Yakup ALMELEK
1908'de kurulan General Motors şirketi yüz bir yıl sonra büyük bir patırdı ile battı. Böyle bir holdingin iflası beraberinde pek çok firmanın çöküşüne de yol açıyor maalesef. Onunla iş yapan binlerce firma da büyük zararlara duçar oluyor. Bu dev kuruluş 2002 yılına kadar devamlı büyümekteydi.
2002'den sonra geriye yürüyüş hatta koşuş başlamış. Böylesine çapta bir devin yıkılışı en az beş altı yıllık bir süreyi içerir. Geçen haziranda 173 milyar dolarlık borcu varmış.
Normalde şirket CEO’su ile diğer yöneticilerin çöküşü başlar başlamaz görmeleri ve tedbir almaları gerekmez miydi? Atladılar… Ya beceriksizlik ya da vurdum duymazlık vardı bu ihmallerde….Başka ne olabilirdi ki ?…
Bazı büyük holdinglerin yöneticileri için yazılıp çizildi. Şüphesiz iftira da olabilir. Belki de Bahama adalarında üstsüzlerle günlerini gün etmekteydiler. . İsviçre ve Amerikan gazeteleri bu konuda ateş püskürdüler.
CEO'ların içinde yılda kırk milyon dolar ücret alanları varmış. Baştaki kırk alırsa yardımcısı otuz alır, sekreteri beş alır. Ve böyle gider bu zincir.
Yönetici zarar ettiğimizi bilmiyordum da diyemez. Artık şirketlerde günlük bilânçolar çıkabiliyor Kar ve zararlar her akşam belli. Baştaki rehavete dalmışsa yazık hissedarlara ve tahvil sahiplerine.
Kimi özel şirketlerde ise yönetici ne yaptı? Taa baştan inişi fark eder etmez yönetenlerin masraflarını kıstı. Seyahatlerde business classı kaldırdı. İş konaklamalarında daha az yıldızlı oteller seçti. Genel harcamaları çok sıkı bir kontrole aldı. Bunlarla birlikte kesinlikle normal çalışanların ücretlerine dokunmadı. Hatta satıştan prim bile verdi. Pek çok işletmede hüküm süren “vur patlasın, çal oynasın” havası hüküm süremedi orada. Ne oldu? Bir yıl içinde şirket toparlandı ve kara geçti veya hiç değilse kafa kafaya geldi.
