Bir Hanuka anısı

Estreya Seval VALİ Köşe Yazısı
30 Aralık 2015 Çarşamba

Değerli Rabi Mendy Chitrik’in de mensup olduğu Chabad (Habad) hareketinin sabık lideri ve üstadı olan üçüncü Chabad-Lubavitcher Rebbe Menachem Mendel Schneerson’un tsedaka’yı teşvik etmek için başlattığı ve “Pazar günü Dolarları” olarak bilinen bir uygulama vardı. Rebbe, “iki insan bir araya geldiğinde, üçüncü bir kişi bundan yararlanmalıdır” diyen kayınpederinden esinlenmişti.

Rebbe’ye soracak bir sorusu olan ya da beraha’sını isteyen kişiler, Pazar günleri altı saat süren bu ‘tören’ gereği onun evini doldurur ve ‘okunmuş’ bir dolarlardan almak için sıraya girerdi. Dediğim gibi amaç, insanların tsedaka vermesini desteklemekti. Beklenen, bir doları alan kişinin bunu hatıra olarak saklaması ancak başka bir doları tsedaka olarak vermesiydi.

Rebbe’ye sormuşlar bu tören sizi yormuyor mu diye. “İnsan, pırlanta saymaktan yorulur mu?” diye cevap vermiş Rebbe.

Chabad ve üçüncü Lubavitcher Rebbe hakkında ayrıntılı bilgi edinmek isteyenlere, Chabad’ın web sayfasını ziyaret etmelerini öneririm. Ayrıca İsrail’de Kfar Chabad diye bir yerleşim birimi var. Rebbe’nin ABD’deki evinin tıpatıp benzerini inşa etmişler. Görmek isteyenler evi geziyor, Rebbe’nin çalışma odasında Teilim okuyor ve öyküsünü dinliyor.

Güzel bir rastlantı eseri (rastlantı diye bir şey yok tabi) Hanuka’nın başladığı gün müstakbel eşimle İsrail’e gittik. Yanımızda Hanuka şamdanı, mumları ve çakmak vardı. Kendi hanukiya’mızı beraha ile yaktıktan sonra Dizengoff Meydanına çıktık. Chabad orada dev bir hanukiya kurmuş, şarkılar ve danslarla şamdanları yakıyordu. Sonra olgun yaşta bir Chabad Rabi’si anons edildi ve çocuklara armağan vereceği duyuruldu. Anneler, küçük çocuklarını sıraya soktu. Rabi her birine bir dolar ve on şekel dağıtmaya koyuldu. Aklıma hemen Rebbe geldi. Nişanlım, ben de alacağım dedi ama son anda cesareti kırıldı. Bunun üzerine rabinin yanına ben gittim, İstanbul’dan geldiğimi ve beraha’sını rica ettiğimi söyledim. Müzik sesi çok kuvvetliydi. Rabi müziğin susması için işaret etti ve sözlerimi tekrarlattı. Sonra bana hemen bir dolar verdi ve duyamadığım bir şeyler söyledi. Meğerse Rabi Mendy’yi sorarmış. O gece kaldığımız odaya çok mutlu döndük.

Ertesi akşam yine Dizengoff Meydanı’ndaydık. Rabi bizi görünce işaret etti ve yanımıza geldi. Bir akşam önce kendisiyle konuşan ben miydim, diye sordu ve Rabi Mendy’nin Tsfat’tan öğretmeni Rabi Yosef olduğunu söyledi. Bir gece önceki olayı Facebook’ta Rabi Mendy ile paylaştığımı görmüşler. Ardından nişanlıma da bir dolar verdi. 

Sevgili okurlar, bu bir dolarlar cebimizi tabi ki zengin etmedi ama gönlümüzü hoşnut etti, moralimizi yükseltti. Paranın, iyi kullanıldığı takdirde insanlar arasındaki bağı oluşturan bir araç olduğunu yeniden hatırladık.

 

Rahmetli eşim Hayim Moşe Vali’nin birinci ölüm yıldönümü

Hayim’i en iyi şekilde anmak için fırsat ayağıma geldi diyebilirim. Aish Ha Torah yetkilileri ölüm günü olan 7 Tevet akşamı (bilirsiniz, İbrani takviminde, gün, akşamdan başlar – “Gece oldu, sabah oldu, birinci gün -Bereşit”) ve günü yapılacak eğitim ve duaların, Hayim’in ruhunu yüceltmek için kendisine adanabileceğini bildirdi. Tora âşığı olan rahmetlinin bundan büyük haz alacağını, nişanlım da, ben de biliyorduk. İmkânlarımızı zorladığı halde hemen kabul ettik. Ne demiştik? Para, bir araç. Hayim’in ruhu şâd olsun. Amen.

Söylemem gereken önemli bir husus daha var. Hani meldado’lara kocaman bir ölmüş yakınlar listesiyle sinagoga gidiyoruz ya? Öteki dünyadakileri vakitsiz rahatsız etmemek lazımmış. Ölüm yıldönümleri olmadığı halde onlara aşkava atılması, ruhlarına azap çektirirmiş. Bunu Rabi Mendy’ye de teyit ettirdim. Lütfen sevgili okurlar, sadece ölüm yıldönümü olan kişiye ve yılı daha dolmamış kişilere aşkava atalım. Sevap yapalım derken, ölüleri rahatsız etmeyelim.

Değişen takvimle her şeyin daha güzel olmasını diliyorum. Mutlu olun.