2020´nin ardından

OCAK

Kasım Süleymani öldürüldü

İran Devrim Muhafızları’nın lideri Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, 3 Ocak’ta ABD tarafından Irak’ta SİHA’larla yapılan bir saldırı neticesinde öldürüldü. Cenazesi ülkedeki izdihamdan dolayı birkaç gün boyunca gömülemedi. Hatta izdihamda hayatını kaybedenler olurken İran intikam yemini etti.

İran nükleer anlaşmanın şartlarına uymayacağını açıkladı

İran, 2015'te ABD, Çin, Rusya, İngiltere, Fransa ve Almanya ile imzaladığı ve ABD'nin 2018'de çekildiği nükleer anlaşmanın hiçbir taahhüdünü yerine getirmeyeceğini açıkladı.

5 Ocak’ta Tahran'da yapılan kabine toplantısı sonrası, uranyum zenginleştirme, zenginleştirme oranı, depolayabileceği zenginleştirilmiş uranyum miktarı ve araştırma çalışmalarına nükleer anlaşma ile getirilen kısıtlamaların artık uygulanmayacağı, teknik ihtiyaçları temelinde ve hiçbir kısıtlama olmadan nükleer zenginleştirme programına devam edileceği açıklandı.

İran’dan, Süleymani suikastı için ABD’ye ‘cevap’ geldi

Kasım Süleymani suikastından sonra İran, 8 Ocak’ta cevap vermek için ABD'nin Irak'ta Anbar eyaletindeki Ayn el Esad Hava Üssüne ve Erbil'de Amerikan askerlerinin bulunduğu noktalara 22 füze attı ancak başarılı olamadı. Sadece maddi hasar verebildi.

Ukrayna Havayolları uçağı düşürüldü

İran ile ABD arasındaki gerginliğin kurbanı Ukrayna Havayolları oldu. Ukrayna Havayollarının PS752 sefer sayılı Tahran-Kiev uçuşunu gerçekleştiren Boeing 737-800 tipi yolcu uçağı 8 Ocak'ta kalkışın hemen ardından düştü. Uçaktaki 176 kişiden kurtulan olmadı.

İran, önce uçağın teknik arıza nedeniyle düştüğünü açıkladı ancak üç gün sonra, uçağı ABD füzesi sanarak, yanlışlıkla vurduğunu kabul ederek özür diledi.

Meghan Markle ve Prens Harry haklarından feragat ettiler

İngiltere Kraliyet Ailesinin en çok konuşulan isimleri Meghan Markle - Prens Harry çiftinin aldıkları karar dünyayı şaşırttı. 8 Ocak’ta çift, kraliyet ailesindeki bütün haklarından feragat ettiklerini duyurdu. Kanada’da yaşama kararı alan çift artık Sussex Dük ve Düşesi olarak anılmayacak.

 Avustralya'daki büyük yangın felaketi halkı çaresiz bıraktı

21. yüzyılın en büyük yangınlarından biri Avustralya'da yaşandı. Haziran 2019’da başlayan ve aylarca kontrol altına alınamayan yangında çaresiz kalan halk, elinden gelen tek şey olan hayvanları kurtarmak için uğraştı.

Ülke tarihindeki en büyük orman yangını yaklaşık 8 milyon hektar alanı kapsarken, kasabalar alev altında kaldı; 2500’den fazla bina kullanılamaz hale geldi, 28 kişinin ve 1,1 milyardan fazla hayvanın ölümüne neden oldu. Yangınlar ülkenin başkenti Sidney'in yakınlarına kadar yayıldı.

Yangınların Avustralya ada ülkesi genelinde artan yüksek sıcak hava ve aylarca süren kuraklık yüzünden çıktığı düşünülüyor.

Kobe Bryant helikopter kazasında hayatını kaybetti

Basketbolun efsane isimlerden biri; Kobe Bryant, 26 Ocak tarihinde geçirdiği helikopter kazasında hayatını kaybetti. Dünyayı sarsan bu olayda Kobe ile birlikte kendisi gibi basketbolcu olan kızı Gianna da hayatını kaybetti.

Elazığ’da 6,8’lik deprem oldu

24 Ocak’ta merkez üssü Elazığ'ın Sivrice ilçesi olan 6,8 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Yerel saatle 20.55'te meydana gelen, başta Elazığ ve Malatya olmak üzere tüm Doğu Anadolu bölgesini etkisi altına alan deprem 22 saniye kadar sürdü.

Depremin ardından, açıklamada bulunan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 41 kişinin öldüğünü ve 1466 kişinin hafif ve orta derecede yaralandığını ve bazı binaların yıkıldığını belirtti.

İngiltere Avrupa Birliğinden çekildi

İngiltere'nin Avrupa Birliği (AB) üyeliği 47 yıl sonra 31 Ocak’ta biterken, Başbakan Boris Johnson yeni bir çağın şafağında olduklarını belirtti. İngiltere, 1973'te katıldığı AB'den yerel saatle 23.00'te ayrılırken, ‘Brexit günü’ kapsamında hem devlet kurumları hem de özel kuruluşlar çeşitli kutlamalar yaptı. Başbakan Johnson, İngiliz televizyonlarından ulusa sesleniş konuşmasında, genel olarak Brexit sürecinde kamuoyunda oluşan kutuplaşmayı sona erdirme ve ‘yaraları sarma’ çağrısında bulundu. 

Anayasa Mahkemesi, Wikipedia’ya erişim engelini kaldırdı

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Ankara 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin kararı üzerine 15 Ocak’ta Wikipedia'yı erişime açtı.

Anayasa Mahkemesi'nin, Wikipedia'ya erişimin engellenmesinin hak ihlâli olduğuna yönelik gerekçeli kararı Resmi Gazete'de yayımlanmış, bu gelişme sonrası yasağı getiren Ankara 1. Sulh Ceza Hâkimliği yasak kararını kaldırmış ve karar uygulanmak üzere BTK’ye gönderilmişti.

Wikipedia’ya erişim engeli üç yıla yakın bir süre devam etti.

‘Yüzyılın Anlaşması’ açıklandı

Trump yönetiminin uzun süredir üzerinde çalıştığı, İsrail-Filistin barış teklifi 28 Ocak’ta açıklandı.

ABD Başkanı Trump’ın, İsrail Başbakanı Netanyahu ile birlikte sunduğu, ‘Yüzyılın Anlaşması’ adı verilen taslakta İsrail'e 'bölünmez başkenti' olarak Kudüs ve Yahudi yerleşimleri üzerinde tam kontrol verdi.

Filistin'in bugünkü topraklarını iki katından fazlasına çıkaracak, başkenti Doğu Kudüs olan Filistin devletinde ABD’nin büyükelçilik açacağını duyuran Trump ayrıca Filistin’e 50 milyar dolarlık yatırım taahhüdünde bulundu.

Ancak anlaşma, başta Filistinliler olmak üzere uluslararası kamuoyunda tepki gördü.

Türkiye’nin COVID-19 kronolojisi

10 Ocak'ta Türkiye'de korona virüsü salgını ile mücadele etmek için Sağlık Bakanlığı bünyesinde Bilim Kurulu oluşturuldu.

24 Ocak'ta havaalanlarına termal kameralar kuruldu. Çin'den gelen yolcuları ilave taramalara tabi tutmaya başladı.

 

ŞUBAT

Korona virüsü tüm dünyanın birinci gündem maddesi oldu

İlk olarak 2019’un son günlerinde Çin’in Wuhan kentinde kendini gösteren korona virüsü şubat ayında tüm dünya kamuoyunun öncelikli gündemi oldu.

Çin’in ardından Güney Kore, İran, İtalya derken virüs 50’ye yakın ülkede görüldü. 3 bine yakın kişi hayatını kaybetti. (Yaklaşık 100 kişi Çin dışında) Dünya genelinde vaka sayısı 90 bine yaklaşırken, 30 binin üzerinde kişi de virüsten kurtuldu.

Aşı ile ilgili ilk güzel haber ise şubat ayının son günlerinde Amerikalı ilaç şirketi Moderna’dan geldi. Şirket korona virüs aşısının mRNA-1273 adı verilen ilk partisinin Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsüne gönderildiğini açıkladı.

İdlib’den gelen şehit haberleri yasa boğdu

Suriye'nin kuzeybatısında bulunan ve aynı isimli yönetim bölgesinin merkezi olan İdlib’de bulunan Türk birliklerinden şubat ayı boyunca gelen acı haberler Türkiye’yi yasa boğdu.

Şehit haberleri ayın ilk günlerinde gelmeye başladı. 3 Şubat’ta Suriye’deki rejim güçlerinin topçu atışı saldırısı sonrasında sekiz şehit verildi. Ertesi hafta, yine topçu atışı nedeniyle beş askerimiz daha şehit oldu. Milli Savunma Bakanlığı yaşananları, “Bölgede tespit edilen hedefler derhal ateş destek vasıtalarımızla yoğun şekilde ateş altına alınarak gerekli karşılık verilmiş, hedefler tahrip edilmiş ve şehitlerimizin kanı yerde bırakılmamıştır, bırakılmayacaktır. Gelişmeler yakından takip edilmekte ve gerekli tedbirler alınmaktadır" ifadeleri ile duyurdu.

20 Şubat’ta bölgede rejim güçlerine yönelik operasyonda iki asker hayatını kaybetti, beş asker de yaralandı. Ayın son günlerinde ise hava saldırısı sonucunda iki askerimizin şehit olduğu açıklandı. MSB, bölgedeki rejim hedeflerine derhal ateş açıldığını duyurdu.

Ancak en acı haber ayın sonunda geldi. 27 Şubat’ta yaşanan saldırıda tam 33 Mehmetçiğin şehit olması, tüm yurdu üzüntüye boğdu. 36 askerin de yaralandığı bu saldırının ardından Milli Savunma Bakanlığı, bölgeye yönelik Bahar Kalkanı Harekâtının başladığını açıkladı. Konuyla ilgili ilk açıklamalarda Suriye’de yaklaşık iki bine yakım rejim askerinin etkisiz hale getirildiği duyuruldu.

29 Şubat Cumartesi günü başta Neve Şalom olmak üzere tüm sinagoglarda şehit askerler ve yaralılar ile memleketin huzuru, bekası, esenliği için dua edildi.

Pegasus uçağı pistten çıktı: 3 kişi hayatını kaybetti

Pegasus Hava Yollarının 2193 sefer sayılı uçuşu, 5 Şubat tarihinde İzmir – İstanbul seferini yaptıktan sonra Sabiha Gökçen Havaalanına inişte pistten çıktı. Meydana gelen kazada uçakta yer alan 183 kişiden üçü hayatını kaybetti.

Şiddetli rüzgâr ve yağmur nedeniyle sert iniş yapan uçak, pistten çıkarak toprak zemine girdi ve üç parçaya ayrıldı. Kazadan sonra havalimanı on saat boyunca tüm uçuşlara kapatıldı.

177 yolcudan Zehra Bilgi Koçar, Alev Gençoğlu ve Songül Bozkurt hayatını kaybetti. Altı mürettebatın da aralarında yer aldığı 180 kişi ise yaralandı.

Kazanın ardından Borsa İstanbul'da işlem gören Pegasus hisseleri yüzde 2,85 değer kaybetti. Kazaya neden olan gelişmeleri anlatan eğitmen pilot Bahadır Altan televizyonda açıklamalar yaptığı sırada yayından alındı. Ardından Pegasus Hava Yolları tarafından işten çıkartıldı.

Van’daki felakette 41 kişi çığ altında kaldı

Van'ın Bahçesaray ilçesinde 4 Şubat günü yaşanan çığ felaketinde beş kişi hayatını kaybetti. Olayın yaşandığı yere giden kurtarma ekibinin üzerine ise ikinci bir çığ düştü. 24 saatten az bir süreden yaşanan ikinci felakette de 36 kişinin hayatını kaybetmesiyle toplam 41 kişi öldü, 84 kişi yaralandı.

Almanya’da ırkçı saldırıda 5’i Türk, 9 kişi hayatını kaybetti

Almanya'nın batısındaki Hanau kentinde 19 Şubat akşamı iki silahlı saldırı yaşandı. Irkçı saldırganın iki nargile kafeye düzenlediği saldırılarda dokuz kişi öldü. 43 yaşındaki zanlı ve annesi evlerinde ölü bulundu, zanlının intihar ettiği bildirildi. Saldırıda altı kişi de yaralandı. Hesse Eyaleti İçişleri Bakanı Peter Beuth, "Aşırı sağcı saldırganın yabancı karşıtı güdülerle hareket ettiğini, saldırının ırkçı terörü olduğunu" açıkladı.

Saldırıyı takip eden pazar günü Hanau’da  "Teröre ve İslam düşmanlığına karşı" sloganıyla bir yürüyüş düzenlendi. Gösteri yürüyüşüne Almanya genelinden 10 binden fazla kişi katıldı.

