Prof. İlber Ortaylı ve Prof. Minna Rozen´den Prof. Jacob Landau´ya veda

Birkaç gün önce Prof. Minna Rozen, değerli hoca, meslektaşı ve yakın dostu Yaakov (Jacob) Landau´nun aramızdan ayrıldığını paylaştı. Üniversite yıllarımdan makalelerini derslerimizde okuduğumuz Landau saygın, değerli bir hoca ve araştırmacıydı. Kendisini tanıyan, yaşamında birçok etkinler paylaşmış Prof. İlber Ortaylı ve Prof. Minna Rozen ile Kudüs İbrani Üniversitesi profesörü, Modern Ortadoğu ve Türkiye araştırmacısı Jacob Landau ile olan anılarını paylaştık.

Elda SASUN Toplum 1 yorum
25 Kasım 2020 Çarşamba

Landau için değerli tarihçimiz İlber Ortaylı şunları dedi:

“Prof Landau Ortadoğu ve bilhassa Mısır’ı iyi tanıyordu. İlginç konferanslar verdi. Derhal bir konu dikkatimi çekti: Ortadoğu ülkelerini, bu dünyayı incelerken, kendi dili dışındaki dil yapılarına hâkim olan bir grubun üyesi idi. Türkçesi vardı, Arapçası mükemmeldi. Mısır tiyatrosunu, Mısır mizahını ve halk edebiyatını iyi biliyordu.

Jacob Kişinev’de doğdu. Kişinev o zaman Romanya’ya bağlı idi ve Jacob’un babası Romanya parlamentosunda milletvekili idi. 1935’te Filistin topraklarına göç ettiler. Jacob Tel Aviv’de okudu; daha sonra Ortadoğu Arap Etütlerini bitirdi. Londra’da Bernard Lewis’in talebeleri arasında yerini aldı. Onun tuttuğu bir talebeydi ve Lewis talebelerini iyi yönlendirirdi.

Jacob dostlarına karşı vefakârdı. 1986’da üniversiteden istifa ettiğimde beni Kudüs Üniversitesine davet etti. Orada geçirdiğim üç aylık sömestre benim için verimli olmuştur. Misafirperver bir dosttu. Pan-Türkizm ve yakın Türkiye üzerine araştırmaları vardı. CIEPO (Commite International des Etudes Pré - Ottomanes et Ottomanes /Paris) Beynelminel Osmanlı komitesinde başkanlık yaptı. Orada Minna Rozen ile tanıştık. Jacob seçkin bir üyeydi.

Uzun ve verimli bir hayat yaşadı. Dünyayı tanıyan eski bir Avrupalı idi. İsrail’i kuran verimli nesildendi. Hiç kuşkusuz her yerde olduğu gibi, İsrail’de de bu dünya görmüş nesil üyelerinin eksikliği hissedilecektir. Jacob Landau onlardan biriydi.”

Meslektaşı ve dostu Prof. Minna Rozen ise Landau’yu şöyle dile getirdi:

“Yaakov M. Landau 12 Kasım günü Kudüs’te bizlere veda etti... Sonsuza kadar yaşayacağından emin olduğum istisnai, ayrıcaklı kişilerden biriydi. Son günlerine kadar yazmaya devam etti ve her zaman yazılarına bizler için bir yeni bakış açısı kattı.  Yeni araştırma alanlarına bir pencere açan ender tarihçilerden biriydi. Düzinelerce dil üzerindeki şaşırtıcı ustalığı, araştırmalarına adeta Olimpik bir bakış atmasına sağladı.  Pan-Türkizm ve Pan-İslam, Mısır ve Türkiye'deki ideoloji ve ulusal hareketleri, siyasi radikalizmi, kartpostalları ve azınlıkları kapsayan çalışmaları ile uzun bir yol alacak çalışmalarına öncü oldu. Onu ilgilendiren ve yazdığı konular arasında Mısır Yahudiliği, modern Türk milliyetçiliğinin inşasındaki yer alan Türk Yahudileri vardı. Son yirmi yıldır Ortadoğu'da ve genel olarak İslam dünyasında siyaset ve dil hakkında yazılar yazdı. Landau 23 kitap, yaklaşık 600 makale ve inceleme yayınladı. Denemeleri on dilde basıldı: İbranice, Arapça, Türkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca, Yunanca, İtalyanca, Rusça ve Çince. Jacob Landau sık sık uluslararası konferanslara katıldı.  Türk arkadaşları onun için ‘Büyük bir konferansçı!’ derlerdi.

