Herzog ile Abdullah görüşmesi, geçen perşembe günü Kahire´de biraraya gelen Ürdün, Mısır ve Filistinli liderlerinin toplantısının arka planında gerçekleşti.
İsrail Devlet Başkanı İzak Herzog’un, geçtiğimiz hafta Ürdün Kralı Abdullah’ı sarayında, Haşemi krallığı ile İsrail’in yıpranmış ilişkilerini onarma amacıyla ziyaret ettiği açıklandı.
Cumartesi günü ziyaretinin detaylarıyla ilgili basına açıklamalarda bulunan Herzog, “Ürdün çok önemli bir ülke. Müthiş bir lider ve bölgede çok önemli bir oyuncu olan Kral Abdullah’a derin bir saygı duyuyorum,” dedi.
Ziyaret, dondurulmuş barış süreci ve gerek İsrail’in komşularıyla ikili gerekse de bölgesel ilişkileriyle ile ilgili yapılan bir dizi üst düzey görüşmenin bir adımı olarak yapıldı.
İsrail Başbakanı Naftali Bennett de temmuz ayında Ürdün Kralı’nı ziyaret etmişti. Ürdün ziyaretinden bahsetmeyen Bennett’in aksine Kral Abdullah, iki kez bu ziyarete atıfta bulunan yorumlarda bulunmuştu.
Herzog ile Abdullah görüşmesi, geçtiğimiz perşembe günü Kahire’de gerçekleşen ve Ürdün kraliyeti, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ve Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas arasında yapılan üçlü görüşmelerin arka planında gerçekleşti.
Hem Abdullah hem de Bennett, geçtiğimiz yaz ABD Başkanı Joe Biden’ı Washington’da ziyaret etmişlerdi. Ürdün Kralı ayrıca Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de Moskova’da görüşmüştü.
Herzog, Ürdün Kralı’nın son zamanlarda aralarında Biden, Putin, es-Sisi ve Abbas da bulunan son derece önemli dünya liderleri ile temasta bulunduğuna dikkat çekerek, “Toplantımızda, devletlerimiz arasındaki diyalogda en öne çıkan meseleleri de ele aldık,” dedi.
İsrail- Ürdün ilişkileri, son dönemlerde çok ciddi darbe alarak krize sürüklenmişti. Bennett, Ürdün ile ilişkileri hareketlendirme çalışmalarına hemen başlayarak, birer ticaret ve su anlaşması teklifi hazırladı.
Herzog, Kral ile ayrıca Ürdün’e yardımcı olabilecek ek adımlar atma konusunda da fikir alışverişinde bulunduklarını söyledi. Devlet Başkanı görüşmede başlıca ele alınan konular arasında, nadas yılında tarım ürünleri ithalatı yapılması, enerji sorunları, sürdürülebilirlik ve küresel ısınma krizinde çözüm amaçlı birlikte atılanilecek adımların da olduğunu söyledi.
Temmuz ayında göreve başlayan Herzog ziyaretinden bahsederken, İsrail’in bölgedeki ilişkilerini genişlemesi gerekliliğinin altını çizdi. Herzog, İbrahim Anlaşmaları sayesinde dört Arap ülkesi, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Fas ve Sudan ile İsrail ilişkilerinin normalleştiğini de hatırlattı.
Herzog açıklamasında, “Bölgede ilerleme kaydetme ve konuşma arzusu var. İbrahim Anlaşmaları’nın üzerinden neredeyse bir yıl geçti. Bu anlaşmalar, bölgede önemli bir yapılanma atağı gerçekleştirdi. Anlaşmalar, bölgemizi ve bölgemizdeki diyaloğu dönüştürdüklerinden son derece önemlidirler. Göreve başlamamın hemen ardından Tel Aviv’de Birleşik Arap Emirlikleri’nin konsolosluk açmasına önayak olmaktan memnunum. Aynı şekilde bölgedeki diğer devlet başkanlarıyla da görüşerek bunu devam ettirmek niyetindeyim. Neredeyse her gün dünyadan pek çok liderle görüşme halindeyim. İsrail Hükümeti de bu konuda benimle tamamen işbirliği içerisindedir. Tüm dünya ile diyalog içerisinde olmasının, İsrail Devleti’nin stratejik ve diplomatik çıkarları için çok mühim olduğunu düşünüyorum,” dedi.
Ofisinden yapılan açıklamada Kral’ın Herzog’u davet ettiği ve iki liderin gerek iki ülkeyi gerekse bölgeyi ilgilendiren meseleleri ele aldıkları belirtildi.
Ziyaret, Bennett ve İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid tarafından ayarlandı.
Görüşme büyük bir merakla beklenen fakat henüz tarihi belirlenmemiş olan Bennett ile Mısırlı liderlerin buluşmasından önce gerçekleşti.
Bennett daha önce, Abbas ile görüşmek bir kenara kendisiyle telefonda dahi görüşmeye yanaşmıyordu. İsrail ile Filistin arası barış görüşmeleri 2014’ten beri donmuş ve o zamandan bu güne Netanyahu ile Abbas çok seyrek temasta bulunmuşlardı.
Sıradışı bir şekilde İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz da Abbas ile geçtiğimiz hafta temast bulunmuş, iki lider görüşmelerinde güvenlik ve ekonomi konularını ele almışlardı.
İsrailli Kanal 13’e konuşan Herzog, göreve gelmesinin hemen ardındann Abbas ile görüşmesini eleştirenlere, özellikle güvenlik açısından görüşmelerde bulunmayı önemsediğini ve iletişimde kalmayı doğru bulduğunu söyledi. Filistin Devleti ile görüşmelerde bulunmamanın İsrail’in güvenliği açısından zararlı olduğunu düşündüğünü ekleyen Herzog, genel olarak İsrail ve Arap liderler arasında açılan iyi niyet penceresinin akıllıca kullanılması gerektiğini belirtti.