Sağcı Almanya İçin Alternatif (AfD) Partisinin Hanau'nun da içinde bulunduğu eyaletin milletvekili Rainer Rahn’ın, “Nargile barları pek çok kimsenin sevmediği de bir gerçek, bir kişi sürekli olarak bu yerlerden şikayet ediyorsa, bir süre sonra böyle bir olay da gerçekleştirebilir” yorumu ise tepkilere neden oldu.

Trump azil soruşturmasında aklandı

ABD Başkanı Donald Trump, azledilmesi için açılan soruşturmada kendisine yöneltilen tüm suçlamalardan aklandı. Senato'daki yargılamanın ardından yapılan oylamayla Trump hakkındaki azil süreci de sona ermiş oldu.

Yapılan oylamada, 48 senatör Trump hakkındaki görevini kötüye kullanma iddiasında suçlu bulunması gerektiği yönünde oy kullanırken, 52 senatör karşı çıktı. Trump'ın Kongre'nin çalışmasına engel olduğu suçlamasıyla ilgili oylamada da sonuç, 47'ye karşı 53 ile Başkan lehine çıktı.

Osman Kavala, Gezi’den aklandı, 15 Temmuz’dan tutuklandı

Osman Kavala, 2 yıl 4 ay tutuklu kaldıktan sonra Gezi Davası'nda hakkında beraat ve tahliye kararı verilmesinin ardından, bir gün sonra, 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin soruşturma kapsamında yeniden tutuklandı. Kavala hakkındaki sevk yazısında, Henri Barkey ile 15 Temmuz darbe girişiminden önce irtibatlı olduğu belirtilerek “Osman Kavala’nın 15 Temmuz darbe teşebbüsünün karar sürecine katıldığına dair bulgulara ulaşıldığı” iddia edildi.

Ezber bozan 92. Oscar Töreni

Kapitalizmi kara mizahla eleştiren ‘Parazit’ adlı Güney Kore filmi ilk kez İngilizce olmayan bir film olarak En İyi Film kategorisinde Oscar Ödülünü alarak tarihe geçti.

Babası Yeni Zelanda yerlilerinden Māori kabilesinden gelen ve annesi Yahudi olan yönetmen, yazar ve oyuncu Taika Cohen Waititi ‘Tavşan Jojo’ adındaki filmiyle En İyi Uyarlanmış Senaryo dalında Oscar Ödülünün sahibi olarak aynı zamanda Oscar tarihinde ilk ‘etnik kültüre sahip yabancı asıllı kazanan’ unvanını da almış oldu.

Joaquin Phoenix, ‘Joker’ filmindeki rolüyle En İyi Erkek Oyuncu, Renee Zellweger ‘Judy’ filmindeki oyunculuğuyla En İyi Kadın Oyuncu Ödülünün sahibi oldu.

En İyi Belgesel Ödülü ‘Amerikan Fabrikası'na giderken, ‘1917’ filmi En İyi Sinematografi ve En İyi Görsel Efekt Ödüllerinin sahibi oldu. En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülünü ‘Bir Zamanlar Hollywood'da filmindeki rolüyle Brad Pitt, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülünü ‘Evlilik Hikayesi’ filmindeki rolüyle Laura Dern kazandı.

Efsane aktör Kirk Douglas 103 yaşında hayatını kaybetti

Dünyaca ünlü ABD’li sinema oyuncusu Kirk Douglas 103 yaşında hayatını kaybetti. Hollywood’un önemli isimlerinden Douglas, bugüne kadar ‘Spartaküs, Zafer Yolları, Denizler Altında 20.000 Fersah’ ve ‘Şampiyon’ gibi unutulmaz filmlerde rol alarak dünya sinemasına adını bir efsane olarak yazdırmayı başarmıştı.

Asıl adı Issur Danielovitch Demsky olan, 80’den fazla filmde rol alan Yahudi asıllı Kirk Douglas, Los Angeles’da son yolculuğuna uğurlandı. Douglas, 61 milyon dolarlık servetinin 50 milyon dolarını yardım kurumlarına bağışladı.

Mısır’ın devrik lideri Mübarek hayatını kaybetti

Mısır'ın devrik lideri Hüsnü Mübarek, Kahire’de, 91 yaşında hayatını kaybetti.

Ekim 1981'de Enver Sedat'ın bir suikast sonucunda öldürülmesi üzerine devlet başkanı olan Mübarek 1987, 1993, 1999 ve 2005 yıllarında yapılan seçimlerde arka arkaya dört kez göreve seçilmiş ve 2011 yılına kadar bu koltukta oturmuştu. Arap Baharı’nda yaşanan halk eylemleri sonucu Şubat 2011'de görevini yardımcısı Ömer Süleyman'a devrederek istifa etmişti.

Mübarek, Arap Baharı gösterilerinde, protestocuların öldürülmeleri yönünde emir vermekten yargılanan ilk liderdi. 2012'de müebbet hapse mahkûm olan Mübarek, temyize başvurmuş ve suçlamaların çoğundan beraat edip Mart 2017'de serbest bırakılmıştı.

Mübarek, ocak ayında geçirdiği ameliyatın ardından yoğun bakımdaydı.

Struma kurbanları facianın 78. yılında bir kez daha anıldı

1942’de batırılarak Karadeniz sularına gömülen ve 768 kişinin hayatını kaybettiği Struma gemisi, 24 Şubat’ta facianın yıldönümünde, devlet nezdinde anıldı.

Sarayburnu sahilinde düzenlenen anma töreninde ilk olarak Türk Yahudi Toplumunu temsilen, Şalom yazarı Metin Delevi bir konuşma yaptı.

Delevi’nin ardından kürsüye İstanbul Vali Yardımcısı Dr. Hülya Kaya geldi. Duygu dolu sözlerin ardından Hahambaşı Rav İsak Haleva ve Hazan Rıfat Romi kurbanlar anısına dua okudu.

Tören, Rav Haleva ve Vali Yardımcı Kaya ile Türk Yahudi Toplumu Eş Başkanlarından İshak İbrahimzadeh’nin, UÖMO öğrencileri ile denize çelenk ve karanfil bırakmalarıyla sona erdi.

Türkiye’nin COVID-19 kronolojisi

3 Şubat'ta Çin'den gelen tüm uçuşlar durduruldu.

23 Şubat'ta İran sınırı kapatıldı, İran’la uçak seferleri tek taraflı olarak askıya alındı.

29 Şubat'ta Türkiye; İtalya, Güney Kore ve Irak ile uçuşların karşılıklı olarak durdurulduğunu açıkladı.

 

MART

Türk siyasi tablosuna yeni parti katıldı

Uzun zamandır parti kurma hazırlıklarını sürdüren eski Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı Ali Babacan, 9 Mart’ta partisini kurdu. Babacan’ın liderliğindeki Demokrasi ve Atılım Partisi’ne (DEVA) 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de destek verdi.

Partinin kurucuları arasında eski bakanlar Sadullah Ergin, Selma Aliye Kavaf ve Nihat Ergün ile Babacan’ın bakanlığı dönemindeki ekonomi ekibinin de yer aldığı 90 isim bulunuyor. AKP’den istifa eden milletvekili Mustafa Yeneroğlu da DEVA’nın kurucuları arasında yer aldığından parti TBMM’de temsil edilen 11. parti oldu.

Bilinen son dişi beyaz zürafa kaçak avcılarca öldürüldü

Kenya'da doğal hayatı koruma görevlileri, dünyada türünün son örneği olduğu düşünülen dişi bir beyaz zürafanın kaçak avcılarca öldürüldüğünü duyurdu.

Yapılan açıklamada, anne ve yavrusunun iskelet halinde bulunduğu ve en az dört ay önce öldüklerinin tahmin edildiği ifade edildi.

Dünya Sağlık Örgütü, korona için küresel salgın tanımı yaptı

Dünya Sağlık Örgütü, korona virüsü salgınının (COVID-19) artık küresel salgın (pandemi) olarak tanımlanabileceğini açıkladı.

Örgütün Cenevre'deki merkezinde yaptığı basın toplantısında iki hafta içinde, Çin dışında COVID-19 vaka sayının 13 kat, etkilenen ülke sayısının da üç kat arttığı belirtilirken dünyayı saran salgın anlamına gelen ‘pandemi’ kararı açıklandı.

İsrail’de bir yılda üçüncü seçim gerçekleşti

İsrail’de bir türlü hükümetin kurulamaması nedeniyle 2 Mart’ta gerçekleşen üçüncü meclis seçimlerinde zafer Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki Likud'un oldu. Likud'un oy oranı yüzde 29,46 olurken parti İsrail parlamentosu Knesset’te 36 sandalye kazanmayı başardı. Benny Gantz liderliğindeki Mavi-Beyaz İttifak ise yüzde 26,59'luk oy oranıyla 33 sandalye çıkardı.

Yüzde 71,51 katılım oranı ile gerçekleşen seçimde üçüncü, İsrailli Arapların temsil edildiği Birleşik Liste oldu. Önceki seçimde 13 sandalye kazanan ittifak, desteğini arttırarak 15 sandalye kazandı. Sağ partilerden Şas Partisi 9, Birleşik Tevrat Yahudiliği 7 vekil çıkartarak önceki seçimdeki oy oranlarını korudular. Yamina Partisi oy kaybına uğradı ve 6 koltuk kazandı. Liberal ve milliyetçi Liberman’ın partisi Evimiz İsrail de oy kaybederek 7 sandalye çıkarabildi. Sol partilerden İşçi, Geşer ve Meretz ittifakı önceki seçime kıyasla 3 koltuk kaybederek toplamda 7 sandalye sahibi oldu.

Seçim sonuçlarına göre Netanyahu sağcı partileri bir araya getirdiğinde toplamda 58 milletvekili ile hükümeti kurmada yine yetersiz kaldı. Gantz liderliğinde bir araya gelebilecek merkez sol ve liberal yönlü partilerin toplam milletvekili sayısı da 47’de kalıyor.

İsrail'de 2019 yılının nisan ve eylül aylarında iki kez seçimlere gidilmiş ancak seçim sonrasında koalisyon görüşmeleri başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

Weinstein’a hapis cezası

Onlarca kadın tarafından taciz ve tecavüzle suçlanan ünlü Hollywood yapımcısı Harvey Weinstein, 23 yıl hapis cezasına mahkûm edildi. 2017’de gün yüzüne çıkan suçlamalar #MeToo hareketinin başlamasına neden olmuştu.

Petrol savaşları 'kusursuz fırtına' yarattı

8 Mart’ta, Rusya'nın petrol fiyatlarını ılımlı bir seviyede tutmak için petrol üretimini azaltmayı reddetmesine tepki olarak Suudi Arabistan bir savaş başlattı. Bu çatışma, bahar aylarında petrol fiyatlarında ciddi düşüşe neden oldu.

Sadece birkaç hafta içinde ABD petrol fiyatları yüzde 34, ham petrol yüzde 26 ve Brent petrol yüzde 24 düştü.

Fiyat savaşı, küresel borsa piyasalardaki sert düşüşün nedenlerinden ve etkilerinden biri oldu. ABD'de günde 120 bin varil petrol üreten Whiting Petroleum, fiyatlardaki çöküş nedeniyle iflas ilan eden ilk büyük üretici oldu.

Lübnan'da halk ekonomik kriz nedeniyle sokaklardaydı

Lübnan'da ekonomik kriz ve hayat pahalılığı gerekçesiyle 5 Mart’ta çeşitli eylemler yapıldı.

Başkent Beyrut'un yanı sıra başka şehirlerde de sokaklara çıkan yüzlerce kişi, ekonomik kriz nedeniyle her geçen gün artan fiyatlara karşı hiçbir adım atmamakla suçladıkları hükümeti protesto etti

ABD, Taliban'la anlaşmaya vardı

ABD ile Taliban arasında varılan anlaşma sonrasında Washington yönetimi Afganistan'daki askerlerini 10 Mart itibarıyla çekmeye başladı. Afganistan'daki ABD güçlerinin sözcüsü Albay Sonny Leggett, ABD-Afganistan İslam Cumhuriyeti Ortak Deklarasyonu ve ABD-Taliban anlaşması gereğince Afganistan'daki ABD güçlerinin 135 gün içinde koşullu 8 bin 600'e düşürülmesi sürecinin başlatıldığını açıkladı.

ABD'nin Afganistan'da asker sayısı 12 bine ulaşmıştı.

Vatikan Holokost dönemi arşivlerini açtı

Vatikan, Holokost döneminde görevde olan, oldukça tartışmalı Papa Pius XII hakkındaki arşivleri açtı.

Vatikan’ın, tarihteki en tartışmalı Papa hakkındaki arşivleri 2 Mart’ta açmasıyla, Pius XII’nin Holokost sırasında 6 milyon Yahudi’nin yok edilmesine neden sessiz kaldığı konusuna ışık tutulması bekleniyor.

