Yosef kardeşleriyle karşılaşmak üzeredir. Birçoğumuzun bildiği gibi Yosef kardeşlerini tanır ve onlara katı davranır. Bir şekilde Binyamin’in Mısır’a gelmesi için her şeyi yapar ve bunu başarır. Binyamin ile karşılaşması onun kalbinde bir merhamete neden olup ağlamasını sağladıysa da bu merhamet kadehini Binyamin’in çuvalına koyması konusunda bir engel teşkil etmez. Binyamin köle olarak tutulmak ve kardeşlerinden ayrılmak üzeredir. Önümüzdeki hafta okuyacağımız peraşada Yeuda’nın konuşması sonucunda birdenbire Yosef kimliğini açıklar. Ben Yosef’im. Babam hala hayatta mı?
Hiçbir çabaya gerek olmaksızın tekrar hataya düşüp eski bozuk yollarına dönmesine yol açabilecek çok özel durumla yüzleşmiş ama eski hatasına geri dönmemiş olan kişi gerçek anlamda teşuva yapmış olan kişidir. Rambam Teşuva kurallarını bizlere öğretirken bu prensibin gerçek bir teşuva için mutlak gerekli olmadığını ama gerçek bir teşuva yapan kişinin bu şekilde kendini kanıtlayabileceğini öğretmektedir. Yosef kardeşlerine karşı kendini üstün durumda görüp eski davranışlarına kolaylıkla dönebilecek bir durumdadır. Artık kimseden korkusu yoktur ve Mısır başvekili bu gelenleri durumdan duruma sokabilecek bir konumdadır. Ancak Yosef bunu yapmaz ve onlara kendini yalnız iken tanıtır.
Burada bir sorunun daha açıklığa kavuşması gereklidir. Eğer Yosef eski davranışlarından dolayı pişman olup teşuva yapan biriyse ve kardeşlerine artık üstünlük taslamayıp kendini tanıtacaksa neden Binyamin’in gelmesinde bu kadar ısrarcı olmuştur?
Rabi Aşer Margaliyot (Z’’L) durumu şöyle açıklar. Yosef Rahel’in oğludur. Kardeşlerinin nefretini kazanmasının nedenlerinden bir tanesi de Yaakov’un ‘sevgili eşinin’ oğlu olmasından kaynaklanır. Binyamin de Rahel’in oğludur ve Yosef ile aynı konumdadır. Yosef kardeşlerinin Binyamin için gerekli fedakârlığı yapıp yapmayacaklarını kısacası eski davranışlarından dolayı teşuva yapıp yapmadıklarını görmek istemektedir. Bunun için de Binyamin’e davranışlarını kendi gözü ile görmek istemiştir.
Evli bir çift bir arada geçen yıllardan sonra geçimsizlik nedeniyle ayrılmaya karar verirler ve bir süre ayrı yaşarlar. Bu ayrılık süresince duygularını tartarlar ve eş olmadan yaşamalarının anlamsız olduğu kanısına varırlar ve tekrar eski eşler birbirine kavuşur. Aradaki derin sevgi yanlışların affedilmesi için yeterli olmuştur. Bu hafta Yosef ve kardeşlerinin yakınlaşmasının okunduğu haftalarda Hanuka mucizesi de yaşanmaktadır. Helen kültürüne adapte olup Tanrı’dan uzaklaşan birçok Yahudi Makabi zaferinin ardından Yahudiliğe geri dönüş yapar. Tanrı sonsuz sevgisi ve merhameti ile Yahudilerin geri dönüşünü kabul eder. Bu karşılıklı sevginin büyüklüğünü göstermesi açısından önemlidir.
Rabi Yeşayau Halevi Horrowitz Yosef ve kardeşleri ile ilgili peraşaların her zaman Hanuka Bayramı sırasında okunduğunu öğretmektedir. Kohelet’in 3/1 yerinde yazılı olan ‘Her şey için bir zaman her hedef için bir an vardır’ sözüne uygun olarak bilinmelidir ki bayramlar ve oruçlar Tanrı ile bir arada olmak, buluşmak zamanlarıdır. Biz her fırsatta Tanrı ile bir arada olmak için zaman yaratmışızdır. Çünkü Tanrı ile birlikte olmak O’nun değerleri ile yaşamak bizim için hayati önem taşımaktadır.
Bir zamanlar Brit Milayı, Şabat’ı, Tora öğrenmeyi, yeni ayın ilanını yasaklamak suretiyle Yahudiliği yok etmek isteyenler artık tarihin tozlu raflarındaki yerlerini çoktan almışlardır. Şair Hayim Nahman Bialik Mısır piramitlerini gezerken oradaki firavun mumyalarından birinin kulağına “yok etmek istediğin toplumdan sana selam getirdim” demiştir. Rav İsrael Meir Lau Titüs kemerinin başındaki konuşmasında “Bet Amikdaş’ı yıkarak bu kapıdan zaferle geçen Titüs’den arta kalanlara bakınız” demiştir. Kendi öz benliğini korumak suretiyle bu günlere kadar birçok felaketi atlatarak gelen Yahudi toplumu bir arada ve değerlerine bağlı olduğu sürece var olmaya devam edecektir. Aydınlığın karanlığa, tek Tanrı inancının putperestliğe, bilgeliğin cehalete ve erdemli davranışların mezalime karşı zaferini anlatan ışıklar bayramında yakılan her bir küçük ışık büyük bir meşalenin parçası olacak esenlik ve barış yolunda hepimize rehber olacaktır.
