Rusya, Gürcistan Devlet Başkanı Saakashvili’yi istifaya mecbur etmeden önce dünya kamuoyunun baskısı nedeniyle ateşkesi kabul etmek zorunda kaldı. Ama Rusya elindeki kozları kullanarak Saakashvili’nin istifasını sağlamaya çalışacak. Aslında Rusya Gürcistan’ın bu kadar batı yanlısı olmasını onaylamıyor. Doğal olarak ortada bir petrol sorunu var. Ruslar, Türkiye- İsrail arasında imzalanan anlaşma doğrultusunda Hazar Bölgesi petrol rezervlerinin Gürcistan yoluyla Türkiye, oradan da İsrail’in güneyi ve uzak doğuya ulaşmasına karşı çıkıyor. Rusya söz konusu hattın kendi topraklarından geçerek kontrolü altında olmasını istiyor.
Rusya, Gürcistan anlaşmazlığı İsrail diplomasisini zor bir duruma soktu. Her ne kadar İsrail Gürcistan lehinde bir tutum sergilese de belirli nedenlerden dolayı resmi bir denge tutturmaya çalışıyor.
İsrail’in ilk görevi Gürcistan’da bulunan İsraillileri ülkesine geri getirmekti. İki ülke arasındaki ticari ilişkilerin ve özellikle savunma sanayinin gelişmesinden ötürü Gürcistan’da turist ve işadamı olarak yaklaşık 450-500 arasında İsrailli olduğu düşünülüyor. Yazımı kaleme aldığım bu gün, bu görevi tamamlayacağı umut ediliyor.
Ülkelerine dönmek üzere elçilikte bekleyenler için EL-AL bu gün Tiflis’ten için iki uçak kaldırdı. İlk uçakta 300 ikinci uçakta ise 200 kişi İsrail’e getirildi.
Askeri eğitim hizmeti de dahil, İsrail’in Gürcistan’a savunma sanayi ihracatı yılda yaklaşık 300-400 dolara ulaştı.
İsrail’de yaşayan Gürcü kökenli vatandaşlar eski ülkelerine duydukları yakınlığın bir ifadesi olarak Rusya Büyükelçiliği önünde ellerinde Gürcistan bayraklarıyla bir gösteri yaptılar. İsrail’deki diaspora toplumları arasında Gürcistan Yahudilerinin eski ülkelerine en bağlı toplum olduğu söyleniyor. İsrail’de yaşayan bir milyon civarındaki Rusya Yahudileri arasında bu konuda görüş ayrılıkları var. Bir kısmı Putin’in politikasını destekliyor. Rusya Büyükelçiliği sözcüleri, İsrail’in tutumuna anlayış gösterirken Gürcistan Elçiliği sözcüleri Rusya’ya karşı daha sert bir tepki gösterilmesi gerektiğini ifade ettiler.
Olmert’in iz bırakma planları
Başbakan Ehud Olmert bu Eylül ayında resmen istifa edecek. İktidarda kalacağı süre içinde Filistinlilerle bir anlaşmaya varmak üzere çaba sarf edeceği belirtiliyor. Olmert’in bu konuda bazı planları var. Bu planın ana hatları Haaretz gazetesinde yayınlandı.
Plana göre; İsrail, Batı Şeria’nın %93’ünü tahliye ederek, Filistin Hükümetine verecek. İsrail’de kalacak %7 karşılığında Negev ve Gazze sınırına yakın bazı topraklar da Filistinlilere verilecek. Ayrıca Gazze ile Batı Şeria arasında İsrailli Araplara serbest geçiş hakkı verilecek. Ve bu noktalarda güvenlik kontrolü yapılamayacak.
İsrail’in elide kalacak olan %7’lik bölümde yerleşim blokları olacak. bölgedeki sınır şimdi Maaleh Adumim’deki duvara benzerlik gösterecek. Gush Etszion ve Kudüs civarındaki yerleşimler İsrail’de kalacak. Olmert’in planına göre Efrad ve Ariel yerleşimlerinin İsrail tarafında kalmasına karşılık, bir çok Yahudi yerleşimi iki aşamalı olarak boşaltılacak. İlk aşamada gönüllü olanlar inşaatı süren yerleşimlere taşınacaklar. İkinci aşamada ise tümü tahliye edilecek. Planın son aşaması Gazze’nin yönetiminin ancak Hamas –El Fetih’in kuracakları bir birlik hükümeti yönetimine devredilmesiyle devreye girecek. Bu da zor bir ihtimal gibi görünüyor.
Kısacası bu şekliyle plan Filistinliler tarafından kabul edilmeyecek. Ama önümüzdeki aylarda üzerine tartışılacak ve belki bir ilerleme kaydedilebilecek. Tabii İsrail- Filistin görüşmeleri sürerse…
Mofaz’ın şansı büyük
Kadima partisinin 70bin üyesi tam bir ay sonra Tsipi Livni ile Şaul Mofaz arasında bir seçim yapmak zorunda kalacaklar. Parti üyeleri birinci turda dört aday arasında bir seçim yapacaklar. Ancak hiçbir adayın oyların %51’ini alamayacağı öngörülüyor. Bir hafta sonra yapılacak ikinci turda ise büyük olasılıkla Livni ve Mofaz yarışacak.
Livni dışişleri bakanlığı görevini sürdürdüğü için yoğun bir gündemi var. Oysa Ulaştırma bakanı Mofaz’ın seçim kampanyasına ayıracak daha çok vakti var.
Şas Partisi ile yakın ilişkisi olan Mofaz, İşçi Partisi’nin de katılımıyla mevcut koalisyon hükümetini sürdürebilir. Şayet Livni Kadima’nın başkanı olarak seçilirse, Şas’ın desteğini kazanamayacağı için İsrail bir erken seçime gitmek zorunda kalacak. Ayrıca, Olmert’in Tsipi Livni’yi başkan olarak desteklemediği ve Mofaz’ı tercih ettiği biliniyor. Olmert’in, Kadima Partisi’nde bir çok destekçisi var. Onlar da dayanışma adına oylarını Mofaz lehine kullanacaklar. Bu nedenle Mofaz daha şanslı görülüyor, ama beş hafta içinde durum değişebilir.