Arşivlerin açılmasıyla 200 araştırmacı dokümanlara erişim talebinde bulundu.

Türkiye’nin COVID-19 kronolojisi

8 Mart'ta bazı şehirlerde halka açık yerlerde ve toplu taşıma araçlarında dezenfeksiyon yapılmaya başlandı.

11 Mart'ta Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Avrupa'ya seyahat ederken virüse yakalanan bir Türk erkeğin ülkenin ilk korona virüsü vakası olduğunu açıkladı. Hasta açıklanmayan bir hastaneye tecrit edildi ve hastanın aile üyeleri gözlem altına alındı.

12 Mart'ta Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın başkanlığında virüse karşı alınacak tedbirlerin görüşüldüğü toplantıda alınan kararları Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın açıkladı: Spor karşılaşmalarının nisan sonuna kadar seyircisiz oynamasına, kamu çalışanlarının yurt dışına çıkışlarının özel izinle gerçekleşmesine, Cumhurbaşkanı’nın yurt dışı ziyaretlerinde ertelemeye gidilmesine, 16 Mart'tan itibaren ilkokul, ortaokul, lise ve üniversite eğitimine ara verilmesine karar verildi.

13 Mart'ta Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, resmi Twitter hesabından açıklama yaparak gözlem altına alınan ilk hastanın yakınında da virüs tespit edildiğini açıkladı. Akşam saatlerinde yapılan yeni açıklama ile ilk hasta ile aynı ailede bulunan üç kişinin daha korona virüsü taşıdığı tespit edildi ve böylece Türkiye'deki onaylanmış vaka sayısı beşe yükseldi.

14 Mart'ta Sağlık Bakanı Koca, umreden dönen bir kişide virüs tespit edildiğini açıkladı, böylece vaka sayısı altıya yükseldi.

15 Mart'ta umreden dönen 10.330 vatandaştan 5392’si Ankara'daki, 4938’i Konya'daki devlet yurtlarında karantina altına alındı.

16 Mart'ta Diyanet, cuma namazı başta olmak üzere camilerde cemaat halinde namaz kılınmasına ara verildiğini fakat ezanların okunacağını ve camilerin açık bulundurulacağını açıkladı. İçişleri Bakanlığı da sinema, konser salonu, düğün salonu, kafe, kahvehane, masaj salonu, spor salonu gibi mekânların geçici bir süreyle kapatıldığını açıkladı.

17 Mart'ta Sağlık Bakanı Fahrettin Koca karantinaya alınan Çin temaslı 89 yaşındaki bir hastanın öldüğünü açıkladı. Bu, Türkiye'deki ilk ölüm olarak kayıtlara geçse de daha sonra Aytaç Yalman'ın 15 Mart'ta korona virüsü nedeniyle öldüğü açıklandı.

18 Mart'ta 100 milyar liralık ekonomik tedbir paketi açıklandı.

19 Mart'ta Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 15 Mart’ta ölen eski Kara Kuvvetleri Komutanı Aytaç Yalman'ın ölüm sebebinin korona olduğunu belirtti. Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu futbol, voleybol, basketbol, hentbol liglerinin ertelendiğini duyurdu.

20 Mart'ta Sağlık Bakanlığı'nın yayımladığı genelgeyle tüm özel ve vakıf hastaneleri pandemi hastanesi ilan edildi. Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle her türlü bilimsel, kültürel, sanatsal ve benzeri toplantılar veya aktiviteler nisan ayı sonuna kadar ertendi.

23 Mart'ta, Milli Eğitim Bakanlığı ve TRT işbirliğiyle açılan ilkokul, ortaokul ve lise derslerinin uzaktan işlendiği TRT EBA TV yayınlarına başladı. İlk gün yayınında Adnan Menderes'in idamının sahnelenmesinin izletilmesi tepkilere yol açtı. Bakan Ziya Selçuk, görüntüleri onaylamadığını ve çocuklara uygun olmadığını kabul ettiğini belirtti.

25 Mart'ta Sağlık Bakanı Koca ve Millî Eğitim Bakanı Selçuk, ortak düzenledikleri basın toplantısında okulların 30 Nisan'a kadar tatil edildiğini açıkladı.

26 Mart'ta YÖK Başkanı Yekta Saraç, üniversitelerde bahar döneminde yüz yüze eğitimin yapılmayacağını ve eğitim öğretim sürecini sadece uzaktan eğitim ile sürdüreceklerini belirtti.

30 Mart'ta Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Biz Bize Yeteriz Türkiyem" adında bir bağış kampanyası başlattı.

31 Mart'ta Sağlık Bakanı Koca, yeni 2704 vakanın olduğunu, 46 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Böylelikle toplam vaka 13.531'ye yükselirken, ölüm sayısı 214 oldu.

NİSAN

TBMM 100 yaşında

TBMM'nin kuruluşunun 100. kuruluş yıldönümü dolayısıyla 23 Nisan’da Meclis'te ve Anıtkabir’de tören düzenlendi. Meclis Başkanı Mustafa Şentop, "Millî Mücadeleyi yöneten TBMM'nin açılışının 100'üncü yıldönümünü andığımız bugün; gurur, sevinç ve bu Gazi Meclis'e emek verenlere şükran duyma günüdür. Bu vesileyle, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve mücadele arkadaşları olmak üzere, açıldığı günden itibaren TBMM çatısı altında görev yapmış bütün milletvekillerimizi ve devlet adamlarımızı; 'Yeniden Büyük Türkiye' yolunda bugünlere gelmemizde emeği geçen, bu yolda şehadete yükselen, gazi olan; son olarak 15 Temmuz'da darbeye direnen bütün vatan evlatlarını rahmetle, minnetle ve şükranla anıyorum" ifadelerini kullandı.

Hazan Rav Rıfat Romi yaşamını yitirdi

Şişli (Beth İsrael) ve Büyükada (Hesed Le Avraam) sinagoglarının hazanı Rıfat Romi, 10 Nisan’da COVID-19’un yarattığı komplikasyonlar yüzünden vefat etti.  Güçlü sesi ile cemaatte çok tanınan Rav Romi, şubat ayında da Struma kurbanları için düzenlenen törende dua etmişti.

Reklam dünyasının duayeni Yakup Barouh korona virüse yenik düştü

Türkiye’de reklamcılık sektörünün duayenlerinden, İlancılık Reklam Ajansı Başkanı, Türk Yahudi Toplumu eski Başkanlarından Yakup Barouh, korona virüsüne yenik düştü.

Türkiye’de reklamcılık sektörünün gelişmesinde katkısı olan isimlerin başında gelen Yakup Barouh, korona virüsüne karşı, on gündür yoğun bakımda verdiği mücadeleyi, 22 Nisan’da kaybetti. Barouh, 75 yaşındaydı.

Kuruluşundan 2004 yılına kadar Reklamcılar Derneğinin yönetim kurulu üyesi olan, International Advertising Association’ın (IAA) ilk üyelerinden olan Barouh, Yeditepe Üniversitesinde de ders veriyordu. Yakup Barouh’un, reklamcılık üzerine farklı mecralarda yayımlanmış pek çok makalesinin yanı sıra Türkiye’de reklamcılığı anlattığı ‘Daha Dün Gibi’ adında bir de kitabı bulunuyor.

Türk Yahudi Toplumunun da başkanlığını yürütmüş olan Barouh, cemaatteki birçok kurumda da gönüllü olarak görev almıştı. Özverili, yardımsever kişiliğiyle, tüm tanıyanları tarafından çok sevilen Yakup Barouh’un kaybı, hem reklamcılık sektörünü hem de Türk Yahudi Toplumunu çok üzdü.

Petrol fiyatları ilk kez sıfır seviyesinin altına düştü

Korona virüsü salgını nedeniyle petrol fiyatlarında görülen tarihi düşüş, 20 Nisan’da bambaşka bir boyuta ulaştı. ABD’de Batı Teksas petrolünde mayıs vadeli fiyat -40 dolara kadar düştü ve tarihte ilk kez petrol vadelilerinde eksi fiyat görülmüş oldu. Petrol fiyatlarındaki büyük düşüşün temel nedenleri, arz ile talep arasındaki büyük uçurum ve depoların ağzına kadar dolmasıydı.

İsrail’de birlik hükümeti için anlaşma sağlandı

İsrail’de Likud lideri Binyamin Netanyahu ile Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz, koalisyon hükümetini kurma konusunda mutabakata vardı.

Başbakan Netanyahu ile Knesset Başkanı Gantz, 20 Nisan’da acil birlik hükümeti kurmak için anlaşma imzaladı. Anlaşma kapsamında iki liderin dönüşümlü başbakanlık yapacağı bildirildi: İlk bir buçuk yıl Netanyahu başbakanlık koltuğunda oturacak, ardından Gantz görevi teslim alacak.

Basına yansıyan anlaşma detaylarına göre Netanyahu'nun başbakan olduğu süreçte Gantz hem başbakan yardımcısı hem savunma bakanı, Mavi-Beyaz İttifakının iki numaralı ismi Gabi Ashkenazi ise dışişleri bakanı olacak.

İsrail Sefarad eski Baş Hahamı Rav Bakshi Doron, korona virüsünden hayatını kaybetti

12 Nisan’da 79 yaşında, COVID-19’dan kurtulamayarak hayata gözlerini yuman Bakshi Doron, salgının yayılmasından günler önce, Purim Bayramı sırasında tedbir istemiş, sinagogların kapanmasını talep etmişti. Bakshi Doron, 1993 - 2003 yılları arasında İsrail’in Sefarad baş hahamı olarak hizmet etmişti.

Modacı Nur Yerlitaş yaşama veda etti

Bir süredir kanser tedavisi gören ünlü modacı Nur Yerlitaş 27 Nisan’da, 64 yaşında hayatını kaybetti.

Nur Yerlitaş, jüri üyeliğini üstlendiği programlarla tanındı. Pek çok ünlü ismin sahne kostümünü tasarlayan Nur Yerlitaş, kariyerine 80’li yılların başlarında İtalya’dan ve Fransa’dan getirdiği kıyafetleri satarak başlamıştı.

Türkiye’nin COVID-19 kronolojisi

1 Nisan’da en çok vaka ve ölüm tespit edilen şehrin 8.852 vaka ve 117 ölüm ile İstanbul olduğu açıklandı. İstanbul'u Ankara takip etti. Ayrıca 601 sağlık çalışanının enfekte olduğu, bir doktorun hayatını kaybettiği belirtildi. Prof. Cemil Taşcıoğlu, Türkiye'de COVID-19 nedeniyle ölen ilk doktor oldu.

3 Nisan’da ülke genelinde 1 Ocak 2000 ve üzeri doğumlular için de sokağa çıkma yasağı getirildi. Pazar ve market gibi toplu bulunan alanlarda maske zorunluluğu duyuruldu.

10 Nisan'da İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan genelge kapsamında 30 büyükşehir ile Zonguldak'ta 11 Nisan saat 00.00'dan itibaren 48 saat süreyle sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Yasağın iki saat kala duyurulması üzerine fırınlarda ve marketlerde kuyruklar oluştu. Yaşanan olaylar üzerine İçişleri Bakanı Süleyman Soylu tüm sorumluluğu üzerine alarak istifa talebini sundu. Bakan Soylu'nun istifası Cumhurbaşkanı tarafından kabul edilmedi.

16 Nisan’da korona virüsü pandemisine karşı ekonomik önlemler içeren kanun teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.

19 Nisan itibarıyla Türkiye vaka sayısında, salgının ilk başladığı ülke olan Çin'i geride bırakarak Fransa'nın ardından en çok vaka görülen yedinci ülke olurken, gerçekleşen ölüm sayılarında ise 185 ülke arasında 13. sıraya yükseldi.

29 Nisan'da Milli Eğitim Bakanı Selçuk, eğitime verilen aranın 31 Mayıs'a kadar uzatıldığını açıkladı.

30 Nisan’da yeni vaka sayısı 2615, hayatını kaybeden sayısı ise 93 oldu. Böylece toplam vaka sayısı 120.204’e, hayatını kaybedenlerin sayısı 3174’e ulaştı.

MAYIS

ABD’de polis gözaltında hayatını kaybeden George Floyd gündeme adını yazdırdı

ABD'nin Minnesota eyaletinin en büyük kentlerinden Minneapolis'te siyahi George Floyd, polis tarafından gözaltına altına alınırken boğazına basılması sonucu hayatını kaybetti. 25 Mayıs’ta sahte parayla alışveriş yapmak istediği gerekçesiyle gözaltına alınmak istenen 46 yaşındaki Floyd'u yere yatırıp boğazına diziyle bastıran polis memuru Derek Chauvin üç polisle birlikte görevden alındı. Chauvin, ‘üçüncü derece cinayet’ ve ‘taksirle adam öldürme’ ile suçlandı.