Prof. Landau sadece eğitimli ve bilgili bir insanı değildi; o bir arkadaştı, bugünlerde bulunması zor olan bir meslektaştı. Bilgisinde mütevazı ve cömert davranırdı. Bir meslektaşının veya öğrencinin yardım talebini asla reddetmedi. Bu bazen kendi işlerine zaman ayırmak pahasına olurdu. Tüm ilişkilerinde gerçek bir beyefendiydi.  Her insana saygı duymaya ve her insanların içindeki iyi vasıfları, en iyiyi görmeye çalıştı. Yıllarca, bayram arifelerinde ondan önce gelip onu kutlamayı arzulamama rağmen, O her zaman benden önce davranırdı; hem de benden yaşça büyük olmasına rağmen. Dediğim gibi, o gerçek bir beyefendiydi. Bu yıl Roş Aşana Bayramından iki gün önce beni aramadığını fark ettim ve kendi kendime, ‘İşte şimdi ondan önce onu tebrik etmek için eşsiz bir fırsatım var’ dedim. Kendisini aradım… Sesimi duyduğu için mutluydu ama her zamanki uzun konuşmalarımızın aksine, sohbetimizi kısa tuttu. Kalbimde yüzündeki hüznü hissettim. Esin kaynağım ve eserlerimde örnek olan ruhun devleri maalesef birer birer yok oluyor.”

 

Yaakov 20 Mart 1924'te, Kişinev o zamanların Romanyasında  dünyaya gelir.1935’te ailesi Miriam ve Michael Landau ile birlikte Filistin'e göç ederek Tel Aviv'e yerleşirler. Landau 1942–1946 yıllarında BA eğitimini; Kudüs Hebrew Üniversitesi'nde Tarih ve Arap Etütleri üzerinde tamamlar. MA  Yüksek Lisansını da  modern Mısır'daki milliyetçi hareketi üzerinedir. Doktora tezini Londra'da Doğu ve Afrika Eğitimleri Okulu'da  Mısır'da parlamentolar ve partiler üzerine hazırlamıştır. Londra da efsane tarihçi Profesör Bernard Lewis’ın danışmanlığında onun talebesi olmuştur.1958'de İbrani Üniversitesi'nin siyaset bilimi bölümüne katılmış , bir profesör olarak ayrıldığı 1993 yılına kadar orada ders vermiştir.  Bu yıllarda İbrani Üniversitesi'nin yanı sıra, Bar-Ilan Üniversitesi'nde de siyaset bilimi profesörü olarak görev yaptı.  Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda ve Türkiye'deki üniversitelerde misafir profesör olarak görev aldı.Landau, 1949'da Israel Oriental Society kurucularından biriydi. İsrail Siyaset Bilimi Derneği üyesi ve 1993-1998 yılları arasında başkanı, Türk Tarih Kurumu (Ankara) onur üyesi, çeşitli dergilerin yayın kurulu üyesi ve Encyclopedia Judaica'nın yayın kurulu üyesiydi. Ben Zvi Enstitüsü (Kudüs), Itzhak Grünbaum (Tel-Aviv) tarafından araştırma ödülleri, Boğaziçi Üniversitesi (İstanbul) ve Türk Tarih Kurumu'ndan (Ankara) gümüş madalya ve Ortadoğu Araştırmalarında İsrail Ödülü (2005)almıştır.( Kaynakça: Wikipedia)23 kitabı ve sayısız makaleleri arasında Türkçe’ de yayınlanan  kitaplarından: Türkiye’de Aşırı Akımlar (Ankara, 1978), Modern Arap Edebiyat Tarihi (Ankara, 1994).1883 yılında Selanik’te babası bir haham olan  Yahudi bir ailenin çocuğu Moiz Kohen ismiyle doğup daha sonra İstanbul’da Hukuk eğitimi aldığı dönemlerde ismini  Musa,Munis Tekinalp olarak değiştiren Tekinalp’ın Türkçülük ve Kemalizm  düşüncelerini değerlendiren  eseri :”Bir Türk Yurtseveri Tekinalp” ‘ı sayabiliriz.

Tarih onu araştıran ve onu ciddiyetiyle anlatan kişileri her zaman anacaktır.Ayrıca bu insanlar arkasından sevgi,saygı ve vefa dolu bir yaşam bıraktıysa daha uzun yıllar yaşamaya devam edeceklerdir.

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün