VAYAKEL: TORA’NIN YOLUNU ANLAMAK

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
23 Şubat 2011 Çarşamba

“Elle adevarim aşer tsiva Ad… laasot otam. Şeşet yamim tease melaha uvayom aşevi yiye lahem kodeş – Bunlar Tanrı’nın yapmak için emrettiği şeylerdir. Altı gün melaha yapacaksınız ve yedinci gün sizin için kutsaldır.” (Şemot 35/12)

Vayakel ve Pekude peraşaları bilindiği gibi Mişkan’ın inşaatından söz eder. Moşe bu inşaatın başlangıcında Tanrı emri ile insanları Şabat gününün kutsiyeti için uyarmıştır. Raşi bu konuda bizleri şöyle bilgilendirir. Mişkan inşaatı çok büyük bir mitsvadır ancak bu mitsva bile Şabat gününün ihlal edilmesini haklı gösteremez. Çünkü burada yanlış bir düşünce sistemi gelişebilir. “Ben Mişkan inşaatı gibi büyük bir mitsva yapıyorum. O halde Şabat gününü ihlal edebilmek için gerekli nedenim vardır.”

Bu insanların birçoğunda bulunan bir anlayış tarzıdır. Bir mitsvayı yerine getirmek için bir başka mitsvanın üzerinden geçmek. Talmud bu durumu ‘mitsva abaa baavera – bir yanlış yolu ile gelen mitsva’ olarak nitelendirmektedir. Talmud bu durumda yapılan mitsvanın bir değerinin kalmayacağını aksine yapılan yanlışın sorumluluğu ile karşı karşıya kalınacağını öğretmektedir.

Gemara Masehet Bava Kama 94/A’da şöyle der: “Çalınmış bir undan elmek yapan ve buna amotsi berahasını söyleyen kişi Tanrı’yı öfkelendirir.” Buna başka örnekler de vermek mümkündür. Onurlu olmayan yollardan kazanılan para ile tsedaka vermek. Dua etmek amacı ile bile bile Şabat gününü ihlal etmek gibi.

Rabi Yisrael Salanter bunu şuna bağlar. Rabi’den musar yani etik dersi almak için ön sırayı kapmak ama bu arada o sırada oturanları kabaca oradan uzaklaştırmak. Rabi Yisrael insan psikolojisini yakından bilmektedir. Bir mitsva yapmak için bir yanlış yaptığmızda kendimizi haklı çıkarmak ve buna inanmak isteriz. Çünkü ortada yapılan bir mitsva vardır. İşte Moşe de bu yanlışa karşı bizleri uyarmakta ve Tanrı adına yapılan Mişkan inşaatının bile Şabat gününü ihlal etmeyi haklı gösteremeyeceğini vurgulamaktadır.

Rabi Twerski olaya noktayı şöyle koyar: Tora’nın mitsvaları ancak ve ancak Tora’nın emrettiği yollarla yapıldığında bir anlam ifade edecektir.