İsrail 2019 Eurovision’a hayal edilebilecek en güzel şekilde ev sahipliği yaptı. İsrail etkileyici, akıllara kazınacak ve profesyonel bir finalle, tarihin en büyük Eurovision Köyüyle ve pop kraliçesi Madonna’nın her tür boykota rağmen geceyi onurlandırmasıyla geçmiş Eurovision yapımlarının çok üstüne çıktı.
Dünyadan 200 milyon seyirciyi ekranlara kilitleyen Eurovision Şarkı Yarışması geçtiğimiz cumartesi akşamı 7.300 kişinin doldurduğu Expo Tel Aviv fuar merkezinde gerçekleşti. Etkinlik için kurulan Eurovision Köyü 70 bin hayranı misafir etti. Bölgede henüz iki hafta önce Hamas ile tırmanan gerginlikten bir iz olmazken, siyasi protestolar korkulduğu gibi başarılı geceyi gölgeleyemedi.
Görkemli açılış
Final gecesi Tel Aviv’e giden bir uçak görüntüsü ile açıldı. Videoda kokpitte kaptan pilot olarak geçen yılın kazananı Netta Barzilai, hava kontrol kulesinde de Avrupa Yayın Birliğinin Eurovision Şarkı Yarışması İdari Amiri Jon Ola Sand bulunurken yolcuları ise gecenin 26 katılımcısı oluşturdu. Uçağın karışlanması için cipler çölü geçip farlarını yaktı, gemiler ve tekneler Tel Aviv kıyısını ışıklandırdı, çocuklar, bisikletliler ve drone’lar ise şehri ışıl ışıl yaptılar. Geri sayımla inişin ardından uçağın görüntüsü sahneye yansıdı. Sahnede beliren Netta’ya ‘Toy’un yeni versiyonu seslendirirken hostes kıyafetleriyle dansçılar eşlik etti. Ardından her yarışmacının tanıtıldığı bayrak törenine geçildi. Bayrakların yerine bir dansçı her ülkenin bayrağını gösteren özel bir feneri çevirdi ve bayrak görüntüsüyle aynı anda o ülkenin dilinde “iyi akşamlar” kelimeleri duyuldu. İsveç sahneden geçtikten sonra, ‘Yahabibi Tel Aviv’ ve ‘Diva’ şarkılarını söyleyen Dana International sahne aldı.
Sunucu seçimi Eurovision’un çoğulculuk prensibini sergiliyordu
Şovun sunucu seçimi tam da İsrail’in çoğulculuğuna uygundu. Bu seneki Eurovision temasının “Hayal Etmeye Cesaret Et – Dare To Dream” olduğunu hatırlatarak, sunucu Erez Tal, İsrail’in “dünyanın her yerinden gelen insanların hayal etmeye cesaret ettikleri ve başarmak için hayallerinin peşinden gidebildikleri bir ülke” olduğunu söyleyerek konuşmasına başladı. Süper model Bar Rafaeli, seyirciyi Arapça selamlayan Arap gazeteci Lucy Ayoub ve cinsel tercihini gizlemeyen televizyon sunucusu Assi Azar ise gecenin diğer sunucularıydı.
Birinci Hollanda, dillerde “Say na na na”
Hollanda’nın anketlerde favori gösterilen baladı ‘Arcade’i seslendiren Duncan Laurence’a kupasını geçen senenin kazananı Netta Barzilai verdi. İsveç, ülke jürileri tarafından birinci seçildiği halde, sonradan eklenen halk oylaması sebebiyle, 45 yıl önce ABBA’nın ‘Waterloo’ ile yakaladığı zaferin tekrarını kaçırdı.
İsrail adına yarışan Kobi Marimi’nin operet tarzı ‘Home’ şarkısıyla yarışmayı 23. bitirmesi şaşırtmadı.
Geceyi renklendiren ülkelerden Fransa’yı Fas kökenli eşcinsel şarkıcı Bilal Hassani, Avustralya’yı başındaki tacı ve ayaklarındaki akrobatların taktıkları uzun ayaklıklarla sağa sola salınan Kate Miller-Heidke, Kuzey Makedonya’yı ise yarışmaya dördüncü kez katılan Tamara Todevska temsil etti. San Marino adına yarışan Türk şarkıcı Serhat Hacıpaşalıoğlu’nun şarkısı “Say na na na” gecenin açık ara dillere takılan şarkısı oldu.
