"Sizin içinde bulunduğunuz evlerde ‘kan’ sizin için bir işaret olacak, kanı göreceğim ve üzerinden atlayacağım. Mısır topraklarını vuracağım zaman başınıza yok edici bir bela gelmeyecek.” (Şemot 12/13)
Mehilta adlı kaynak burada sözü edilen kanın Yitshak’ın kurban edilmak üzere bağlanışı sırasındaki kan olduğunu söyler. Yitshak yerine kurban edilen bir koç olduğunu Tora’da okumaktayız. Devamında Avrram bu yerin ismini “Ad... yire – Aşem görecek” şeklinde belirtmektedir. Burada akla bazı sorular gelebilir ki bunlardan ilki şöyledir: Yitshak’ın Kiduş Aşem için hayatını fedaya hazır olması tarihimizde neden bu kadar önemlidir? Nesiller boyunca insanlar kendilerini feda etmişken Yitshak’ın buradaki yeri ne olabilir? Aslında bu sorunun cevabı oldukça açıktır. Bene Yisrael’in hayatını Kiduş Aşem uğruna feda etmesinin kaynağı Yitshak’tır. Yitshak bu konuda kendini feda etmeye hazır olan ilk kişidir. Yitshak mizbeaha bağlanmayı kabul ettiği anda nesiller için geçerli olacak “mesirat nefeş – canını feda edebilme” kavramını da ortaya koymuştur.
Kanı görüp üzerinden atlaması sözüne gelince burada Tanrı adına yapılan bi Kiduş Aşem ve mesirat nefeş vardır. İbraniler Mısırlıların tanrısı sayılan kuzuları zorla almışlar, evlerinin kapısında dört gün bekletmişler ve kurban ederek kanını sürmeleri gereken yerlere sürmüşlerdir. Tanrı burada şöyle der: “Ben bu kanı görecek ve bu cesareti nereden aldıklarını anımsayacağım. Bu şekilde Yitshak’ın fedakarlığının devamlılık gösteren gücünü görecek ve bunun için Bene Yisrael’i kurtaracağım.”
Mizbeah üzerinde korban yapıldığında kan mizbeahın duvarlarına serpilirdi. Halbuki ilk korban Pesah’da mizbeah yoktur. Yine Mehilta’ya göre herkesin üç tane mizbeahı vardır. Kapı eşiği ve iki kapı pervazı.
Mikdaş Mordehay adlı kaynak şöyle bir açıklama yapar. Korban Pesah’ın kanı bizler için bir ‘mesirat nefeş’ durumudur. Günlük hayatımızda bu mesirat nefeş nerede ve nasıl gösterilir diye soracak olursak bunun tek bir cevabı vardır. “Yahudi evinin kapısı.”
Mısır’dan çıkış Bene Yisrael’in köle evinden çıkıp (bet avadim) Yisrael evine (Bet Yisrael) geçiş yapması için bir basamaktır. Tora’nın birçok yerinde ‘Yahudi evi’ kavramı çok güçlü bir şekilde verilir. Bunun nedeni de toplumu oluşturan en küçük birim topluluk aile ise sağlam bir toplumun oluşabilmesi için sağlam bir Yahudi evi yapısının olması gerektiğidir.
Mısır’daki mizbeah İbranilerin evleridir. Yahudiliğin devamı ancak Yahudi evinde gösterilen fedakârlık sayesinde mümkün olabilir. Yahudi evi bir rastlantı sonucu değil; adanmışlık, gayret, fedakârlık, çaba, alın teri ve idealizm ile kurulabilir.
Brisker şehrinin rabisi kapı pervazlarındaki kanın temsil ettiği adanmışlık ve fedakârlık kavramlarının nesiller boyunca Bene Yisrael için bir işaret olduğunu anlatır. Yahudiliğin devamı için fedakarlıkla iyi çocuklar yetiştirmek, sahip olduğumuz bilgileri fazlalaştırarak, evlerimizde uygulayarak, boş vermeden, istek ve gayretle çocuklarımıza ulaştırmak zorundayız. Sadece ulaştırmak da yetmez elbette. Bu değerlerin hem takipçisi hem de uygulayıcısı olmak geleceğe daha bir güvenle bakmamızı sağlayacaktır.