Olayın görüntülerinin ortaya çıkması ve Floyd’un son anlarında sarf ettiği “Nefes alamıyorum” sözleri, ABD’de son yılların en büyük sosyal isyanlarından birini başlattı.

Black Lives Matter

ABD’de polis tarafından gözaltına alınırken hayatını kaybeden George Floyd, ülke çapında ve dünyanın başka yerlerinde de ‘Black Lives Matter / Siyahi Hayatlar Önemlidir’ hareketinin başlamasına neden oldu.

ABD’de Afro-Amerikan kökenlilere karşı uygulanan şiddete ve ırkçılığa karşı çıkan milyonlarca kişi ülkenin dört bir yanında sokaklara dökülürken, #blacklivesmatter etiketi ilkbahar aylarının en çok paylaşılan hashtag’i oldu.

ABD çapında 15 ile 26 milyon kişinin protestolara katıldığı tahmin ediliyor. Bu sayı, BLM hareketinin, Amerikan tarihinin en büyük sosyal hareketlerinden biri olarak tarihe geçmesine neden oldu.

Şalom Dergi’nin 100. sayısı okurlarla buluştu

Şalom Dergi mayıs sayısında 100. kez okurlarıyla buluştu. Özel sayının konusu gazetecilik, basın-yayın ve yazı-çizi-fotoğraf oldu. Modern gazeteciliğin atası Joseph Pulitzer’den en yaşlı faal gazeteciye, matbaanın tarihinden azınlık gazetelerinin geçmişine merak edilen birçok konu ele alındı.

İsrail’de 18 yıl sonra ulusal birlik hükümeti kuruldu

İsrail, üç erken seçimin ardından, parlamentonun yeni koalisyonu 46’ya karşı 73 kabul oyu ile onaylamasıyla, Kasım 2018'den bu yana ilk tam hükümetini kurdu.

17 Mayıs’ta kurulan 35. hükümet, 36 bakan ve 16 bakan yardımcısı ile İsrail tarihindeki en kalabalık hükümet oldu. İlk 18 ay Binyamin Netanyahu’nun başbakanlık koltuğunda oturmaya devam ederken, siyasi partneri Benny Gantz koltuğu devralacağı Ekim 2021’e kadar savunma bakanlığı görevini yürütecek.

Netanyahu’nun yolsuzluk davası başladı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yolsuzluk, rüşvet ve güveni kötüye kullanma suçlamalarıyla 24 Mayıs’ta ilk kez mahkemeye çıktı. Netanyahu suçlamaları reddederken, görevdeyken yargılanan ilk başbakan olarak ülke tarihine geçti.

Netanyahu’nun avukatları pandemi nedeniyle erteleme istediyse de Yargıç Rivka Friedman-Feldman savunmanın talebini geri çevirerek savcının delilleri sunmasına ve tanıkları çağırmasına 2021 Ocak’ında başlamasına karar verdiğini açıkladı.

Pakistan’da uçak kazası

Pakistan Uluslararası Havayollarına ait Airbus A320 tipi yolcu uçağı 22 Mayıs’ta Karaçi kentinde bir yerleşim alanına düştü. Uçak 91 yolcu, sekiz mürettebat taşıyordu. Lahor'dan ülkenin en yoğun havalimanlarından Karaçi'deki Cinnah Uluslararası Havaalanına giden uçak ikinci iniş denemesinde düşerken, 97 kişi hayatını kaybetti.

 Kara delik ilk kez çıplak gözle görüldü

Gökbilimciler Dünya’ya 1000 ışık yılı uzaklıkta bir kara delik tespit etti. Yapılan araştırmada, Güney Yarımküreden açık havada çıplak gözle görülebilen, Güneş’ten sekiz kat büyük iki yıldız bulunduğu kaydedildi. Kara delikler, evrenin en gizemli oluşumları arasında yer almaya devam ediyor.

Elon Musk’ın Space-X’inin uzaya çıkışı canlı yayındaydı

30 Mayıs gecesi, NASA’nın canlı yayınıyla uzay çağının en önemli kilometre taşlarından birine tanık olundu. İlk kez özel sektörden bir kuruluş - Elon Musk’ın Space X’i - insanları uzaya fırlattı.

NASA, uzay araçlarını emekli ettiği 2011'den bu yana Uluslararası Uzay İstasyonuna astronot göndermiyordu. Daha önce hiç uzay yolculukları için özel bir şirketle anlaşmamıştı.

SpaceX ile NASA 2,6 milyar dolarlık sözleşme yaptı. Sözleşme kapsamında şirket uzay istasyonuna altı astronot seferi düzenleyecek.

Astronot Doug Hurley ve Bob Behnken, 19 saat sürmesi beklenen bu ilk yolculuk sonrası Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki astronotlara ve Rus kozmonotlara katıldılar.

Türkiye’nin COVID-19 kronolojisi

4 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan günlük hasta artışının artık binli sayılara gerilediğini, yoğun bakım ve solunum cihazına bağlı hasta sayısının sürekli azaldığını ve iyileşen hasta sayısının katlanarak arttığını belirtti. Başlatılan kampanyada da 1 milyar 910 milyon Türk lirasının toplandığını açıkladı. Normal hayata dönüşün kademe kademe başlatılacağını açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, sınırlandırmaların kademeli şekilde esnetilmesi ile ilgili düzenlemeleri genel olarak mayıs, haziran ve temmuz aylarına yayarak yaptıklarını belirtti.

5 Mayıs’ta İstanbul, Ankara ve İzmir'deki ticari taksiler için tek-çift plaka uygulaması sona erdi.

6 Mayıs’ta Sağlık Bakanı Fahrettin Koca normalleşme süreci hakkında açıklamalarda bulundu ve bu yeni dönemi "kontrollü sosyal hayat" olarak isimlendirdi. Bakan Fahrettin Koca, riskin devam ettiğini ve vatandaşların tedbirleri elden bırakmaması gerektiğini dile getirdi. Koca ayrıca "normale dönüş" ifadesinin doğru olmadığını, "yeni hayatın normallerini" oluşturduklarını söyledi.

7 Mayıs’ta cerrahi maskelerin tavan fiyatı 1 lira olarak belirlendi.

11 Mayıs’ta kurallara uyulması şartı ile AVM'lerin hizmete başlamasına izin verildi. Berber, kuaför, güzellik salonu gibi işletmeler faaliyete başladı.

13 Mayıs’ta, 14 yaşına kadar çocuklara haftada bir gün, 4 saat sokağa çıkma izni verildi.

15 Mayıs’ta, 15-20 yaş grubu, için 11.00 - 15.00 saatleri arasında yürüme mesafesiyle dışarı çıkma izni verildi.

18 Mayıs'ta Cumhurbaşkanı Erdoğan, 1 Haziran'da açılması beklenen okulların açılmayacağını ve 2019-2020 Eğitim ve Öğretim yılının sona erdirildiğini açıkladı. Erdoğan, yeni eğitim ve öğretim yılının eylül ayında başlayacağını belirtti.

31 Mayıs’ta yeni vaka sayısı 839, ölüm sayısı ise 25 olarak açıklandı. Bu rakamlarla, korona virüse yakalanan toplam kişilerin sayısı 163.942’ye, hayatını kaybedenlerin sayısı ise 4540’a ulaşmış oldu.

 

HAZİRAN

Volkan Bozkır, BM 75. Genel Kurul Başkanı seçildi

Birleşmiş Milletler (BM) 75. Genel Kurul Başkanlığına seçilen eski Avrupa Birliği (AB) Bakanı ve Başmüzakereci, TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Büyükelçi Volkan Bozkır, görevi boyunca BM üyelerinin tamamını temsil edeceğini belirtti.

Tek aday gösterilen Bozkır, 178 ülkenin desteğini aldı ve Türkiye'den BM Genel Kurul Başkanlığına seçilen ilk isim oldu.

Meksika’da 7,5 şiddetinde depremde 10 kişi hayatını kaybetti

23 Haziran’da yerin 5 kilometre derinliğinde meydana gelen 7,5 şiddetindeki depremde binalarda ağır hasar oluşurken hastaneler boşaltıldı. Deprem de on kişi hayatını kaybetti. Amerikan Jeolojik Araştırma Merkezi Meksika, Guatemala, Honduras, El Salvador için tsunami uyarısı yaptı.

Kuzey Irak’ta PKK’ya karşı Pençe Kartal Operasyonu

Türk Silahlı Kuvvetleri, 15 Haziran’da terör örgütü PKK’nın Kuzey Irak’ta altı bölgede bulunan mağara, sığınak ve cephaneliklerine kapsamlı bir hava harekâtını düzenledi. ‘Pençe-Kartal’ harekâtında 30’a yakın F-16 ile silahlı ve silahsız insansız hava araçlarıyla 81 hedef, nokta atışıyla yerle bir edildi. Harekâtın başlamasından sonra Milli Savunma Bakanlığı, son zamanlarda artan karakol ve üs bölgelere taciz ve saldırı teşebbüsünün sonucu, teröristler tarafından üs olarak kullanılan Sincar, Karacak, Kandil, Zap, Avaşin-Basyan ve Hakurk’taki terör yuvalarına hava harekâtı icra edildiğini açıkladı.

İsrail’in Batı Şeria’yı ilhak planına tepki

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Batı Şeria'nın Ürdün sınırındaki Ürdün Vadisi, Ölü Deniz yakınları ve Yahudi yerleşim yerlerinin de bulunduğu bölgelerini kapsayan yaklaşık yüzde 30'luk bölümünü ilhak etme planı, itirazlara ve tepkilere neden oldu.

Netanyahu’nun, ABD’nin açıkladığı ‘Yüzyılın Anlaşması’na dayandırarak hazırladığı ilhak planı, İsrail kamuoyu ve siyasileri arasında da görüş ayrılıklarına neden oldu.

Netanyahu’nun 1 Temmuz’da uygulamaya koyacağını açıkladığı plan uluslararası arena da tepki gördü. Ancak temmuz ayına gelindiğinde İsrail yönetimi planı rafa kaldırdı.

Sanatçı Ayşegül Atik yaşamını yitirdi

Türk tiyatrosunun önemli oyuncularından, ‘En Son Babalar Duyar’, ‘Şen Yuva’ gibi dizilerin yanı sıra birçok tiyatro oyununda da sahne alan Ayşegül Atik, 9 Haziran’da geçirdiği kalp krizi nedeniyle Muğla'nın Bodrum ilçesinde 72 yaşında hayatını kaybetti.

Bingöl’de 5,7 şiddetinde deprem

Bingöl'ün Karlıova ilçesinde 14 Haziran’da saat 17.24'te meydana gelen 5,7 büyüklüğündeki depremin ardından ikisi 4 üzeri 90 artçı deprem yaşanırken, 15 Haziran'da saat 09.51'de merkez üssü Karlıova olan 5,6 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi. Depremde Dinarbey ve Elmalı köylerinde on ev yıkıldı.

Almanya’da antisemitizm radikal cemaatlerde tavan yaptı

Antisemitizm konusunda kapsamlı bir istihbarat çalışması yapan Alman İçişleri Haber Alma Teşkilatı yaptığı açıklamada, radikal dini örgütleri hedef gösterdi.

Görevi vatandaşların ülke içinde güvenliğini ve anayasal haklarını korumak olan federal teşkilat, Almanya’da özellikle aşırı radikal örgütlerin Yahudi düşmanlığını ideolojilerinin bir parçası haline getirdiğini belirterek yetkilileri uyardı. Teşkilat raporda, 700 farklı nefret söylemi içeren eylemde radikal İslami örgütlerin rollerini detaylarıyla açıkladı. Teşkilatının raporu aynı zamanda, çoğu Alman resmi raporunun aksine, ülkedeki antisemit olayların çoğunun sorumluluğunun aşırı sağcılar değil, radikal dini örgütler olduğunu belirterek, evvelki resmi raporları gölgede bırakmış oldu.

Türkiye’nin COVID-19 kronolojisi

1 Haziran’da kafe, restoran, spor salonları, özel kurs ve parklar saat 22.00'ye kadar olmak şartıyla hizmet vermeye başladı. Adalet Bakanlığı, adliyelerde normalleşme dönemi uygulamalarına geçildiğini duyurdu.

3 Haziran’da 65 yaş üstüne uygulanan sokağa çıkma yasağı kaldırıldı.

8 Haziran’da Türkiye Musevileri Müzesi kapılarını yeniden açtı

13 Haziran’da üç aydır kapalı olan sinagoglar yeni normale kapılarını açtı. Sinagoglara gidecek yahidler için önceden rezervasyon koşulu koyuldu.

20 Haziran’da ülke genelinde LGS sınavı, 27-28 Haziran tarihlerinde Yükseköğretim Kurumları Sınavı yapıldı. Sınavlar süresince sokağa çıkma kısıtlaması uygulandı.

30 Haziran için hastalığa yeni yakalananların 1293, hayatını kaybedenlerin sayısı 16 oldu. Bu yeni sayılarla, Türkiye’de virüse yakalananların toplamı 199.906 olurken, ölenler de 5131 oldu.

 

TEMMUZ

İstanbul Sözleşmesi yaşatır

Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi ya da bilinen adıyla İstanbul Sözleşmesi, gündemin ana maddelerinden biri oldu.

Kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddeti önleme ve bununla mücadelede temel standartları ve devletlerin bu konudaki yükümlülüklerini belirleyen uluslararası insan hakları sözleşmesi Türkiye tarafından 2011 yılında imzalanmış olmasına rağmen, kamuoyunda bazı kesimlerde sözleşmeden çıkılması yönünde görüş uyandı.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, "Halk istiyorsa kaldırın. Halkın talebi kaldırılması yönündeyse, buna göre bir karar verilsin. Halk ne derse o olur" açıklamasını yaptı. Numan Kurtulmuş da hemen akabinde "Nasıl usulünü yerine getirerek bu sözleşme imzalanmışsa, aynı şekilde usulü yerine getirilerek bu sözleşmeden çıkılır" demesi üzerine sözleşme kamuoyunda ve siyasi gündemde genişçe yer almaya başladı.

Tartışmaların olduğu dönemde Türkiye'de kadın cinayetlerinin artması, Emine Bulut ve Pınar Gültekin cinayetleri gibi çok sayıda toplumsal etkisi olan vakalar sonrasında “İstanbul Sözleşmesi Yaşatır” kampanyası başlatıldı ve kitlesel protestolar düzenlendi. Protesto kapsamında kadınlar siyah - beyaz fotoğraflarını sosyal medyada paylaştı.

İsrail’de binlerce kişi hükümeti ve Netanyahu’yu protesto etti

İsrail’de hükümetin korona virüsüyle mücadele çizgisini eleştiren binlerce kişi protesto gösterisi düzenledi. Kudüs ve Tel Aviv'de düzenlenen protesto gösterilerinde gerginlik yaşandı. Polisin göstericilere tazyikli su ile müdahale ettiği eylemlerde çok sayıda gösterici gözaltına alındı.

İsrail hükümeti korona virüsle mücadele için mart ayında aralarında sokağa çıkma kısıtlamalarının da bulunduğu birçok önlemi hayata geçirmiş, mayıs sonlarında ise tedbirler gevşetilmişti. Ancak gevşetme kararıyla kısa süre içinde ülkede vaka sayıları yeniden artışa geçti.

İsrail Başbakanı Bünyamin Netanyahu da koronayla mücadele tedbirlerinin erken gevşetildiğini kabul ederek, ülkede düzenlenen protesto gösterilerinin ardından bütün vatandaşlara acil mali yardım yapılacağını duyurdu. Bu adımı eleştiren uzmanlarsa, ekonominin güçlendirilmesi için önlemler alınmasının daha doğru olacağını ifade ediyor.

Bazı göstericiler Netanyahu'ya hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle istifa çağrısı yaptı. Mayıs sonunda yolsuzluk, rüşvet ve güveni kötüye kullanma suçlamalarıyla yargılanmaya başlanan ve bu iddiaları reddeden Netanyahu, görevdeyken yargılanan ilk başbakan olarak ülke tarihine geçti.

Ayasofya ibadete açıldı

İstanbul'un fethine kadar 916 yıl kilise, 1453'ten 1934'te alınan kararla müze oluncaya dek cami olarak kullanılan, 86 yıl müze olarak hizmet veren Ayasofya, 24 Temmuz'da kılınan Cuma namazının ardından yeniden ibadete açıldı.

Türkiye'de yerli ve yabancı turistler tarafından en çok ziyaret edilen yapılar arasında bulunan ve UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Ayasofya'daki din hizmetleri Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yürütülecek. Restorasyon, konservasyon ve koruma faaliyetlerini ise Kültür ve Turizm Bakanlığı yerine getirecek. Camiyi yerli ve yabancı turistler ücretsiz ziyaret edebilecek.

Sakarya havai fişek fabrikasında patlama

Sakarya’nın Hendek ilçesi Yukarıçalıca mevkiinde yaklaşık 15 dönüm üzerine kurulu havai fişek fabrikasında 3 Temmuz'da meydana gelen patlamada yedi kişi hayatını kaybetti.

Yaklaşık 50 kilometre mesafeden, kentin birçok noktasından duyulan patlamada 127 kişi de yaralandı. Sakarya Valisi Kaldırım, fabrikanın deposunda 110 ton patlayıcı olduğunu açıkladı.

Kontrollü imha amacıyla Adapazarı ilçesi Taşkısığı mevkisine getirilen fabrikadaki henüz patlamamış olan patlayıcıların, 9 Temmuz'da kamyondan indirildiği sırada yaşanan patlamada üç asker şehit oldu, sekiz jandarma personeli ile kamyon şoförü yaralandı.

Sosyal medyaya yaptırım yasası kabul edildi

Milyonlarca kullanıcısı olan sosyal medya şirketlerine, bir dizi yükümlülük ve yaptırım öngören yasa teklifi, 29 Temmuz’da TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı.

AK Parti, yasal düzenlemeyi suç unsuru içeren veya hakaret, özel yaşamın gizliliğinin ihlali, küfür gibi sakıncalı içerikler nedeniyle yaşanan ‘muhataplık sorununun’ aşılması gerekçesine dayandırırken, muhalefet, yeni bir sansür kapısının açıldığı görüşünde.

‘Almanya modeli’ olarak lanse edilen yasa ile getirilen bazı tartışmalı düzenlemeler şöyle:

Düzenlemeyle kişilik haklarına saldırı, iftira, hakaret gibi nedenlerle içeriğin engellenmesi veya çıkarılmasının yanı sıra "unutulma hakkı" da kullanılabilecek.

Bu durumda kişilerin isminin geçtiği ve "kişilik haklarına saldırı" olarak nitelendirdiği paylaşımlar arama motorlarında görülmeyecek.

Teklife göre, Türkiye'den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, en az bir kişiyi Türkiye'de temsilci olarak belirleyecek. Bu kişinin iletişim bilgilerine kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek şekilde internet sitesinde yer verilecek. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde TC vatandaşı olması zorunlu olacak.

Huysuz Virjin yaşamını yitirdi

Esprileri ile TV dünyasının ve programların aranan ismi olan Seyfi Dursunoğlu, 17 Temmuz’da KOAH ve zatürre nedeniyle tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.

Sahne adı olan Huysuz Virjin ile tanınan şarkıcı ve sunucu, 1970'lerden 2000’li yıllara kadar sürdürdüğü eğlence programlarıyla televizyonların tanınan bir eğlence figürü hâline gelmişti.

Dursunoğlu’nun ölümünün ardından birçok ünlü isimden başsağlığı mesajı geldi.

NASA Mars’a araç yolladı

NASA'nın dev uzay aracı Perseverance, 30 Temmuz’da fırlatıldı. NASA'nın bu yeni görevindeki asıl amaç ise Mars'ta yaşam izlerini araştırmak.

Mars'ta uzun soluklu kalması planlanan Perseverance, toprak örnekleri toplayacak. Bu sayede bilim insanları Mars'ın toprağını yakından inceleme fırsatı yakalayacak.

Roman ve oyun yazarı Adalet Ağaoğlu hayatını kaybetti

Türk edebiyatının önemli isimlerinden Adalet Ağaoğlu, 14 Temmuz’da 91 yaşında hayatını kaybetti. Ağaoğlu, bir süredir yoğun bakımda tedavi görüyordu.

Ağaoğlu üst üste yazdığı oyunlarla 60-70’li yılların önde gelen oyun yazarlarından biriydi. TRT’nin özerkliğine el konulması gerekçesiyle 1970’te istifa eden sanatçı o tarihten itibaren yazarlıktan başka bir işle uğraşmadı. İlk romanı Ölmeye Yatmak, 1973'te yayımlandı. Ağaoğlu, TDK Tiyatro Ödülü, Saik Faik Hikâye Armağanı, Sedat Simavi Edebiyat Ödülü, Orhan Kemal Roman Armağanı, Erdal Öz Edebiyat Ödülü gibi birçok ödül kazanan bir yazardı.

Adalarda elektrikli araç dönemi başladı

 

Adalar’da yüzlerce atın ölümüne ve eziyet çekmesine neden olan fayton taşımacılığına son verilmesinin ardından elektrikli araçlarla toplu taşıma dönemi 30 Temmuz’da başladı.

Adalar’da toplamda toplu taşıma amacıyla 13+1 kişilik, bireysel taşıma için de 3+1 kişilik araçlar görev yapmaya başladı. Maksimum 25 kilometre hız yapabilen araçların şarj süresi ise 9 saat.

Türkiye´deki tüm Yahudi mezarlıkları dijital arşive aktarıldı

Prof. Minna Rozen, uzun yıllara dayanan araştırmaların sonucu olarak, 1583'ten 1990'a kadar Türkiye'deki çeşitli topluluklardan, 61 binden fazla Yahudi mezar taşının dijital görüntüleri ile metin içeriğini birleştiren benzersiz bir koleksiyona imza attı.

Türkiye’nin dört bir yanından 61.022 mezar taşı içeren veri tabanı, dünyanın en büyük veri tabanı. Türkiye'nin kasaba ve şehirlerdeki Yahudi mezarlıkları hakkında ayrıntılı bilgiler Adana, Antakya, Bodrum, Bursa, Çanakkale, Çorlu, Edirne, Gaziantep, Gelibolu, İskenderun, İstanbul, İzmir, Kırklareli, Konya, Manisa, Mersin, Milas, Tekirdağ, Tire, Turgutlu bölgelerini kapsıyor.

Türkiye’nin COVID-19 kronolojisi

8 Temmuz’da Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, filyasyon çalışmalarında çok sayıda vakanın kaynağının düğünler olduğunun ortaya çıktığını belirtti.

27 Temmuz’da Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi ve Enfeksiyonu Önleme Kontrol Kılavuzu'nun yeni dönemde okullara rehberlik edeceğini, hijyen ve enfeksiyon konularında okulların kurumsal sorumluluklarını yerine getirmesi için sağlıklı bir rehber olacağını belirterek "Okulların açılması için her türlü hazırlığımızı çok yüksek bir dikkatle devam ettiriyoruz" dedi.

28 Temmuz’da, TBMM'de korona virüsü vaka sayısının 11'i milletvekili olmak üzere 43'e yükseldiği açıklandı. 11 milletvekilinden dördünün tedavisinin tamamlandığı, yedi vekilin ise tedavilerinin sürdüğü öğrenildi.

 

AĞUSTOS

Ortadoğu’da tarihi anlaşma

ABD Başkanı Trump’ın, 13 Ağustos’ta İsrail ile Birleşik Arap Emirliklerinin (BAE) ilişkilerini “tamamen normalleştirmeleri” için bir anlaşma imzaladıklarını duyurması ile Ortadoğu’da yeni bir dönem başlamış oldu.

Anlaşmayı "gerçekten tarihi bir an" olarak nitelendiren Trump, "Bu anlaşma, daha barışçıl ve müreffeh bir Ortadoğu için önemli bir adım. Buzlar çözüldü. Daha fazla Arap ve Müslüman ülkenin BAE'yi takip etmesini bekliyorum" dedi. İsrail Başbakanı Netanyahu da “Bu tarihi bir gün” derken Birleşik Arap Emirlikleri Prensi Bin Zayed de, ilhakını durduran anlaşmayı ‘tarihi bir zafer’ olarak nitelendirdi.

BAE, 1979’da Mısır’ın, 1994’te de Ürdün’ün ardından İsrail ile normalleşme anlaşmasını imzalayan üçüncü Arap ülkesi oldu. Ancak BAE’nin en büyük özelliği, İsrail’le hiç askeri mücadeleye girmeden anlaşma imzalayan Arap ülkesi olması.

İsrail ve BAE arasında ilk ticari uçak, 31 Ağustos’ta Tel Aviv’den Abu Dabi’ye kalktı. Kokpitin üzerine ise üç dilde "barış" kelimesi yazıldı. Uçakta İsrailli yetkililer, ABD Başkanı Donald Trump’ın damadı Jared Kushner ile ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O’Brien’ın yer aldı.

 Beyrut'ta patlama: Ölü sayısı 200'ü geçti, hükümet istifa etti

Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta, liman yakınlarında, 200'den fazla kişinin hayatını kaybettiği patlama meydana geldi. 4 Ağustos’ta meydana gelen patlamada kilometrelerce uzaktaki binaların bile camları kırıldı. Lübnan Emniyet Müdürü tarafından yapılan açıklamada, patlamaya limanda tutulan, 2 bin 750 ton amonyum nitratın sebep olduğu ifade edildi.

