Ben aile şirketimiz olan anne, baba, iki erkek ve üç kız olmak üzere kuruluşunda da ortak olduğumuz yirmi yıllık ham yağ fabrikası ortaklarındanım. On yıl önce babam rahmetli oldu, hisseler kanuni olarak paylaştırıldı. Bir yıl önce bir kız kardeşim, eşi vefat edince hissesini halen müdür olan erkek kardeşime ihtiyacı olan bedelle (85,000 TL) devretmek zorunda kaldı.
Fakat malumunuz Türkiye’de kadına verilen değer bu kadar. Hissemin gerçek değerini ve gayrimenkullerin değerini hiç bir zaman öğrenemedim. Artık gerçek payımı almak istiyorum çünkü bana hiç bir faydası olmayan şirket ortaklığım var.
Kız kardeşim gibi ihtiyaç anında küçük bir rakamla sahip olduklarımı kaybetmeden önce gerçek hisse değerini öğrenip tahsil edebileceğim bir yol arıyorum. Bana nasıl yardımcı olabilirsiniz?
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 595. maddesinde esas sermaye payının devri düzenlenmiştir. Buna göre, limited şirketlerin esas sermaye payının devri ve devir borcunu doğuran işlemler yazılı şekilde yapılır ve tarafların imzaları noterce imzalanır. Şirket sözleşmesinde aksi öngörülmemişse, esas sermaye payının devri için, ortaklar genel kurulunun onayı şarttır. Devir bu onayla geçerli olur. Yani, eğer şirket sözleşmesinde daha ağır bir nisap öngörülmemişse, bu konuda toplantıda temsil edilen oyların salt çoğunluğu ile karar alınabilir. Bunun için de şirket sözleşmesinin incelenmesi gerekir.
Ayrıca şirket sözleşmesinde esas sermaye payının devrine ilişkin varsa; ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerinin; rekabet yasağı ağırlaştırılmış veya tüm ortakları kapsayacak biçimde genişletilmiş ise, bu hususun; önerilmeye muhatap olma, önalım, geri alım ve alım haklarının ve sözleşme cezasına ilişkin koşullar varsa devir sözleşmesinde de bunların belirtilmesi gerekir. Ayrıca, pay devrinin şirketin pay defterine işlenmesi gerekir. Bu nedenle, payınızı devrederken genel kurul kararı yanında bu hususlara da dikkat etmenizde fayda var.
Limited şirket sermaye payı devirleri ticaret sicilinde tescil ve ilan edilmek zorundadır. Türk Ticaret Kanunu Madde 598’e göre sermaye payının devrinin tescili için şirket müdürleri tarafından ticaret siciline başvurulur. Eğer bu başvuru otuz gün içerisinde yapılmamışsa, siz ayrılan ortak olarak adınızın bu paylarla ilgili olarak silinmesi için ticaret siciline başvurabilirsiniz. Bunun üzerine ticaret sicil müdürü, şirkete, iktisap edenin adını bildirmesi için süre verecektir.
Ortaklıktan ayrılmanız durumunda payınızın karşılığını almanın bir diğer yolu da Türk Ticaret Kanunu’nun 641. ve 642. maddelerinde düzenlenen “ayrılma akçesi”ni esas sermaye payınızın gerçek değerine uyacak bir şekilde alabilirsiniz. Ancak ayrılma akçenizi alarak ortaklıktan çıkmanızın birtakım şartları var. Bu şartlar madde 642’de düzenlenmektedir.
Esas sermaye payınızın gerçek değerini belirleme hususunda ve devir halinde doğacak olan damga vergisi, gelir vergisi gibi konularda bir muhasebeciye danışmanızı tavsiye ederim.
Not: Bilgilendirme amaçlı olarak bu köşede paylaşılan bilgiler, hukuki öneri, danışmanlık, reklam veya teklif niteliğinde değildir. Genel hukuki bilgiden ibaret olan bu açıklamalar sorun çözmeye yönelik olmayıp, doğruluğu, güncelliği veya kullanılabilirliği konusunda yazar ve/veya hukuk bürosu sorumluluk kabul etmez. Hukuki sorunların çözümünde bir uzmana danışılması önerilir.
