BENREY
Türkçe karşılıkları: Rey = kral, Reina = kraliçe ve Benrey = kralın oğlu şeklindedir.
Reina İbranice Malka’nın İspanyolca çevirisidir.
Beit Hatfutsot İspanyolca Reino Ben Rey soyadının İbranice Ben Harrosh’un karşılığı olduğunu belirtir. İbranice ‘roş’un sözlük çevirisi ‘baş’ ise de bir aşiretin, kurumun, toplumun başkanı anlamında da kullanılır.
Mişel Benrey, Avukat Yuda Reyna ve Yusuf Reyna uzun yıllar Türk Yahudi Toplumu’nun değişik kademelerinde fahri olarak hizmet ettiler.
Kaynaklar: Hatfutsot/137393; Hatfutsot/227385.
ENRİQUEZ - HENRİQUES
Genelde bir başka Yahudi soyadıyla beraber eşlenmiş olarak (örneğin: Gabay-Enriquez) rastlanan Enriquez veya Henriques İspanyolca kökenli olup ‘Enrique/Henrique’nin oğlu’ anlamındadır.
Özellikle, 15. ve16. yüzyıllarda İspanya ve Portekiz’de baskıdan kurtulmak için kerhen Hıristiyanlığı kabul eden veya etmiş gözüken Yahudiler arasında yaygındır. Bu kişilerin çoğu daha sonra göç ettikleri ülkelerde Museviliğe dönmüşlerdir.
Kaynaklar: Hatfutsot/224880.
KORNFELD
Bir Aşkenaz soyadı olan Kornfeld için değişik yaklaşımlara rastlanmakta.
Kornfeld soyadını oluşturan ‘korn=tohum tanesi, tahıl’ ve f’eld=alan, saha, tarla’ sözcüklerinin çevirilerine bakınca akla ilk gelen anlam ‘hububat ekicisi veya taciri’ gibi bir meslek adıdır. Menk’in açıklaması da bu yöndedir.
Beit Hatfutsot, ‘korn’un İbranice Kohen adının değişkenlerinden Kohn ile ilintisine de değinmekte ve ‘feld’in birçok Alman soyadında ön-ek (Feldman) veya son-ek (Ehrenfeld) olarak rastlanan yapay bir sözcük olduğunu da eklemektedir.
Kornfield, Cornfield, Korenfeld, Kornfilt gibi değişkenleri mevcuttur.
İstanbulda, Gido ve Vili Kornfeld (Kornfilt) Kardeşler 1930’lu yılların sonuna doğru yurdumuz caz yaşamında kendilerinden bahsettiren iki ünlü müzisyen idi.
Kaynaklar: Menk, 435; Hatfutsot/192610; Naim Güleryüz,’Türkiyede Caz’, Dergi Şubat 2018.
ROZEN
Birçok lisanda sözlük anlamı ‘gül’ olan Rose’un İbranicesi Şoşana (Shoshana)’dır. Aşkenaz geleneğinde bu sözcükle başlayan Yahudi soyadları genelde anaerkil olup Rose/Roza kadın ön isminden veya Frankfurt Judengasse* evleri kapılarındaki gül çiçeği sembolünden türemiştir. (Bakınız Rozental)
Ancak, Rozen soyadının farklı bir konumu olup İbranice ‘prens, egemen, usta” anlamına gelir.
Tel Aviv Üniversitesi Diaspora Araştırma Merkezi Başkanı ve Hayfa Üniversitesi Yahudi Tarihi Bölümü Profesörlerinden Minna Rozen, Türk Yahudileri tarihi ve de özellikle Trakya ve Anadolu’da 20 değişik Yahudi Mezarlığında 60 bini aşkın mezar taşı üzerinde ayrıntılı araştırmalarının sonuç ve analizlerini içeren çok değerli eserler yayımladı.
Kaynaklar: Hatfutsot/161893.
(Foto: Y.Loya)
Mişel Benrey
Vefatı: 13 Ocak 2013