7500 kişinin de yaralandığı patlamadan altı gün sonra Başbakan Hassan Diab hükümetin istifasını sundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Karadeniz’de doğalgaz rezervi müjdesi

Erdoğan, "Türkiye açısından yeni bir dönem açılacak" dediği merakla beklenen müjdeyi 21 Ağustos’ta açıkladı. Cumhurbaşkanı Karadeniz’de Türkiye tarihinin en büyük doğalgaz keşfinin gerçekleştiğini belirtti ve “Fatih sondaj gemimiz 20 Temmuz’da başladığı Tuna 1 Kuyusu sondajında 320 milyar metreküp doğalgaz rezervi keşfetmiş durumda” dedi. Erdoğan ekim ayında rezervin 405 milyar metreküpe çıktığını duyurdu.

Doğu Akdeniz’de Türkiye - Yunanistan gerginliği

Yunanistan-Mısır anlaşmasına siyasi tepkinin ardından Türkiye'nin ilk somut tepkisi, 10 Ağustos sabah saatlerinde yayınlanan NAVTEX ile verildi.

Duyuru, Oruç Reis gemisi ile ona eşlik edecek Ataman ve Cengiz Han gemilerinin 23 Ağustos’a kadar çalışacakları alanların koordinatlarını kayda geçirdi. Enerji Bakanı Fatih Dönmez, üç geminin sabah saatlerinde Antalya Limanından ayrıldıklarını ve bölgeye vardıklarını açıkladı.

Türkiye’nin NAVTEX’inden sadece saatler sonra Yunanistan da bir deniz duyurusu yayımladı ve Türkiye’nin ilan ettiği alanların Yunanistan kıta sahanlığı içinde olduğunu, dolayısıyla Türkiye’nin NAVTEX’inin yasa dışı olduğunu bildirdi.

Belarus’ta seçim sonuçları protesto edildi

9 Ağustos'ta yapılan devlet başkanlığı seçimini, 1994'ten bu yana ülkeyi yöneten Aleksander Lukaşenko'nun oyların yüzde 80'ini alarak kazanmasının ardından ülkede protestolar başladı.

Muhalefet sonucu kabul etmezken Lukaşenko seçimde usulsüzlük yapıldığı iddialarını reddetti ve görevi bırakmayacağını belirtti.

Seçimin ardından on binlerce kişi sokağa dökülerek Lukaşenko'nun kazandığı tartışmalı seçimi protesto etti. ‘Özgürlük Yürüyüşü’ adı verilen gösteri, ülke tarihinin en büyük protestolarından biri oldu. Bunun üzerine Devlet Başkanı Lukaşenko, anayasanın değiştirilmesi ve bununla ilgili yapılacak referandumun ardından tekrar seçime gitmeye hazır olduğunu açıkladı.

Kariye ibadete açıldı

Doğu Roma sanatının son dönem eserlerinden en önemlisi olan Kariye Müzesi, 1945 yılına ait Bakanlar Kurulu kararının, Danıştay kararıyla iptal edilmesi üzerine Diyanet İşleri Başkanlığına devredildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, Kariye Camii 22 Ağustos’ta ibadete açıldı.

6. yüzyılda inşa edilen Kariye Kilisesi, İstanbul’un fethinden sonra 1511 yılında Sultan II. Bayezid’in sadrazamlarından Atik Ali Paşa tarafından camiye çevrilmişti. Bakanlar Kurulu’nun 1945’te aldığı kararla müzeye çevrilen Kariye, iyi korunmuş mozaik ve freskleriyle dünya çapında tanınıyor.

İsrail ve Alman jetlerinden Holokost kurbanlar anısına özel uçuş

İsrail ve Alman savaş uçakları tarihte ilk defa birlikte tatbikat yaptı. İki ülke uçakları, Nazi rejiminin Yahudileri ve politik rakiplerini yok etmek için inşa ettikleri ilk kamp olan Dachau’nun üzerinden uçtular

18 Ağustos’taki hava gösterisinden sonra her iki ülkeden subaylar Dachau Müzesini ziyaret ederek gelerek savaşta kaybedilenleri andı.

Giresun’da sel felaketi

Giresun’da 22 Ağustos’ta akşam saatlerinde etkili olan sağanak nedeniyle sel ve heyelanlar meydana geldi. Özellikle Dereli ilçesinde dereler taştı, cadde ve sokaklar nehre döndü. On kişinin hayatını kaybettiği felakette 19 bina yıkıldı, 361 yapı hasar gördü.

Türkiye’nin COVID-19 kronolojisi

15 Ağustos’ta Türk Tabipler Birliği ‘Salgın kontrol altına alınamıyor’ uyarısı yaptı. TTB üyesi Selma Güngör, Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı vaka sayılarının gerçeği yansıtmadığına dikkat çekerek, toplum yararı için kamuoyuna bilgilerin doğru bir şekilde açıklanmasını istedi.

26 Ağustos'tan itibaren 14 ilde yeni kısıtlamalar devreye girdi. Adana, Ağrı, Ankara, Bursa, Çorum, Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, Kayseri, Konya, Mardin, Şanlıurfa, Van ve Yozgat'ta sünnet düğünü, kına gecesi, nişan gibi etkinlikler yasaklandı; düğün ve nikahlar 1 saatle sınırlandırıldı.

26 Ağustos’ta Cumhurbaşkanlığı tarafından yayımlanan genelgeyle kamu kurum ve kuruluşlarında dönüşümlü, esnek ve uzaktan çalışmaya izin verildi. 22 Mart’ta yayınlanan genelgeyle başlatılmış olan dönüşümlü, esnek ve uzaktan çalışma uygulaması 1 Haziran tarihinde sona ermişti.

Güney bölgelerinde otellerin kapalı olması nesli tükenme tehlikesi altında olan carratta carrattalara yaradı. Antalya ve Muğla’daki önemli yuvalama alanlarında rekor sayılara ulaşıldı.

 

EYLÜL 

Tarihi imza Beyaz Saray’da atıldı

İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn arasında varılan ‘ilişkilerin normalleştirilmesine’ yönelik anlaşmalar, 15 Eylül’de Beyaz Saray'da imzalandı.

ABD Başkanı Donald Trump'ın ev sahipliğindeki törende, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, BAE Dışişleri Bakanı Abdullah Bin Zayed, Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif el Zayani hazır bulundu.

İsrail, BAE ve Bahreyn ile birer normalleşme anlaşması imzalarken, üç ülke ‘Abraham Accords /İbrahim Anlaşması’ adı verilen metne de ortak imza attı. Trump, "İbrahim Anlaşması, tüm dünyadaki Müslümanlara İsrail'deki kutsal mekânları ziyaret etme ve Mescid-i Aksa'da barış içinde ibadet etmenin kapılarını açtı" dedi. Trump "Üç ülke karşılıklı büyükelçiler atayacaklar, turizmden, ticarete, sağlıktan güvenliğe kadar geniş yelpazedeki sektörler de güçlü işbirlikleri ve ortaklıklar kurmaya başlayacaklar" bilgisini paylaştı.

Karabağ üzerinde Azerbaycan-Ermenistan savaşı

Azerbaycan ile Ermenistan arasında statüsü uyuşmazlık konusu olan Dağlık Karabağ bölgesinde 27 Eylül'de şiddetli çatışmalar başladı.

Dağlık Karabağ, Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası toplum tarafından Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanınıyor. Ancak Azerbaycan'ın topraklarının yaklaşık yüzde 20'sine denk gelen Dağlık Karabağ ve civarındaki bazı bölgeler, 1990'ların başından bu yana Ermenistan işgali altında bulunuyor.

Çok sayıda ülke ve BM çatışmayı şiddetle kınadı ve her iki tarafı da gerilimi azaltmaya, müzakereleri sürdürmeye çağırdı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Karabağ konusunda Azerbaycan’a destek verdiğini açıkladı.

9 Kasım’da, Rusya Devlet Başkanı Putin'in arabuluculuğu ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Paşinyan ateşkes anlaşması imzaladı ve Dağlık Karabağ bölgesindeki çatışmalara son verildi.

Efsanevi yargıç Ruth Bader Ginsburg hayatını kaybetti

ABD'de Yüksek Mahkeme Yargıcı Ruth Bader Ginsburg, 18 Eylül’de, 87 yaşında kanserden hayatını kaybetti. Ginsburg, kadınların eşit haklara sahip olması, azınlık hakları ve ayrımcılığın kalkmasını savunan görüşleriyle ABD'de liberal değerlerin önemli simgeleri arasındaydı. Ginsburg, ABD popüler kültüründe ateşli liberal muhalefetleri ve istifa etmeyi reddetmesi ile dikkat çekti. Bu nedenle ‘The Notorious R.B.G.’ olarak adlandırılıyordu.

Suna Kıraç yaşamını yitirdi

Merhum iş adamı Vehbi Koç’un kızı, İnan Kıraç’ın eşi Suna Kıraç, 15 Eylül’de, 79 yaşında hayatını kaybetti. Kıraç uzun bir süredir ALS hastalığı ile mücadele ediyordu.

Koç Holding yönetim kurulu başkan vekili olan Kıraç, 2010'a kadar çeşitli liderlik görevleri üstlenmiş, Koç Üniversitesi, Koç Okulu ve Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfının kuruluşuna öncülük etmişti.

İsrail-Bahreyn arasında ticari uçuşlar başladı

İsrail ile Bahreyn arasında yapılan tarihi barış anlaşmasından bir hafta sonra İsrail’den Bahreyn’e ilk ticari uçuş yapıldı.

İsrail hava yollarına ait bir ticari jet, 24 Eylül’de Tel Aviv’in Ben Gurion Havaalanından, üç saatlik bir uçuştan sonra Bahreyn Uluslararası Havaalanına indi. İlk uçak, İsrailli diplomatları Körfez ülkesine götürdü.

Sosyal medyada Holokost duyarsızlığı

Sosyal medya platformu TikTok’ta gençlerin Soykırım kurbanlarını taklit eden trendi tepkilere neden oldu. TikTok videolarında sahne makyajıyla, yüzlerini kontürle iyice zayıflatarak kendilerini toplama kampında acı çeken Yahudiler gibi gösteren gençler değişik senaryolar oynuyor. Auschwitz Müzesi söz konusu ‘kurban trendi’nin kırıcı ve saldırgan olduğunu belirterek tepki gösterdi.

El Al hisseleri satıldı

17 Eylül’de Knesset komitesi tarafından onaylanan anlaşmaya göre El-Al’in yüzde 42,85 hissesi İsrail vatandaşı, 27 yaşındaki Eli Rozenberg’in sahibi olduğu Knfei Nesharim adlı şirkete 107 milyon dolar karşılığında satıldı. Kudüs’te ikamet eden Rozenberg, ABD’deki en büyük yaşlı bakımevi zincirlerinden birinin sahibi ve aynı zamanda Centers Health Care’in kurucu ve yönetim kurulu başkanı olan Ken Rozenberg’in oğlu olarak tanınıyor.

Sudan'da yeni dönem

Sudan Başbakanı Abdalla Hamdok ve Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey örgütü lideri Abdel-Aziz al-Hilu, 3 Eylül’de Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da laiklik ilkesini benimseyen bir bildirge imzaladı.

Anlaşma, hükümetin, devrik diktatör Ömer el Beşir yönetiminde başlayan iç savaşa son vermek için isyancı güçlerle bir barış anlaşması başlatmasından kısa bir süre sonra geldi.

Ülkesini 30 yıl boyunca demir yumrukla yöneten Ömer el Beşir, haftalar süren kitlesel halk hareketlerinin ardından 2019 yılında askeri bir darbe ile görevden uzaklaştırılmış, ardından da cezaevine konulmuştu.

Kosova ve Sırbistan’dan İsrail’le normalleşme sinyalleri

Kosova ve Sırbistan, İsrail ile ilişkilerini normalleştirme kararı aldıklarını açıkladılar. Söz konusu gelişmeler Belgrad ve Priştine arasındaki ekonomik ilişkileri normalleştirmek için, 4 Eylül’de ABD aracılığıyla yapılan görüşmelerin bir parçası olarak gerçekleşti. Her iki ülke de büyükelçiliklerini Kudüs’e taşıyacaklarını bildirdiler. Böylelikle Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyan üçüncü ve dördüncü ülke oldular.

Türkiye’nin COVID-19 kronolojisi

8 Eylül’de ülke genelinde (meskenler hariç) kamuya açık alanlar, cadde, sokak, park, bahçe, piknik alanı, sahiller, toplu ulaşım araçları, işyerleri, fabrikalar vb. istisnasız maske takma zorunluluğu getirildi.

15 Eylül’de Sağlık Bakanlığının çağrısı sonucunda, 20 bin sağlık çalışanı Çin’in COVID-19 aşısının üçüncü faz çalışmaları için gönüllü oldu.

