İsrail son iki yılda dördüncü kez sandık başına gidiyor. Aylardır devam eden Netanyahu karşıtı protestolar demokrasi için seçim istemişti. Daha sonra da, 2020’nin sonunda bütçenin parlamentodan geçmemesi sonrası 23 Mart’ta ülkenin seçime gideceği açıklandı. Seçimlere sadece bir ay kala, listelerin seçim komisyonuna sunulma süreci 4 Şubat akşamı tamamlandı. Böylece, seçimlerdeki listelerin 24. Knesset Merkez Seçim Komisyonuna sunulmasıyla 23 Mart seçim gününe kadar eşlik edecek siyasi tablo kesinleşti. Listelerin teslim edilmesine birkaç saat kala sol kampta birleşme olup olmayacağı hala belirsizken, sağ partiler arasındaki birleşme çabaları her zamanki gibi son dakikaya kadar devam etti. Ana partilerin aday listeleri şu şekilde:
Maariv Gazetesi anketi:
Likud:28 Yeş Atid:18 Tikva Hadasha:15 Yamina:15 Kahol Lavan:0
LİKUD
24. Knesset'in Likud listesi, önceki listeye kıyasla birkaç değişikliğe uğradı. Üyelerden bazıları yurt dışında büyükelçi olarak görev yaptıkları için seçimlerde yer almayacak. Ayrıca geçmiş listeden birkaç isim de Tikva Hadaşa Partisine geçti. Mevcut isimler arasında Başbakan Netanyahu, onuncu sırada yazar Galit Distel-Atbrian, 39. sırada Nazareth'de bir okulun müdürü olan Nail Zoabi yer alıyor. Yuli Edelstein, Ulaştırma Bakanı Miri Regev hala liste başında ve Likudçular bu seçimi başkanları Netanyahu sayesinde tekrar kazanacaklarından çok emin.
YEŞ ATİD (Gelecek Var)
Gazeteci, eski TV sunucusu ve haber spikeri, milletvekili Yair Lapid başkanlığındaki Yeş Atid, diğer partilerle birlikte girdiği son seçimlerden sonra bu kez tek başına. Yakın bir zamanda Kahol Lavan Partisinden ayrılan Meirav Cohen listenin başında yer alıyor. Listedeki 20 isimden sekizi kadın adaylar. Parti, İsrail halkının sesi oldukları ve umut içinde olanlara değişimi getirerek ülkeyi krizden çıkaracakları mesajını vermekte.
KAHOL LAVAN
Eski genelkurmay başkanı, başbakan yardımcısı ve savunma bakanı, son seçimlerden sonra Netanyahu ile birlikteliği, oy verenleri hayal kırıklığına uğratan Benny Gantz bu kez sadece yedi kişilik bir listeyle tekrar şansını deniyor.
TİKVA HADASHA (Yeni Umut)
Likud adına birkaç defa milletvekilliği ve bakanlık yapmış olan Gideon Saar, Tikva Hadasha adıyla (2020 Aralık) yeni bir sağ parti kurduğunu açıkladı. Saar tarafından hazırlanan liste Yifat Shasha-Bitton, Yoaz Handel ve yeni aday Ofer Berkovich ile birlikte sunuldu. Listede Begin’in oğlu Bennny Begin gibi Likud'dan eski milletvekilleri de yer alıyor. Bitton listeyi gönderdikten sonra, “İsrail Devleti'ne istikrar ve umut getirecek tek umut Tikva Hadasha’dır. Ülkenin her yerinden insanlarla, birleşmeye geldik” dedi.
YEMİNA
Naftali Bennett başkanlığındaki parti 24. Knesset seçimleri için 15 aday sundu. Netanyahu’nun koltuğunu tehdit eden 49 yaşındaki Bennett oldukça popüler. Listeye yeni katılanlar arasında Sderot bölgesi Belediye Başkanı Alon Davidi, Aşdod Kent Konseyi Üyesi Stella Weinstein ve dindar Bait Yehudi Partisi eski Genel Sekreteri Nir Orbach yer alıyor. Parti Bennett’in, hükümeti değiştirebilecek, ülkeyi kurtarabilecek, başarısız liderliğin yerini alabilecek tek aday olduğunu iddia ediyor.
ISRAEL BEİTENU
Avigdor Liberman başkanlığında, seçimler için on adaylık bir liste sundular. Liberman, 1996’da bir yıl Binyamin Netanyahu'nun yardımcılığını yaptıktan sonra Likud’dan ayrılarak 1999'da Yisrael Beiteinu Partisini kurmuştu. Parti olarak, hükümetin değişmesini arzu ediyorlar.
