta iki bölgede konut inşaa edilmesi için gereken kolaylığı göstermeyi planlıyor.
Doğu Kudüs’te inşaat izni
Şas Partisi ileri gelenleri, İsrail başbakanının Doğu Kudüs’te yeni evler inşa etme sözü verdiğini açıkladılar. Yüzlerce yeni binanın inşaat izni alındığına dair bilgi içeren raporlar İsrail- Filistin ilişkilerini ve ABD’yi nasıl etkileyecek? Bekleyip göreceğiz.
ABD ve Filistinlilerin tedirginlikleri giderilmiş olacak mı? Gerçekten şüpheli görünüyor. Ancak alenen söylemeseler de şimdiki İsrail hükümetinin görevde kalmasını, senenin sonuna doğru imzalanması öngörülen İsrail-Filistin anlaşmasının gerçekleşmesini istiyorlarsa başka çare olmadığını anlayabilirler.
Başkan Bush, İsrail’in 60. yıl kutlamalarına katılmak üzere 14 Mayıs’ta İsrail’e gelecek. Ziyaretinin İsrail-Filistin görüşmelerine bir ivme kazandıracağı düşünülüyor. ABD Dışişleri Bakanı Rice ise, bu ay bölgeyi ziyaret ederek Olmert’in Batı Şeria’da İsrail yerleşimleri inşaa kararı ile zora düşen iki halk arasındaki ilişkileri geliştirmeyi planlıyor.
Komünist partinin sürprizi
Bu salı sabahı İsrail Parlamentosu büyük heyecan yaratan bir söylenti ile çalkalandı. Alınan duyuma göre ; Arap Komünist Parti Lideri Baraki, Knesset’in bu ayki tatilinden istifade ederek Tahran’ı ziyaret etme kararı aldı. Baraki, İranlı politikacılar ve özellikle Ahmedinecad ile bölge sorunları, İsrail- İran ilişkilerini daha doğrusu ilişki eksikliğini tartışacak. Bu haber Knesset’in Yahudi üyeleri arasında heyecan yaratırken, Baraki’nin bu fikrini gerçekleştirmesini önlemenin yollarını aradılar.
Krizin yansımaları
İsrail diğer ülkeler gibi ekonomik çöküşten nasibini alacak. Hisse senetlerinde %3 ila %7 arası düşüş bekleniyor. Tabii bazıları daha da çok etkilenecekler. Ancak geçtiğimiz son senelerde % 4 ila 5 arasında gelişme gösteren İsrail ekonomisi üzerinde olumsuz etkileri sadece toplu bir yavaşlama olarak görülecek. Bu sene büyüme %3,4 ile %3,2 arasında ön görülüyor ki, bu da oldukça tatmin edici.
Kassamlar devam
İsrail’in Gazze’de yaptığı ufak çaplı bir operasyonda iki Hamas üyesi öldürüldü, iki üye de yaralandı. İsrail Genelkurmay Başkanı Aşkenazi daha büyük çapta harekatı önlemek, ve bölgede baskıyı hissetirmek amacı ile küçük operasyonlar düzenleneceğini ifade etti. Bir süre devam eden sükunet Sderot bölgesine yeniden başlatılan Kassam roket saldırılarıyla bozuldu.