İsrail’in kartpostalları
Eurovision’un geleneklerinde biri de ev sahipliği yapan ülkenin coğrafi ve kültürel güzelliklerinin reklamını yaptığı video kliplerdir. Söz konusu İsrail olunca buna teknoloji ve inovasyon merkezleri de ekleniyor. 26 yarışçı dansçılar eşliğinde İsrail’in kumsallarından, eski kalelerine, güneş paneli tarlalarından şarap bağlarına kadar İsrail’in “Bugüne dek biz neden gitmedik?” diye düşündürten çekim merkezlerini tanıttı. Eilat, Ölü Deniz, Kudüs’ün Yemin Moşe mahallesi, Van Leer Enstitüsü, İsrail Müzesi, Tel Aviv Sanat Müzesi, Kudüs’ün tarihi YMCA binası, Michmoret sörf plajı, Ramon Krateri, Sezar Amfi Tiyatrosu ve Hayfa’nın Bahai Bahçeleri kartpostallardan yalnızca birkaçıydı.
Madonna hayal kırıklığıydı ama ratinglere değdi
16 Mayıs akşamı sözleşmeyi imzalayana kadar sahne alıp almayacağı belirsizliğini koruyan Madonna gecede beklentilerin çok altında performansıyla hayranlarını şaşırttı. Şov öncesinde sunucu ile yaptığı mini röportajda Madonna 2000 yılının hit parçası ‘Music’in “Music makes the people come together / Müzik insanları buluşturur” sözlerini 7 bin kişilik seyirciye hep bir ağızdan söyletti. 14 Haziran’da Madonna ‘Madame X’ adındaki yeni albümünü piyasaya sürüyor. Bu albümden ‘Future’ şarkısını seslendirmeden önce Madonna 1989 yılında hit olmuş parçası ‘Like a Prayer’ı kilise havasına sokulmuş sahnede keşiş kıyafetleri ve gaz maskeleri takan dansçılar eşliğinde söyledi. Madonna’nın iki dansçının kıyafetlerinin arkasında Filistin ve İsrail bayrakları iliştirilmiş olması beklenmedik bir durumdu. Twitter hesabında “Madame X özgürlük savaşçısıdır, birlik ve barış mesajını yaymak için bu fırsata teşekkür ederim” yazdı.
Politika perdeleyemedi
Geçen yıl Netta Barzilai ödülünü alırken “Gelecek yıl Yerulaşayim’de” diyerek 2019 Eurovision’unun siyasi açıdan çalkantılı olacağının haberini veriyordu. İzlanda’nın punk grubu Hatari sahnede ‘işgalin yüzünü’ teşhir edeceklerine dair söz vermişti. Grup yarışırken herhangi bir eylemde bulunmadı. Grup elemanları oylama sırasında Filistin bayrakları açmakla yetindi. Avrupa Yayınlar Birliği bu hareketin yarışma kurallarına aykırı olduğunu ve sonuçlar doğurabileceğini belirtti. BDS hareketinin eylemleri fuar alanı dışında kalırken bir etki yaratmadı.
Gecenin en güzel 3 dakikası: Gal Gadot
Gal Gadot Pesah için İsrail’e geldiğinde, Eurovision canlı yayını sırasında tüm dünyada yayınlanmak amacıyla Tel Aviv turizmine katkı sağlayacak özel bir reklam filmi çekti. “Tel Aviv’de tek ihtiyacınız üç dakika; güneşlenmek, sahilde keyif yapmak veya pitanın içinde mükemmel bir yemek yemek için…” diyen Gadot üç dakikanın bir İsraillinin samimileşmek için beklediği ortalama süre olduğu konusunda şakalaştı. Video görüntüsü, ünlü İsrailli komedyen Yuval Semo tarafından kullanılan bir takside Gadot’un yolcu olduğu görüntüye geçti. Taksi şoförü rolündeki Semo, Gadot’a Batman ve Superman’in kendisinden daha çok kazandığını söylüyor ve yabancı birisinden –mesela bir taksi şoföründen- bebek yapmak isteyip istemeyeceğini soruyor. Gadot “Tel Aviv’in özünü anlayabilmek için tek gereken üç dakika; ilham, yenilik, büyük fikirler ve herkesi kucaklayan açık kolların olduğu şehri anlamak için...” diyerek konuşmasını bitiriyor.
