“H A N U K K A H”

Şeli GAON Judeo-Espanyol
16 Aralık 2020 Çarşamba

Keridos Lektores,

               Djugeves la noche  selebrimos la fyesta de “Hanuka”, la

“Fyesta de las Luzes”, la “Fyesta de Konsakrarse de Muevo”, el 25 kislev asegun el kalendaryo ebreo. Esta fyesta va kontinuar ocho dias.

Kada dia vamos a asender una kandelika para akodrarmos de la azete ke kontinuo a kemar en el templo en el chiko resipyente.

Por akodrarmos de esta azete en esta semana, komemos kozas ke son fritas en la azete komo los sufganiyot ke son muy savrozos.

               Los chikos son muy kontentes en Hanuka porke djugan kon los sevivones de diferentes kolores. Sevivon tyene kuatro partes, i en kada parte se topa una letra en ebreo. Kuando estas letras se adjuntan, sale una fraza en medyo ke mos aze akodrar del miraklo ke se realizo en el Beit-Amikdash: “Nes Gadol Haya Sham” (Aya se realizo un grande miraklo).

        “HANUKA” es la fyesta de los Makabeos, fyesta sinyifikativa porke mos aklaro sovre la gerra de los djudyos kontra los Siryanos. Los djudyos eran un grupo de sivdadinos muy chiko en akel tyempo. Keriyan bivir kon sus tradisyones, sus maneras de vida, mizmo ke estavan menazados. Sus mantenimyentos era la agrikultura, eran modestos, se kontentavan kon poko. Al lado del reynado siryano eran proves. Antes ventidos siglos, los siryanos aviyan okupado Israel i estavan penando a propajar la relijyon i las tradisyones gregas antiguas en esforsandosen de influensar los djudyos. Munchos de los djudyos empesaron a imitar los gregos antiguos, vistyendosen komo eyos, tomando nombres gregos i otras kostumbres. El Kohen agadol “Matatia Ben Yohanan” i los sinko ijos ke moravan en Modiin, i  aparteniyan a la famiya de “Hashmonayim” se opozaron a esta situasyon, i tomaron desizyon de gerrear para pueder kedar djudyos. Despues de tres anyos de gerra, los Makabeos ganaron i el Templo sakro ke se estava utilizando fin akel dia para las tradisyones de los gregos antiguos, paso a la mano de los djudyos.  Por akodrarmos de este evenemento se selebra la fyesta de Hanuka.

          “HANUKA” sinyifika avyertura. Porke el Templo se aviya avrido de muevo en akel tyempo.

          “Hanuka” es la fyesta de alegriya i de luz. En esta fyesta asendemos los mueve kandelares.

Los Makabeos aviyan topado un bokal de azete kasher, sin tokar kuando entraron al Templo. Esta azete puediya kemar solo un dia, ma akontesyo un miraklo i la azete kontinuo a kemar ocho dias.

          Yeuda, ke era el ijo grande del haham Matatia, era el komandante de la armada. Le aviyan metido el nombre de “MAKABI” ke sinyifikava martiyo en ebreo.

          La selebrasyon de la fyesta kontinua ocho dias.

          Hanuka simboliza la Luz de la Libertad, de la Intelijensya, del Entendimyento, de la Djustisya i de la Razon. El dover de una madre djudia es de aparejar la Hanukiya kon las kandelas kada dia, i kuando el ombre de kaza kon los ijos i ijas vyenen se aze la orasyon, se kanta todos endjuntos las kantikas i se kome burmuelos i dulsuryas.

El senso de las kandelas de la Hanukiya es:
La primera kandela es el simbolo del Dyo todo Poderozo ke disho: “Ke la Luz Seyga”,

La sigunda kandela es el simbolo de la “Tora”,

La tresera kandela es el simbolo de “La Djustisya”,

La kuatrena es el simbolo de “La Piadad”,

La sinkena es el simbolo de “La Santedad”,

La sejena es el simbolo de “La Kerensya”,

La syetena es el simbolo de “La Pasensya”,

La ochena es el simbolo del “Koraje”.

          Vos oguro una fyesta alegre kon unyon i todos endjuntos, un avenir klaro; i ke la luz de la Hanukiya aklare muestros korasones, i ke mos trayga la pas en el mundo entero.

          “HAG SAMEAH''

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün