6. Uluslararası Ladino Günü’nde Judeo Espanyol rüzgârı

Türk Yahudi kültürünün bir parçası olan Judeo Espanyol lisanının kaybolmaması için İstanbul’da kutlanan Uluslararası Ladino Günü’nün altıncısı, 10 Şubat Pazar günü UÖMO’da gerçekleşti.

Dora NİYEGO Toplum
13 Şubat 2019 Çarşamba

Geçtiğimiz Pazar günü düzenlenen geleneksel Ladino Günü’ne, yurt dışından gelen Ladino severlerin yanı sıra kalabalık bir dinleyici kitlesi katıldı.

Etkinlik, Sefarad Kültürü Araştırma Merkezi Koordinatörü ve Şalom Gazetesi’nin Judeo Espanyol lisanındaki eki El Amaneser’in editörü  Karen Gerşon Şarhon ve Türk Yahudi Toplumu Geçmiş Dönem Başkanlarından Silvyo Ovadya’nın ‘Hoşgeldiniz’ konuşmaları ile başladı. Bu yıl altıncısını kutladığımız geleneksel Ladino Günü’nün, Sefarad Kültürü Araştırma Derneğinin üyeleri için yılın en önemli günü olduğunu vurguladılar. Şarhon ve Ovadya yurt dışından gelen misafirleri tanıttıktan sonra, derneğin CD ve kitaplar çıkarttığını, yurt dışındaki üniversitelerde arşivlenmek üzere bu dili konuşan yaşlılarla röportajlar yaptıklarını ve bugüne kadar gerçekleştirdikleri diğer çalışmaları anlattılar. Ayrıca, yeni projeleri olan, rahmetli Klara Perahya ve arkadaşlarının çıkardıkları ‘Dichas ve Proverbos’ kitabına Judeo Espanyol açıklamalar ekleyerek, kitabın revize edilmeye başlandığını de katılımcılarla paylaştılar.

 

Karen Gerşon Şarhon, François Azar, Marie Christine ve Silvyo Ovadya

Ardından, Paris’te Aki Estamos Derneği’nin Başkan Yardımcısı ve Lior Yayınevinin Müdürü François Azar söz aldı. Azar, Judeo Espanyol lisanını Sefarad fıkralarından öğrendiğini, birkaç yıldan beri bu lisanda fıkra kitapları çıkardıklarını, asırlardır dilden dile geçerek bugüne kadar gelen bu fıkralarda Sefaradların özelliklerini, geleneklerini ve göreneklerini bulduğumuzu belirttikten sonra örnek birkaç fıkra anlattı. Süzet Herman, Şeli Gaon ve Anna Eskenazi’nin sundukları ‘Las Milizinas i las Komidas Sanas’ (Şifalar ve Sağlıklı Besinler) skeçleri dinleyicileri kahkahaya boğdu.

Genç arkadaşlarımız Selin Toledo ve Can Evrensel, karı-koca rollerinde sundukları skeçte, Judeo Espanyol lisanında bazı kelimelerin, konuşuldukları yörelere bağlı olarak değişik şekillerde telaffuz edildiklerini anlattılar ve bu konuda çeşitli örnekler verdiler. Bu iki genç kardeşimizin ve bizlerle birlikte çalışan Henri Çiprut’un bütün gençlerimize örnek teşkil edeceklerini umuyoruz.

İspanya’dan gelen misafirimiz Yuri Sasson, İstanbul Sefarad Merkezi ile birlikte kitap basma konusunda çalışmalar yaptıklarını, İspanya’da bu lisanın ölmemesi için yaptıkları çalışmaları ve Yahudi olmayanların dahi geçmişi öğrenmek için Sefaradlar ile birlikte çalıştıklarını, yeni projeler ürettiklerini anlattı.

Paris’te Sorbonne Üniversitesinde bölüm başkanı ve arşiv yöneticisi olan, Judeo Espanyol lisanında bir ders kitabı yazan Christine Marie Varol, ayrıca bu lisanda üç kitap daha çıkardığını söyledi. Eşinin Türk Yahudi’si olması nedeni ile İstanbul’da çok kez bulunduğunu ve Judeo Espanyol’u ilk kez kayınvalidesinden duyduktan sonra bu lisana aşık olarak çalışmalar yapmaya başladığını belirtti.

Forti Barokas’ın yazdığı ‘Los Machukados’ piyesinde oynayan yetenekli arkadaşlarımız, Hababam Sınıfı’nın bir benzeri olan bir sınıfta Judeo Espanyol öğretmenini delirtmek için tembel öğrencilerin yaptıkları haşarılıkları komik bir lisanla canlandırdı.

Toplumumuzun yetenekli şarkıcısı Cenk Rofe, orkestra şefi Cefi Sağlamlar ve orkestra arkadaşlarının sundukları, Judeo Espanyol ve İspanyolca nostaljik şarkılardan oluşan konser tüm dinleyicileri coşturdu. Günü gerçekleştirmek için canla başla çalışan başta Silvyo Ovadya ve Karen Gerson Şarhon olmak üzere tüm Sefarad Kültür Merkezi üyelerini ve emeği geçenleri kutluyor, bu derece coşkulu ve başarılı geçen Ladino Günü’nün her yıl aynı coşku ve başarı ile tekrarlanmasını diliyoruz.

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün