"Sen İsraeloğullarına kendileri için ezilmiş, saf zeytinyağını aydınlatmak için almalarını emret.” Talmud Menahot 86/B’de bu cümleyi şöyle açıklar: Tanrı kendiniz için alın derken bu ışık sizin içindir benim buna ihtiyacım yoktur demek istemektedir. Bütün kainatın olduğu gibi ışığın da yegane yaratıcısı olan Tanrı kırk sene boyunca her gece İsraeloğullarının önünde ateşten bir sütun yürütmektedir. Elbette ki Menora’nın ışığına ihtiyacı olmayacaktır. Menora’nın ışığına gereksinim duyan aslında İsraeloğullarıdır. Menora’nın yanması Tanrı’nın bizimle olduğunun bir işaretidir.
Mişle 6/23’de şöyle bir cümle vardır: “Mitsvalar yanan bir çıra Tora ise ışıktır. Eğitici uyarılar yaşam yolunu gösterir.” Nasıl ki Menora Tanrı için ışık yaymıyorsa aynı şekilde mitsvalar da aslında Bene Yisrael’in iyiliği ve daha iyi yaşaması içindir. Midraş Vayikra Raba “mitsvaların Bene Yisrael’e verilmesinin nedeni onları daha da saflaştırmak içindir” ifadesini kullanarak mitsvaların yaşamımıza nasıl yön verdiğini göstermeye çalışmaktadır.
Devamlı olarak yanan Menora bu konuda bizlere çok önemli bir mesaj verir. Menora devamlı olarak ışık vermektedir. Dolayısı ile mitsvalar da yerine getirildiği zaman devamlı olarak fayda sağlamaya devam eder. Bir kişi bazen yaptığı mitsvaların ona nasıl bir yarar sağladığını anlayamaz. Ancak yaşamın bir parçası olan mitsvalar ancak devamlı uygulandığı zaman uygulayan kişinin yaşamına ışık verir ve yolunu aydınlatır. Onu saflaştırır ve Tanrı’ya daha çok yakınlaştırır.
Bazı mitsvaların uygulanması daha akla yakın gelirken bazı mitsvaları anlamak ise daha zordur. Örneğin son derece zorlu geçen bir haftanın arkasından gelen Şabat günü aile ile birlikte yemek yemek, Şabat gününün güzelliğini yaşamak, Kipur gününde affedilmek, Pesah bayramında özgürlüğe çıkışımızı anmak akla yakın gelen ve genellikle uygulanan mitsvalardır.
Hâlbuki Şabat günü iş yapma yasağını günümüz koşullarında anlamaya çalışmak anlamak istemeyen bir kişi için son derece zor ve anlamsızdır. Yine uzakta kalmaya niyetli olanlar için Sukot bayramında dört bitkinin sağa sola yukarı aşağı sallanmasının açıklaması çok fazla akla yakın değildir. Şaatnez adını verdiğimiz keten ve yünün aynı iplikte dokunduğu kumaşları giymemek kavramı çok da kolay izah edilmeyebilir. Kaşerut kavramını sadece sağlık meselesi gibi gören birine Kaşerutun aslında ruhun ve bedenin ortak temizliği için gerekli olduğunu ve Tanrı istediği için bunun uygulanmasının gerekli olduğunu anlatmak zor olabilir.
Bazı mitsvaların anlamları Tora’nın derin ve sağlıklı bir şekilde incelenmesi ile bulunabilir. Şulhan Aruh dediğimiz kurallar kitaplarının bütün izahatları ile okunması, çalışılması ve öğrenilmesi kuralları uygulamamıza yardımcı olacaktır. Elimizde sayısız etik ve Hasidut kitapları, öyküleri daha rahat anlamamız için yardımcı niteliktedir. Ancak hok adını verdiğimiz ve yukarıda birazını sıralamaya çalıştığımız mitsvaları anlatmak nasıl mümkün olacaktır?
Aslında bunun cevabı diğerleri kadar kolaydır. İşe yazımızın en başından kullandığımız kavramları sıralayarak başlayabiliriz. Menora Tanrı’nın yapımını emrettiği bir objedir. Burada amaç Bene Yisrael’i maddi ve manevi yönden aydınlatmaktır. Tanrı bütün ışıkların kaynağıdır ve Menora emri bizim iyiliğimiz için verilmiştir. Aynı şekilde izahı olsun veya olmasın mitsvaların tamamı bizim iyiliğimiz ve huzurumuz için verilmiştir. Onlara eleştirel yönden yaklaşarak sözde anlamaya çalışmak ve “bana uymadı” diyerek uzaklaşmak en kolay ama en yanlış yoldur. Onları uygulamak, hayatın bir parçası haline getirmek ve o şekli ile onları anlamaya çalışmak bizleri saflaştıracak, manen yükseltecek ve hayatımıza anlam katacaktır. Unutmayalım “ki ner mitsva ve Tora or – mitsva bir mumdur ve Tora ışık gibidir.”