21 Eylül’de yüz yüze eğitim 1. sınıf ve okul öncesi öğrencilerini kapsayacak şekilde kademeli olarak başladı.

23 Eylül’de tüm kamu kurumlarına girişlerde HES kodu zorunluluğu uygulamasına başlandı.

30 Eylül’de Sağlık Bakanı Fahrettin Koca "Her vaka, hasta değildir. Çünkü testi pozitif çıktığı halde hiçbir semptom göstermeyenler var ve büyük çoğunluğu bunlar oluşturuyor" açıklamasında bulundu. Hasta ve vaka tanımlarının ayrımını açıklayan Koca, "Her gün açıklanan ve üzerinde durduğumuz yeni hasta sayısı dikkat konusu olmalıdır" dedi.

EKİM

Holokost inkârı Facebook’ta yasaklandı

Antisemitizm ve Soykırım inkârı içeren mesajları ifade özgürlüğü prensibi altında yasaklamak için direnen sosyal medya devi sonunda politikasını netleştirdi.

Facebook’un kurucu ve CEO’su Yahudi asıllı Mark Zuckerberg kararı almadan önce, ifade özgürlüğü ile bu tip mesajları yasaklamak arasında uzun uzun düşündüklerini, sonunda yasak kararının doğru bir denge olacağına karar verdiklerini belirtti. Zuckerberg daha evvelki açıklamalarında ifade özgürlüğüne büyük önem verdiğini, bu tip mesajları paylaşanların gerçekleri bilmeden paylaştıklarının olası olduğunu, her zaman kötü niyetli olmadıklarını belirtiyordu.

Fransa’da radikal cinayetler can aldı

Fransa’da tarih öğretmeni Samuel Paty, öğrencilerine Hz. Muhammed karikatürleri gösterdiği için okulunun önünde, 18 yaşındaki Müslüman Çeçen göçmeni tarafından bıçakla kafası kesilerek infaz edildi. Saldırıyı gerçekleştiren Abdoulakh A. polis tarafından vurularak öldürüldü; 11 kişi soruşturma için gözaltına alındı.

Saldırının kurbanı Paty’nin derste öğrencilerine Hz. Muhammed'in fotoğraflarını gösterdiği, bunun da Müslüman ailelerin tepkisine yol açtığı belirtildi. Saldırı, 2015’te Hz. Muhammed’in karikatürlerini yayımladığı için, IŞİD'in gerçekleştirdiği Charlie Hebdo saldırısını hatırlattı.

Takip eden günlerde Fransa'nın güney şehri Nice’de de benzer bir saldırı yaşandı. Notre-Dame Kilisesindeki bıçaklı saldırıda üç kişi hayatını kaybetti. Çok sayıda yaralının olduğu olayda, kurbanlardan birinin başı kesildi. Saldırıyı 21 yaşındaki Tunuslu bir göçmen gerçekleştirdi.

Fransa’yla gerginlik

Samuel Paty’nin öldürülmesinin ardından Montpellier ve Toulouse kentlerindeki hükümet binalarına, Charlie Hebdo dergisinde yayımlanan karikatürlerin yansıtılmasına Cumhurbaşkanı Erdoğan tepki verince, iki ülke arasında gerginlik yaşandı. Erdoğan, "Güya laikliğin kalesi Fransa'da Peygamber Efendimiz ile ilgili karikatürün bina duvarına yansıtılması en basit tabirle bayağılıktır. İslam düşmanlığının Türk düşmanlığı olduğunu da akıllarımızdan çıkarmamalıyız" dedi. Erdoğan bir konuşmasında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron için "Kontrolden geçmesi lazım" deyince, iki ülke arasındaki gerginlik arttı. Yurt çapında Fransız mallarına boykot çağrısı yapıldı.

Öte yandan takip eden günlerde Charlie Hebdo dergisinin yayımladığı Erdoğan karikatürü ise sert tepkilere yol açtı.

Amy Coney Barrett ABD'de Yüksek Mahkeme'ye atandı

ABD Senatosu, 27 Ekim’de Başkan Trump'ın göreve aday gösterdiği Amy Coney Barrett'ın Yüksek Mahkeme yargıcı olarak atanmasını onayladı. Ruth Bader Ginsburg’un yerine gelen 48 yaşındaki Barrett, Trump döneminde Yüksek Mahkeme'ye atanan üçüncü yargıç oldu. Barrett'ın yargıç olmasıyla Yüksek Mahkeme’de denge üçe karşı altı oyla muhafazakârlar lehine oldu.

İzmir depremi tüm yurdu sarstı

30 Ekim'de İzmir’in Seferihisar ilçesinde 17 kilometre derinlikte 6,9 büyüklüğünde deprem meydana geldi. 16 saniye süren deprem, aralarında Aydın, Muğla, Manisa, Denizli, Çanakkale, İstanbul, Uşak, Kütahya, Bursa, Yalova, Tekirdağ ve Edirne’nin de içinde bulunduğu birçok ilde de hissedildi.

Deprem ve sonucunda oluşan tsunami, Ege Bölgesinde ve Yunanistan'da can kayıplarına ve maddi hasarlara sebep oldu. AFAD'ın açıklamasına göre, Türkiye'de biri boğulma sonucu toplam 117 kişi öldü, 1.034 kişi yaralandı.

Türkiye günlerce, arama kurtarma operasyonlarına kilitlendi. Depremden saatler ve günler sonra enkazdan çıkarılan hayatlar, yıkımın ardından ülke çapında sevinç kaynağı oldu.

Ünlü oyuncu Sean Connery yaşamını yitirdi

İskoçya doğumlu ünlü oyuncu Sean Connery, 31 Ekim’de 90 yaşında hayatını kaybetti.

Ian Fleming’in gizli servis ajanı James Bond 007 karakteri ile hafızalara kazınan Connery, 1983’e kadar toplam yedi kez ajan Bond olarak kamera karşısına geçti.

Mesut Yılmaz hayatını kaybetti

Eski başbakanlardan Mesut Yılmaz 30 Ekim’de vefat etti. Bir dönem Türk siyasetine damgasını vuran 72 yaşındaki Yılmaz kanser tedavisi görüyordu.

Kırgızistan’da protestolar seçimi iptal ettirdi

Kırgızistan'da 4 Ekim'de yapılan milletvekili seçimlerinin sonuçlarını tanımayan muhalefet taraftarları, cumhurbaşkanlığı ve parlamento binasını işgal ederek eski Cumhurbaşkanı Atambayev ve eski milletvekili Sadır Caparov'u cezaevinden çıkardı. Protestolar nedeniyle 6 Ekim’de seçim sonuçları iptal edildi. 15 Ekim’de Cumhurbaşkanı Ceenbekov'un istifa etmesiyle protestolar sona erdi.

Roland Garros’da, şampiyon yine Nadal

İspanyol tenisçi Rafael Nadal, 11 Ekim’de sezonun son grand slam turnuvası Fransa Açık (Roland Garros) şampiyonluğunu, kırdığı rekorlarla taçlandırdı.

Nadal, Paris'te düzenlenen turnuvanın finalinde, dünya 1 numarası Sırp Novak Djokovic'i 3-0 yendi. Nadal 100. maçını kazanarak, 13. şampiyonluğunu kucaklarken grand slamlerde de Federer ile eşitlenerek 20 şampiyonluğa ulaşmış oldu.

Nobel Ödülleri sahiplerini buldu

Fransız mikrobiyolog Emmanuelle Charpentier ile ABD'li biyokimyacı Jennifer A. Doudna, Crispr-Cas9 genom düzenleme tekniğinin geliştirilmesindeki emekleri için Nobel Kimya Ödülü’ne layık görülürken, Nobel Fizik Ödülü kara deliklerin keşfine katkı sağlayan çalışmalarından dolayı Amerikalı gök bilimci Andrea Ghez ve Reinhard Genzel’e verildi.

5 Ekim’de verilen Nobel Tıp Ödülü ise Hepatit-C virüsünün keşfinden ötürü Amerikalı Harvey J. Alter, Charles M. Rice ve İngiliz Michael Houghton arasında paylaştırıldı. 2020 Ekonomi Ödülü, açık artırma teorisine sağladıkları katkılar nedeniyle ABD’li ekonomistler Paul Milgrom ve Robert Wilson’a verildi.

Sudan’dan İsrail ile normalleşme kararı

 23 Ekim’de Sudan, ABD aracılığıyla yürütülen müzakerelerin ardından İsrail ile ilişkilerin normalleştirilmesi kararı aldı. ABD'nin de bu adımın bir parçası olarak Sudan'ı ‘terörizmi destekleyen ülkeler listesi’nden çıkaracağı kaydedildi.

Jak Kamhi yaşama veda etti

Türk sanayinin kurucularından ve Türkiye'nin önde gelen şirketlerinden Profilo'nun kurucusu Jak Kamhi, 8 Ekim’de 95 yaşında hayatını kaybetti.

Meslek hayatı boyunca pek çok başarıya imza atan Kamhi, İstanbul Sanayi Odası, Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği gibi birçok kuruluşta uzun yıllar yönetim kurulu üyeliği ve başkanlık yapmıştı.

Türkiye’nin dış tanıtımına katkılarından dolayı 1991 yılında Dışişleri Bakanlığı Üstün Hizmet Ödülüne layık görülen Jak Kamhi, 500. Yıl Vakfının da uzun yıllar başkanlığını yürütmüştü.

Sami Kohen’e büyük devlet ödülü

70 yılını gazetecilik ve dış politikaya adamış duayen gazeteci Sami Kohen, Cumhurbaşkanlığı Dışişleri Bakanlığı Üstün Hizmet Ödülüne layık görüldü.

12 Ekim’de Dolmabahçe Ofisinde gerçekleşen ödül töreninde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kohen için “Sami Kohen eskimeyen bir marka” yorumunu yaptı. Bakan Çavuşoğlu Kohen’in tarafsızlığına da vurgu yaparak “Sami Bey, analitik sağduyulu okumalarıyla değişen gündemi doğru okudu, okuttu. Yorumlarında hep ülkemizin çıkarlarını gözetti. Eleştirileri yapıcı ve öğretici oldu. Değerlendirmeleri ise makulün sesini yansıttı. Benzersiz birikimi ve güçlü analiz yeteneğiyle sadece Milliyet Gazetesinin değil tüm basınımızın göz nurudur" dedi.

Eytan İpeker, Altın Portakal Film Festivalinde

Eytan İpeker’in yönettiği, yapımcılığını Yoel Meranda’nın üstlendiği ‘Miss Holokost Survivor’ belgeselinin Türkiye prömiyeri 6 Ekim’de Antalya Film festivalinde gerçekleşti. Belgeselinin konusu her yıl Hayfa’da Nazi Soykırımından kurtulan kadınlar arasında düzenlenmekte olan bir güzellik yarışması.

Belgesel, İstanbul Film Festivalinde de online olarak izlendi. 83 dakikalık film, Türkiye-Fransa-İsrail-Almanya ortak yapımı.

Türkiye’nin COVID-19 kronolojisi

2 Ekim’de Sağlık Bakanlığı, 24-30 Ağustos'u kapsayan haftalık durum raporundan yaklaşık bir ay sonra eylül ayı haftalık raporlarını gecikmeli olarak yayımladı. Daha önceki raporlarda vaka sayısını açıklanırken, yeni raporlarda vaka yerine hasta sayısı verilmeye başlandı.

12 Ekim’de yüz yüze eğitim 2, 3, 4. sınıflarla 8. ve 12. sınıfları kapsayacak şekilde kademeli olarak başladı.

 KASIM

ABD’de tarihi seçim: Seçilmiş Başkan Joe Biden

ABD’de 3 Kasım tarihinde yapılan seçimlerde ülkenin yeni başkanı belli oldu. Beklemekle geçen günlerden sonra ABD’nin önemli basın organları, seçimdeki kritik eyaletlerden Pennsylvania’daki sonucun Demokrat aday lehine olduğunu kabul etti ve Joe Biden’ı Amerika Birleşik Devletleri’nin 46. Başkanı olarak ilan etti. 77 yaşındaki başkan seçilmek için gerekli 270 Oy Temsilcisi (Electoral Votes) eşiğini geçerek, özellikle liberal kanadın “Amerikan demokrasisinin varlığına bir tehdit” olarak adlandırdığı Trump hükümetinin iktidarına son vermiş oldu. Seçilmiş ABD Başkanı Biden sayesinde Kamala Harris de tarihte ilk kadın başkan yardımcısı oldu.

Aşı çalışmalarında umut veren sonuçlar

COVID-19 dünya çapında etkisini arttırmaya devam ederken tıp dünyasından güzel haberler gelmeye başladı.

