Tarihi hapishane sinagogu müze oldu

- Köşe Yazısı
15 Nisan 2009 Çarşamba

 

Philadelphia’da tarihi hapishanede bulunan sinagog kapatılmasının üzerinden uzun bir süre geçtikten sonra restore edilip müze olarak tekrar kapılarını açtı. Sinagog neredeyse 40 yıllık bir aradan sonra halka açılmış oldu.

 

Sinagogun, 1924 ile 1928 yılları arasında hapishane yönetimine başkanlık eden işadamı ve bağışsever Alfred Fleisher tarafından 1924 yılında açıldığına inanılıyor. Fleisher’in bütün bayram dualarına bu sinagogda katıldığı tahmin ediliyor.

 

1971 yılında hapishane kapatılırken, sinagog da kaderine terk edilerek zaman içerisinde hayalet binaya döndü. Hapishanede 1980’li yıllarda müzeye dönüştürülmek üzere tadilata başlandı. 1994 yılında müze olarak hizmete açılan hapishaneyi geçen yıl 190 bin kişi ziyaret etti. Ancak bunca zaman zarfında sinagog için hiç bir onarım çalışmaları yapılmadı.

 

Şu an hapishanenin Yönetim Kurulu Başkanı olan Cindy Wanerman 2002 yılında yönetime geldiği sırada harabeye dönmüş olan sinagogu ziyaret etti. Wanerman bir hahama danıştıktan sonra terk edilmiş sinagogun onarımının kendisi üzerinde bir yükümlülük olduğunu hissetiğini belirtti.

 

Wanerman, onarım için bağış toplama çalışmalarına 2004 yılında başladı ve toplam 280 bin dolar toplayarak sinagogu onarmak için yeterli kaynak buldu. Bağışların büyük bir bölümü, hapishanede yatan neslin çocuklarından, Yahudi din adamlarından, gönüllülerden ve yerel Yahudi cemaatinden toplandı. Wanerman, onarım çalışmaları hiç başlamasaydı 10 seneye kadar binanın çökebileceğine inandığını, bu yüzden de hiç vakit kaybetmeden çalışmalara başlandığını söyledi.

 

Sinagoga kurucusu olan Alfred Fleisher’in adı verildi. Açılış törenine sinagogun kapısına Mezuza konarak başlandı. Sinagog hapishane denetimi altında olduğu yıllarda toplam 1500 kişiye hizmet vermesine rağmen en fazla 80 kişiye aynı zamanda ibadet ettirdi. Sinagog’un ortalama katılımcıları ise yaklaşık 20 kişiydi.

 

Bu kadar az Yahudi olmasına rağmen öncelikle Pesah, Kipur ve diğer bayramlar için açılmasına rağmen sonralarda haftalık Şabat duaları için de sinagog kullanıma açıldı.

 

Nisan ayında geçici olarak halka açılan Sinagog’u 600 kişi ziyaret etti. Sinagog daha sonra onarım çalışmalarının devamı için tekrar kapatıldı.