En büyük teleskoba Vera Rubin adı verilecek

ABD Temsilciler Meclisi bugüne kadar yapılmış en güçlü teleskoba Yahudi astronom Vera Rubin’in adının verilmesi için ilk adımı attı.

Kültür
4 Eylül 2019 Çarşamba

Temmuz ayı sonunda toplanan Temsilciler Meclisinde Teksas Temsilcisi Eddie Bernice Johnson ve Porto Riko Temsilcisi Jenniffer González-Colón’un teklifi üzerine Büyük Sinoptik Gözlem Teleskobuna (Large Synoptic Survey Telescope - LSST) Vera Rubin isminin verilmesi kabul edildi. Senato’nun kararnameyi onaylaması durumunda Şili’de 2020 yılında çalışmaya başlayacak olan bu en büyük teleskop Vera Rubin Gözlem Teleskobu (Vera Rubin Survey Telescope - VRST) olarak adlandırılacak. 2006’da vefat eden Vera Rubin ‘karanlık madde’nin keşfiyle astronominin öncülerinden sayılıyor.

VRST uzayı gözlemlemede şu ana kadar elimizdeki teleskoplardan çok daha gelişmiş olmasıyla ezber bozuyor. Teleskoptan çok bir kamera gibi çalışıyor ve üç nitelik ön plana çıkıyor: genişlik, derinlik ve hız. Internet bağlantısı olan herkes bu teleskoptan elde edilen görüntülere ulaşabilecek. VRST’nin öne çıkan diğer bir özelliği ise kuyruklu yıldız ve asteroit gibi geçişleri zaman alan nesneleri fark etmesindeki becerisi böylece tüm diğer teleskoplar yönünü bu nesneye doğru çevirebilecek ve detaylı inceleyebilecek.

Teleskoba Vera Rubin adının verilmesinde yatan en önemli sebep bu teleskobun milyarlarca galaksiyi haritalandırarak evrenin yüzde 27’sini oluşturan ve gizemini koruyan ‘karanlık madde’yi anlamamızı sağlayacak olması. Karanlık madde Rubin tarafından ilk olarak 1968’de keşfedildi. Merkezden uzak yıldızların merkeze yakın olanlarla aynı hatta daha fazla hızda döndüğünü tespit eden Rubin bunda bir gariplik olduğunu çünkü o zaman yıldızların savrulması gerektiğini düşündü. Rubin bu durumda yıldızların etrafında onları yerlerinde tutacak, ekstra çekim alanı yaratan gizemli bir madde olmalı diyerek çözüm getirdi. Evrende bildiğimiz normal maddeden yaklaşık altı kat fazla bulunan gözle görünmeyen bu maddeye ‘karanlık madde’ dendi.

Rubin 1928’de Philadelphia’da dünyaya geldi ve üniversitede astronomi eğitimi aldı. Master için başvurduğu Princeton Üniversitesinden kadın olduğu için reddedildi. Bundan sonra Rubin kadınların bilim alanında temsili için azimle çalıştı. Kendisi cinsiyet ayrımcılığı nedeniyle Nobel Ödülünden mahrum edildi. 1993’te ABD’nin en büyük onur madalyalarından Ulusal Bilim Madalyasına layık görülürken 1996’da ise Rubin, Kraliyet Astronomi Topluluğu Altın Madalyasını kazanan tarihteki ikinci kadın oldu.

 

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün