Geçen hafta çarşamba günü İran’ın orta ve uzun menzilli füze denemelerinin ardından, Amerika Birleşik Devletleri’nden sert mesajlar geldi.
Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Gordon Johndroe balistik füzeleri geliştirmesinin “anında” durdurulmasını istedi. Johndroe bu tutumun İran halkının uluslararası toplumdan soyutlayacağını ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarını ihmal ettiğini söyledi.
G-8 Zirvesi sırasında Japonya’da açıklamasını yapan Johndroe “Başkan Bush ve Almanya dahil olmak üzere olan Güvenlik Konseyi’ndeki ortaklarımız, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin durdurulması halinde diplomasinin yolunun açılacağını ve teşvik ödülü verileceğini bildirdiler” dedi. Johndroe ayrıca “Eğer İran gerçekten dünyanın güvenini kazanmak istiyorsa daha fazla füze denemesinden kaçınmak zorundalar” dedi.
Iran yeni füzesinin yaklaşık 2000 kilometre yol alabileceğini belirtiyor. Bu durumda ise İsrail, Türkiye, Arap yarımadası, Afganistan ve Pakistan gibi ülkeleri menzilinin kapsamına alıyor.
İran’ın füze denemeleri petrol fiyatlarını da arttırdı. Denemelerden sonra petrol varilinin değeri 1.44 dolar artarak 137.48 dolara ulaştı.
Füze denemelerinin Basra Körfezi yakınlarında gerçekleşmesinin petrol şirketlerini tedirgin etmesinden dolayı fiyatların yükseldiği tahmin ediliyor. Petrol taşımacılığının merkezi olan Basra Körfezi’nden dünya petrolünün yaklaşık yüzde 40’ı taşınıyor.
İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad ise denemelerden bir gün sonra yaptığı açıklamada, İsrail ve ABD’nin yaptığı tehdit edici açıklamaları “komik bir şaka” olarak nitelendirdi. Açıklamasını Malezya’dan yapan Ahmedinecad “Sizi temin ederim ki gelecekte hiç bir savaş olmayacak” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice çarşamba günü yapılan füze denemelerinin ardından füze tehdidinin hayal ürünü olmaktan çıktığını ve gerçek bir kanıt haline dönüştüğünü söyledi. Rice ayrıca İranlılarda füze olmadığını söyleyip savunma sistemi yapmamıza karşı çıkanlar belki de öncelikle bu söylemleriyle İranlıları ikna etmeliler” dedi.
Demokratların Başkan adayı Barak Obama İran’ın füze denemelerinin doğrudan diplomasi yoluyla beraber daha sert ekonomik yaptırımların Tahran’ın tutumunu değiştireceğine inandığını söyledi.
Cumhuriyetçilerin Başkan adayı John McCain ise füze savunma sisteminin Avrupa’ya yerleştirilmesinin önemini savundu.
Rice gecen hafta Çek Cumhuriyetine giderek füze savunma sistemi için yetkililerle anlaşmaya vardı. Bu durumda Çek Cumhuriyeti’nde de ABD füze savunma sistemi için bir üs kurulacak.