Eurovision ‘Balagan - karmaşa’sı
Oylama sırasında Eurovision’un her tür insanı bir araya getirdiğini yansıtan müthiş bir potpuri ortaya koyuldu. 2014 kazananı Avusturya’dan Conchita Wurst, 2015 kazananı İsveç’ten Måns Zelmerlöw, 2018 ikincisi Güney Kıbrıs’tan Eleni Foureira ve 2007 kazananı Ukrayna’dan Verka Serduchka Eurovision’un birinci olan şarkılarını seslendirdiler. En son sahneye 1979’da İsrail’e birincilik ödülü getiren Gali Atari çıktı ve dillere destan şarkısı ‘Hallelujah’ tüm ekip tarafından birlikte söylendi.
İsrail’i yansıtan en güzel performans
26 yarışmacı şarkılarını bitirdikten sonra İsrail’in en tanınmış grubu Idan Raichel Project ülkenin çok ırklı, çok kültürlü, çok dilli yaşamını gözler önüne seren bir performansla seyirci önüne çıktı. Tamamen İbranice olan ‘Boee’ adlı yeni şarkılarını seslendiren grup uluslararası yarışmaya İsrail’in yerel lezzetini kattı.
***
EUROVİSİON HALELUYA ve YAHABİBİ TEL AVİV
Elda Sasun / Tel Aviv
18 Mayıs Cumartesi gecesi Tel Aviv’de muhteşem bir final ile son bulan 2019 Eurovision Şarkı Yarışmasının son yılların en iyi yapımı olarak tarihe geçmesi bekleniyor. Son dakikaya kadar heyecanlı ve çekişmeli geçen puanlama sonunda Hollanda’nın birinciliği ile biten yarışma, ünlü star Madonna’nın şovu ile de hatırlanacak.
Geçtiğimiz haftadan son finalin gerçekleştiği 18 Mayıs gecesine kadar Tel Aviv’de, Eurovision için kurulan ‘Eurovision Village - Eurovision Köyü’nde çeşitli müzik gösterileri ve şovlar sahnelendi. Perşembe gecesi ise sabaha kadar, sahil boyunda kurulu sahnelerdeki müzik etkinliklerinin yanı sıra Yemek Festivali ‘White Night - Beyaz Gece’ kutlandı. Tel Aviv adeta rengârenk bir festival cümbüşü ile geceye gelenleri coşku ile ağırladı. On binlerce kişi akın akın etkinliklere katıldı.
Bütün bir senenin emeği ile hazırlanan ve cumartesi akşamı gerçekleşen finalde mükemmel bir sunucu ekibinin yanı sıra, çeşitli uluslararası isimler de sahnede yer aldı. Sunucu ekip geceye, “Shalom, Erev Tov, Merhaba ve Good Evening Europe” diye hitap ederken, coşkuyla alkışlandılar. Gecenin dört sunucusundan biri olan, uluslararası manken Bar Refaeli, Madonna’nın sahne kıyafetini hazırlayan tanınmış modacı Jean Paul Gautier’yi sahneye davet etti. Yarışma esnasında, her bir ülkenin şarkısı sunulurken geçiş klipleri özenle hazırlanmış bir İsrail gezisini ve şehirlerinin tanıtımını 200 milyon izleyiciyle paylaştı.
Gecenin sonunda en çok konuşulan muhteşem ses ve tasarım etkileri dışında Madonna’nın dansçı grubundaki kıyafetlerinin sırtındaki şaşkınlık yaratan İsrail ve Filistin bayrakları ile İzlanda ekibinin puanlama sırasında çıkardıkları Filistin bayrağı oldu. Yapımcılar Eurovision’un politika değil sadece müzik yapmak olduğunu savunurken durumun gerginlik yaratmamasına çalıştılar.
Masmavi bir gökyüzü, sonrasında yıldız dolu bir gecede sabahın erken saatlerine kadar süren melodilerle Tel Aviv’de “Dare to Dream / Rüyanı yaşamaya cesaret et” sloganı altında rüya gibi bir gece yaşandı.