Türk bilim insanlarının kurucusu olduğu Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech'in, ABD'li ilaç firması Pfizer ile birlikte geliştirdiği ve yüzde 90 başarılı olan aşı, tüm dünyada büyük ses getirdi. Takip eden günlerde aşının başarı oranının daha yüksek olduğu açıklandı.

Aynı günlerde Amerikan şirketi Moderna da geliştirdiği aşının yüzde 94,5 etkili olduğunu açıkladı. Oxford Üniversitesi ve ilaç şirketi AstraZeneca'nın ortak geliştirdiği COVID-19 aşısı ise tek doz uygulanması halinde yüzde 70, önce yarım doz, ardından tam doz uygulanması halinde ise yüzde 90 seviyesinde etkili oldu.

Efsane futbolcu Maradona yaşamını yitirdi

Dünyanın gelmiş geçmiş en iyi oyuncuları arasında gösterilen Diego Maradona, 25 Kasım’da hayatını kaybetti. Arjantin Milli Takımı, Barcelona ve Napoli ile yaptıkları ile üzerinden yıllar geçse de konuşulmayı başaran futbol efsanesi, beynindeki bir damarda pıhtı oluşması nedeniyle ameliyat edilmişti. Maradona, evinde geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.

Terör Viyana’yı da vurdu

Avusturya’nın başkenti Viyana’da, 2 Kasım’da akşam saatlerinde, sinagog yakını da olmak üzere altı farklı noktada peş peşe terör saldırısı yaşandı. Saldırıda iki erkek ve iki kadın olmak üzere dört sivil hayatını kaybederken bilinen tek saldırgan ölü ele geçirildi.

Avusturya İçişleri Bakanı Nehammer, ölü ele geçen saldırganın IŞİD sempatizanı olduğunu tespit ettiklerini açıkladı. Başbakan Kurz, ilk saldırının şehrin ana sinagogu yakınından gerçekleşmesinden dolayı arkasında antisemit sebepler olabileceği ihtimalini de göz önünde bulundurduklarını belirtti.

Filistin baş müzakerecisi Erekat COVID’den vefat etti

Koronaya yakalanan Saeb Erekat, 18 Ekim’de durumunun kötüleşmesiyle Hadassah Üniversitesi Hastanesinin yoğun bakım ünitesinde tedavi altına alınmış ve solunum cihazına bağlanmıştı. 10 Kasım’da yaşamını yitiren Erekat, 65 yaşındaydı.

Burhan Kuzu yaşamını yitirdi

Türkiye'nin en tanınan hukukçu ve siyasetçilerinden olan Burhan Kuzu, 1 Kasım’da korona virüsü nedeniyle 65 yaşında hayata gözlerini yumdu. 2001 yılında AK Parti kurucu üyesi olarak aktif siyasete başlayan Kuzu, üç dönem İstanbul milletvekili olarak mecliste yer aldı.

Polonya’da kürtaj yasağında geri adım

On binlerce Polonyalı sokaklarda, kürtajı neredeyse tamamen yasadışı kılan anayasa mahkemesinin yeni kararını protesto etti. Polonya’da tecavüz, ensest veya annenin hayatının tehdit altında olması durumunda kürtaja izin veriliyor. Ceninde geri döndürülemeyecek tıbbi bir bozukluk ya da hastalık olması durumda bile kürtajın yasaklanması kararı, başkent Varşova başta olmak üzere, birçok şehirde protestocuları sokaklara döktü.

Kadınların grevleriyle devam eden eylemler sonucunda, 5 Kasım’da Anayasa Mahkemesi kararının yürürlüğe girmesinin ertelendiği açıklandı.

Timur Selçuk hayatını kaybetti

Türk sanat müziği bestecisi Münir Nurettin Selçuk'un oğlu, besteci, piyanist ve yorumcu Timur Selçuk, 6 Kasım’da 74 yaşında hayata veda etti. ‘Sen Neredesin’, ‘Beyaz Güvercin’, ‘Ayrılanlar İçin’ ve ‘İspanyol Meyhanesi’ adlı eserlerin de aralarında bulunduğu unutulmaz şarkılara imza atan sanatçı, Orhan Veli, Attila İlhan ve Nazım Hikmet'in şiirlerinden bestelediği şarkıları müzikseverlerle buluşturmuştu.

Berat Albayrak ve Bülent Arınç istifa etti

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 8 Kasım’da sosyal medya hesabından, sağlık koşullarını gerekçe göstererek istifa ettiğini duyurdu. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'ndan 27 saat sonra yapılan açıklamada, “Cumhurbaşkanımız tarafından yapılan değerlendirme sonunda, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın görevden af talebi kabul edilmiştir” denildi.

Bülent Arınç, katıldığı bir televizyon programında HDP’li Selahattin Demirtaş’ın tahliye olabileceğini ve iş insanı Osman Kavala’nın tutuklu kalmasına hayret ettiğini söylemişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu sözleri isim vermeden eleştirmesinin ardından Arınç 24 Kasım’da Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu Üyeliğinden istifa ettiğini bildirdi.

Ritmik cimnastikte Türkiye, Avrupa şampiyonu oldu

Duygu Doğan, Azra Akıncı, Peri Berker, Nil Karabina, Eda Asar’dan oluşan Ritmik Cimnastik Grup Milli Takımı, 29 Kasım’da Ukrayna’nın başkenti Kiev'de düzenlenen Ritmik Cimnastik Avrupa Şampiyonası’nda ‘3 çember 2 labut’ aletinde şampiyonluğu elde etti.

İran nükleer programının başı Fahrizade öldürüldü

İran'ın nükleer programının kilit isimlerinden bilim insanı Muhsin Fahrizade, 27 Kasım’da Tahran yakınlarında uğradığı suikast sonucunda hayatını kaybetti. İran Dışişleri Bakanı Zarif, nükleer fizikçiye yönelik terör saldırısında İsrail'in rolü olduğuna dair ciddi belirtiler bulunduğunu belirtti ve intikam sözü verdi.

Türkiye’nin COVID-19 kronolojisi

5 Kasım’da Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yerli aşı çalışmasında, insan üzerinde ilk uygulamanın başladığını duyurdu. Erciyes Üniversitesinde yürütülen çalışmanın 1. fazında aşı 44 kişiye uygulandı.

17 Kasım’da yeni tedbirleri açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ara tatildeki okullardaki eğitim-öğretimin yıl sonuna kadar online olarak sürdürüleceğini bildirdi. Erdoğan ayrıca restoranların sadece paket servis hizmeti vereceğini, AVM ve marketlerin 20.00'de kapanacağını, berber, kuaför ve güzellik merkezlerinin 10.00-20.00 saatlerinde hizmet sunacağını açıkladı. Sinema salonları 31 Aralık’a kadar, kahvehane, kıraathane, oyun salonları ve lokaller ile halı sahaların faaliyetleri ise yeni bir karara kadar durduruldu.

Tüm illerde 65 yaş ve üzeri kişilerin 10.00-13.00 saatlerinde, 20 yaş ve altı bireylerin ise 13.00-16.00 saatlerinde sokağa çıkabileceği açıklandı.

21 Kasım’da hasta sayısı, ilk dalgadaki rekor sayının üzerine çıktı. Hasta sayısı, 11 Nisan’da açıklanan ve en yüksek vaka sayısı olan 5.138'i aşarak 5.532 oldu.

23 Kasım’da Türkiye'de 3. faz çalışmaları yürütülen Çin menşeli COVID-19 aşısı, sağlık çalışanlarının ardından gönüllüler üzerinde uygulanmaya başlandı.

İsrail Sağlık Bakanlığı, Türkiye'ye tatile giden vatandaşlarının yüzde 20'sinin test sonuçlarının pozitif çıktığını duyurdu.

24 Kasım’da Sağlık Bakanlığı 7.000’i hemşire, 1.700’ü ebe ve 2.864’ü sağlık teknikeri/teknisyeni, 14 branşta 12 bin sağlık personeli alacağını duyurdu. Bakanlık, dünyayı etkisine alan COVID-19 ile günlük hayatın parçası haline gelen terimlerin yer aldığı sözlük hazırladığını açıkladı. Sözlükte filyasyon, antikor, izolasyon, asemptomatik kişi, entübasyon gibi, salgınla ilgili 80 kelime ve anlamları yer alıyor.

26 Kasım’da günlük vaka sayıları tabloya geri döndü. Sağlık Bakanı Koca, salgında güncel verileri açıkladı: Vaka sayısı 28 bin 351, hasta sayısı 6 bin 814, son 24 saatte hayatını kaybeden sayısı 168.

ARALIK

Başakşehir- Saint Germain maçına ırkçılık gölgesi

Fransa'da oynanan UEFA Şampiyonlar Ligi Medipol Başakşehir - Paris Saint Germain maçı, dördüncü hakemin Başakşehir'in yardımcı antrenörü Kamerun asıllı Pierre Webo'ya yönelik ırkçı sözleri nedeniyle 17. dakikada durdu.

Bir pozisyon nedeniyle itiraz eden Webo, dördüncü hakem Colţescu'nun kendisine ırkçı hakarette bulunduğunu belirtti. Başakşehirli futbolcular, Romanyalı hakemi protesto ederek soyunma odasına gitti. Gelişmeler üzerine UEFA dördüncü hakemi oyundan aldı.

Virüs İngiltere’de mutasyona uğradı

İngiltere, daha hızlı yayılan korona virüsünün bir türünün ortaya çıktığını ve yüzde 70 daha hızlı yayıldığını aktardı. Virüsün yayılmasını önlemek için başkent Londra dahil, Güneydoğu İngiltere'nin birçok bölgesinde daha sıkı önlemler alındı. Dünya Sağlık Örgütü, İngiltere’de ortaya çıkan yeni mutasyonuyla ilgili olarak yetkililerle yakın temasta olduklarını açıkladı. Birçok ülke İngiltere ile uçuşlarını durdurdu.

Türk edebiyat dünyasında #metoo hareketi

Twitter, aralık ayında Türk #metoo hareketine sahne oldu. Tacizlerin ifşa edildiği akımda adını en çok duyduğumuz isimler ise Türk edebiyatından oldu.

Bir Twitter kullanıcısının “Bu adamın ifşalanmasını heyecanla bekleyen kaç kişiyiz? Ben ve pek çok arkadaşımın kendisi ile nahoş anıları var üniversite yıllarına ait. Şu anki bilinç ve cesarete sahip olsam kesinlikle ifşa ederdim. Klasik orta yaş üzeri cis erkek edebiyatçı” yazması sonrasında aralarında yazar Pelin Buzluk’un da bulunduğu yirmiye yakın kadın Yazar Hasan Ali Toptaş tarafından uğradıkları tacizleri anlatmaya başladı. Hasan Ali Toptaş ise özür dileyen bir paylaşımda bulundu. İddialarının ardından Toptaş’la çalışan yayınevi, yazarla yollarını ayırdı.

Toptaş ise ilerleyen günlerde “Ben onları ifşa değil iddia olarak görüyorum. İnsan bir insanı incittiğini, kırdığını, yaraladığını fark ettiğinde özür diler elbette. İstemeden de olsa birini kırmış olabileceğimi düşünerek bir özür metni yayımladım, yanlış anlaşıldı" diyerek özrünü geri çekti.

Kadınlar, Toptaş dışında aralarında yazar Bora Abdo ve İhtiyar Yayınevi sahibi İbrahim Çolak’ın da yer aldığı pek çok isim hakkında suçlamalarda bulundu. Yazar Aslı Tohumcu’nun kendisini taciz ettiğini açıkladığı Abdo’yla yayın ilişkilerini sonlandırdıklarını açıklayan İletişim Yayınları, Pelin Buzluk ve Aslı Tohumcu’nun yanında olduklarını belirtti.

İbrahim Çolak ise Twitter’da, “Kendimi böyle bir sona hazırlamamıştım. İyi bir insan olmaktı dileğim, başaramadım. (…)Ben, şu saatten sonra eşimin, evlatlarımın, dostlarımın yüzüne bakamam" paylaşımını yaptıktan sonra intihar etti.

2020 biterken COVID-19

2020 yılına damgasını vuran COVID-19, tüm dünyayı etkisi altına alırken, hastalananların sayısı 77 milyona ulaştı (20 Aralık itibariyle).

En fazla hasta sayısında ABD ilk sırada yer alırken, onu Hindistan (10 milyon), Brezilya (7,2 milyon), Rusya (2,8 milyon) takip etti. En çok hasta sıralamasında ilk onda yer alan diğer ülkeler Fransa, İngiltere, Türkiye, İtalya, İspanya ve Arjantin oldu.

Hastalıktan hayatını kaybedenlerin sayısı ise 1,7 milyona ulaştı (20 Aralık itibariyle). ABD yine 325 bin kayıpla, hastalığın en çok hissedildiği ülke oldu. ABD’yi, 186 bin kayıpla Brezilya, 145 bin kayıpla Hindistan izledi.