Kimine göre petrol fiyatının düşmesi Rusya’ya karşı oynanan oyunun bir sonucu. Kimine göre ise daralan küresel ekonominin artan petrol arzıyla birleşmesinden dolayı ortaya çıkan doğal bir sonuç. Bir diğer söylem ise sanılanın aksine daha birkaç nesil petrol kaynağı olmaya devam edecek petrol üretici ülkelerin, alternatif enerji kaynakları peşinde koşanları durdurmak için başlattıkları bir ayak oyunu.
85 dolarlık petrolle ilgili yazımın üzerinden daha iki ay geçmeden petrolün hızla 65 doların altına indiğine tanık oluyoruz bugünlerde. Üstelik kimi kaynaklar petrol fiyatının 50 dolara kadar düşebileceğini belirtiyor.
Petrol fiyatının düşmesinin nedenleri ile ilgili değişik senaryolar ortada dolaşıyor. Kimine göre petrol fiyatının düşmesi Rusya’ya karşı oynanan oyunun bir sonucu. Kimine göre ise daralan küresel ekonominin artan petrol arzıyla birleşmesinden dolayı ortaya çıkan doğal bir sonuç. Bir diğer söylem ise sanılanın aksine daha birkaç nesil petrol kaynağı olmaya devam edecek petrol üretici ülkelerin, alternatif enerji kaynakları peşinde koşanları durdurmak için başlattıkları bir ayak oyunu.
ABD’de, İsrail’de hatta Türkiye’de ortaya çıkan kaya gazı 100 dolarlarda gezinen petrole alternatif olabilirken, petrol ve doğalgaz fiyatlarının bu düşük seviyelerde devam etmesi halinde maliyetinden dolayı uygun bir alternatif olmaktan çıkacağı öngörülebilir. Yenilenebilir rüzgâr, güneş gibi teknolojiler de, mevcut fiyatların devam etmesi halinde cazibelerini kaybedebilir. Yüksek yatırım maliyeti sebebiyle zaten güneş santralleri devlet katkısının olmadığı projelerde düşünülmüyor bile.
Ancak konunun bir de mikro ekonomik boyutu var. Hiç şüphesiz düşen enerji ve petrol fiyatları ABD’de ekonominin büyümesine sebep olacak. Düşen ısınma ve benzin faturalarıyla ortalama bir Amerikalının harcama oranının artacağını öngörmek zor değil. Düşük faiz, düşük enflasyon ve güçlü ABD dolarıyla beraber enerji giderleri azalacak olan Amerikalılar daha rahat harcamaya başlayacak, böylece bu durum ABD ekonomisinin büyümesi ile sonuçlanacak. ABD’de büyük indirimlerin yapıldığı, ismi ‘Kara’ bile olsa gerçek bir alışveriş çılgınlığının yaşandığı 2 Kasım’daki Kara Pazartesi verileri bile tek başına, geçen seneye göre satışlarda çok önemli artışların olduğunu gösteriyor.
Düşen petrol fiyatları ile kaybeden, yüksek petrol fiyatları zamanında parayı reformlara ve altyapıya yeterince harcamayan Rusya olurken, ABD ekonomisi ise tüm dış borçlarına rağmen büyümesini arttıracak. Avrupa ise vatandaşlarına eziyet etmekten vazgeçer ve yüksek vergi oranlarıyla halkını boğmayıp düşen enerji fiyatlarını, elektrik ve akaryakıt fiyatlarına yansıtırsa hiç şüphesiz ki onun ekonomisi de büyümeye geçer. Düşen enerji maliyetlerini halka yansıtmak yerine uyduruk fonlarla gizli vergileri yüksek tutmaya devam etmeleri halinde ise durağan ekonomilerini canlandırmayı başaramazlar. Ve asıl kaybedenlerden biri olurlar.
Düşen enerji maliyetleriyle beraber hiç şüphesiz enerji tasarrufu ve çevreyi koruma bilinci bir süreliğine rafa kalkacak. Çevreci teknolojiler, enerji verimliliği, güneş panelleri, rüzgâr santralleri, daha az enerji sarf eden ampuller, makul yatırım oranlarına gelmedikçe fütüristtik kavram ve objeler olmaktan öteye geçemeyecekler.
Uçak seyahati, gemi taşımacılığı ucuzlayacak ve dolayısıyla artacak. Gümrük vergi oranlarının ciddi derecede düşük olması bir malı büyük miktarlarda ve çok üretenlerin daha da avantajlı hale gelmesini sağlayacak. Daha ekonomik uçak ve gemi tasarımları yerlerini daha hızlı uçak ve gemilere bırakacak. Bir ürünün daha ekonomik olmasından ziyade daha kullanışlı olması üzerinde durulacak. Gündelik hayatımızda kullandığımız aletler ve ürünler ise çok daha teknolojik olacak.
Öte yandan gıda fiyatlarının yükselmesi ise çok önemli bir doğal afet ve kuraklık meydana gelmediği sürece söz konusu dahi olmayacak. Kaldı ki biyodizel üretimi için bitki yetiştirilmesi cazibesini kaybedecek, tarım tekrar gıda ve ilaç endüstrisinin emrine geçecek.
Elbette tüm bu senaryolar petrol ve enerji fiyatlarının düşük kalmasıyla mümkün olacak. Ve görünen o ki petrol fiyatları aşağı doğru seyrini bir süre daha sürdürmeye devam edecek.
Mutlu Hanukalar, ışık hepimizle olsun.