AVODA (İşçi Partisi)
Birleşik bir listede iki kez seçimlere katıldıktan sonra, İşçi Partisi şimdi tek başına ve başında bir kadın olan tek parti: Meirav Michaeli. Michaeli, Haaretz gazetesinde köşe yazarlığı ve televizyon sunuculuğu ile tanınıyor. Eski milletvekili ve ordu sözcüsü Dr. Nachman Shai sekizinci sırada. Listelerin tesliminden birkaç saat önce Ofer Shelach'ın partisi ve Tel Aviv Belediye Başkanı Ron Huldai'nin partisi ile bağlantı kurmak için çaba ve girişimlerde bulunuldu, ancak hamleler başarısız oldu.
Listeyi sunan Bar-Lev, “Listemizdeki adaylar, İşçi Partisi geleneğini ve inandığımız değerleri ifade eden gerçek adaylardır" dedi.
MERETZ
Nitsan Horowitz başkanlığındaki Meretz, önceki seçimlerde, İşçi ve Gesher partileriyle birlikteydi; ancak bu sefer tek başına yedi adaylık bir liste sundu. Sol blokta yer alan partideki listedeki değişiklik, iki Arap kökenli aday, Jida Rinawi-Zoabi ve İsawi Franci’nin, listede yer alması.
ŞAS
Fas kökenli Aryeh Deri başkanlığındaki Şas, önceki seçimlerden biraz farklı bir liste sundu: Parti Genel Sekreteri Haim Bitton ve listede bir sıra yükselen Yosef Tayeb ön planda sunulmuş. Listeyi sunarken, “Farklı ve tecrübeli bir liste sunuyoruz. Yapılması gereken, hükümeti değiştirmek ve burada vatandaşları, başbakanın özel çıkarları veya bir siyasi çıkar önünde görecek yeni bir hükümet kurmak” dediler.
YAHADUT HATORA
Parti, Moshe Gafni başkanlığında on aday ile katılıyor. Degel HaTorah ile Agudat Yisrael partilerinin birleşimi sonucu ortaya çıkan ittifak, 2020 seçimlerinde yedi milletvekili ile parlamentoya girmişti. Tamamı dindar üyelerinden meydana gelmiş bir liste sundular.
HARESHİMA MESHUTEFET (Ortak liste)
Dört Arap partisinin oluşturduğu ittifak, iki başarılı seçimden sonra, bu sefer sadece üç parti birlikte yarışıyor: Hadash, Ta'al ve Balad. İsrailli Arapları temsil eden ve Birleşik Liste kapsamında seçime giren Balad partisinde, ocak ayı sonunda yapılan genel başkanlık seçimini Filistin asıllı Sami Abu Shehadeh kazandı. Listenin başkanı Ayman Odeh, sunumunun ardından yaptığı açıklamada, “Bizim için en önemli konu yakın gelecekte şiddet ve suçla mücadeledir” dedi. Listede ikinci sırada yer alan Ahmed Tibi ise, "Listenin Knesset üyeleri, hem yasama hem de komitelerde parlamentoda en iyiler arasında yer alıyor ve yapmaya devam edecek” diye ekledi.
Bennett ile ayrılan Betsalel Smutravich başkanlığında altı adaylık dindar ağırlıklı bir liste ile Hatsionut Hadadit, dört kişilik aday listesi ile Mansur Abbas başkanlığında Raam Partisi ve ekonomi odaklı Hacalcalit Partisi de listesini sunanlar arasında.
19 Şubat’ta yapılan anketlere göre Likud Partisi 28-29 sandalye ile lider görülüyor. Onu 18 sandalye ile Yeş Atid izliyor. İyice zayıflayan İsrail solunun ise, Mart 2020 seçimlerindekinden daha büyük bir başarı elde edemeyeceği gerçeği istatistiklerde şimdiden beliriyor. Başbakanlık tercihlerinde ise, Netanyahu ve Saar arasındaki farkın çok küçük olduğu ortaya çıktı: Saar yüzde 39, Netanyahu yüzde 41. Netanyahu'nun Lapid ile karşılaşması durumunda karar daha net: Netanyahu yüzde 52, Lapid yüzde 35. Netanyahu ve Bennett arasındaki fark da başa baş: Netanyahu yüzde 40, Bennett yüzde 37. İsrail siyasetinde 2021 yılına damga vuracak bir diğer seçim ise, yaz aylarında yapılması beklenen devlet başkanlığı seçimi olacak.
Kaynak: Yediot Ahronot haber sitesi, Maariv Gazetesi (19 Şubat anket sonuçları), Globes Gazetesi
