İnsan sosyal bir hayvandır. Sahip olduklarını sergilemek ister. Bilgisini, ilgisini, malını, mülkünü, yatını, katını, kürkünü... Bunun için de görünebileceği yerlerde boy göstermesi gerekir. Sosyalliğinin nedeni budur çünkü bu şekilde hareket etmeyene yabani derler. Ancak yaz ortası sıcağındaki yazımın konusu başka. Yine insanoğlunun sosyalliği ile ilgili ama asıl ele aldığım, yardımlaşma meselesi.
İnsan sosyal bir hayvandır. Sahip olduklarını sergilemek ister. Bilgisini, ilgisini, malını, mülkünü, yatını, katını, kürkünü... Bunun için de görünebileceği yerlerde boy göstermesi gerekir. Sosyalliğinin nedeni budur çünkü bu şekilde hareket etmeyene yabani derler. Ancak yaz ortası sıcağındaki yazımın konusu başka. Yine insanoğlunun sosyalliği ile ilgili ama asıl ele aldığım, yardımlaşma meselesi.
Bazen anneme bakarım da, onu pek bir düşünceli görürüm. Neyin var, diye sorarım. Bir isim zikreder ve o kişinin içinde bulunduğu duruma ne kadar üzüldüğünü söyler. Oysa elime geçen ve kendime göre derlediğim metin diyor ki:
1) Kafanızı yardım edemeyeceğiniz insanlara takmayın. Aksine, yardım edebileceğiniz kişilere odaklanın. Herkes gibi sizin de sınırlarınız var. Elinizin uzanamayacağı kişilere takılıp kalmak, ulaşabileceğiniz kişilere yardım etmenizi engeller.
2) Başkalarının kalpsiz ve cimri olması, sizin sevecen ve cömert olmanızı engellemesin. Onlara bakıp da “filanca yardım etmiyor, onun imkânları benimkilerden çok daha fazla. Ben niye yardım ediyorum” diye düşünmeyin. Kötüleri örnek alacaksanız, onlardan iyi yönde yararlanacaksınız. Onların yanlış hareket ettiğini bilecek ve “filanca şöyle yapıyor ama ben onun gibi bencil olmayacağım” diyebileceksiniz. Eğer kötü örnek bellediğiniz kişi, yardıma ihtiyacı olanı reddettiğinde sizin yüzünüz kızarıyor, kalbiniz buruluyorsa, kötülüğü ile size en büyük iyiliği yapıyor demektir.
3) Kötü örneklere takılıp kalmayın. Etrafımızda varlığının farkında olmadığımız, fazla sevecen (ve dolayısıyla -ve de maalesef- çok basit) gözüktükleri için, başımıza iş açar korkusuyla kaçtığımız o kadar çok ‘iyi insan’ var ki! Biz ‘cool’ kişileri severiz, öyle değil mi?
4) Yardımınıza ihtiyaç duymayan kişilere yardım etmek için yırtınmayın. Bazı kişiler çok bağımsızdır. Bir işi kendi başlarına halledebileceklerini bilme arzuları, sizden yardım isteme istekleri karşısında ağır basar. Zorla güzellik olmaz. Çok sıkışırlarsa size başvurabileceklerini onlara hissettirin, yeter.
5) Bazıları sizin kendilerine yardım edemeyeceğiniz fikrinde olabilir. Özellikle de gösterişsiz bir kişiyseniz. O yüzden çok çabuk pes etmeyin, alınganlık yapmayın. Eğer sebat ederseniz, yardıma ihtiyacı olan kişi sizde zannettiğinden büyük bir cevher olduğunu görebilir.
6) İnsanlar sizden sık sık yardım istiyor diye yakınmayın. Eğer yardım için size geliyorlarsa, demek ki onlarda ‘iyi insan’ izlenimini uyandırıyorsunuz. Bundan daha güzel ne olabilir? Hem anında yardım edemeseniz bile, dertlerine yaratıcı bazı çözümler getirebilirsiniz.
7) Başkalarına örneğin “benim de senelerce arabam olmadı, senin niye olsun ki?” türünden cevaplar vermeyin. Herkesin gereksinimleri bir değildir. Herkese öğüt vermek haddiniz de değildir. Yapamayacaksanız, nazikçe reddedin ama ukalalık etmeyin.
8) Bencil biri size bencil olduğunuzu söylüyorsa, alınmayın. Bencil bazı insanlar, başkalarından birtakım şeyler elde edebilmek için laf ebeliği ve duygu sömürüsü yapar. Belki bencilsiniz, belki değilsiniz. Ama o kişilere inanmak zorunda değilsiniz.
9) İyi niyetli olacağım diye saf olmayın. Her duyduğunuza inanmayın. Bazı şeyleri sorup soruşturun. Size palavra gibi gelen sözler, gerçekten palavra olabilir. Temkinli olun. Bazı kötü niyetli kişilerin sizi enayi yerine koymasına izin vermeyin.
10) Birine iyilik yaparken, ona kendini kötü hissettirecek laflar etmeyin. Örneğin “Bak bu son!” demeyin. Gerçekten son olabilir ama sevecen iyilik hareketinizi ters sözlerle kirletmeyin. Yardıma ihtiyacı olan kişiyi utandırmayın. Özellikle de başkalarının yanında.
Bence para, bu dünyaya inmiş olan en büyük kötülüktür. Küçükten beri parayla aram hep çok kötü oldu. Çok canımı yaktı para, çok... Yardımlaşma araçlarının başında paranın gelmesi bu bakımdan büyük bir talihsizliktir. Yukarıdaki listenin paradan hiç söz etmemesi, çoğu yardımın para ile yapıldığı gerçeğini ortadan kaldırmaz ne yazık ki. Birçok mesele para ile çözülür. Para ile hallolacak dert, dert değildir diyen kim? Bizler değil miyiz?
Oysa neyi tercih ederdiniz. Sirke satan bir suratla verilen bir tomar parayı mı, güler yüz ve tatlı dille verilen işe yarar bir öğüdü mü? Cevabınız para ise, yazımı okunmamış sayın lütfen.
Birlikte huzur içinde yaşama dileği ile, esen ve serinde kalın.
