Yahudilerin Hamursuz Bayramı - Pesah gecesi arifesinde seçimlerden ve haber dinlemekten bezmiş Tel Aviv halkı alışveriş ve bayram sofrası hazırlığı içinde mutfaklarındaydı. Bu yıl halk, aşılardan sonra nihayet bayramı ailece kutlamanın sevincini yaşadı. Yoğun bir haftanın sonunda oldukça kalın çıkan hafta sonu gazeteleri arasında Maariv gazetesinde uzun yılların siyasi muhabiri Ben Caspit, eklerden birinde yayınlanan makalesinde, “Bibi hükümeti değil ama seçimleri kaybetti” yorumu ile ilgiyi üzerine çekti.
Netanyahu hakkında bir biyografi kitabı da kaleme almış olan Caspit gözlemlerinde, başarılı aşı kampanyası sonrasında otel, kafe ve restoranların açılmasıyla halkın normal hayata dönmesini sağlayan bir atmosferde, seçim gecesi çok optimist olan Netanyahu’nun her şeye rağmen seçimleri kaybettiğini iddia etti. Caspit bu iddiasında Arap kesiminin oynadığı rolü, Likud Partisinden ayrılan Gideon Sa’ar’ın acı ama aynı zamanda tatlı seçim sonuçlarını, sağcı dindar partilerin önemini gözler önüne serdi. Sa’ar Likud’a gitmesi gereken beş sandalyeyi net bir şekilde engelledi. Likud’dan ayrıldıktan sonra Bibi ile aynı hükümette olmayacağını defalarca tekrarladı. Sa’ar’ı iyi tanıyanlar, umutla girdiği seçimlerde sonuçlarından umduğunu bulamamasına rağmen, geri çekilmekten ziyade, Bibi’yi eve yollamaya odaklanacağını tahmin ediyor. Sa’ar’ın hem dindarlarla, hem Lapid hem de Liberman ve Bennett ile bağlantısı var. Bugünkü (pazar) haberlerde Bennett ile Sa’ar’ın görüştüğü bildirildi. Lapid ve sol blokun partileri de aralarında görüşmelere başladı. Yine bugün gerçekleşen Liberman ve Lapid görüşmesinde, Liberman’ın hükümeti kurmak için Lapid’i önereceği belirtildi.
Bu seçimlerde başka neler oldu?
İsrail’de seçim sonuçlarının ardından, Meir Kahane ve müritlerinin kurduğu yeni parti Otzma Yehudit (Yahudi Gücü) partisinin nasıl barajı geçerek altı sandalye alabildiği sorusu, herkesin dilinde…
Brooklyn doğumlu Meir Kahane 1971 yılında Amerika'dan İsrail'e göç ettikten sonra radikal bir parti olan Kach Partisini kurdu. 1974 yılında tek sandalye ile Knesset’e girmeyi başaran Kahane'nin amacı Arapları İsrail'den çıkarmaktı. Sonunda İsrail aşırı sağı için bile aşırı olduğunu kanıtlandı ve 1988’de Kach Partisi kapatıldı; Kahane de siyasetten men edildi. İki yıl sonra – 1990’da Kahane, New York'ta Mısır asıllı bir ABD vatandaşı tarafından öldürüldü. Bu suikasttan on yıl sonra Kahane'nin oğlu ve gelini, Batı Şeria'nın Ofra kenti yakınlarında Filistinliler tarafından tüfekle taranarak öldürüldü. Tüm bu olaylar neticesinde, Goldstein ve Merhum Başbakan Rabin’in katili Yigal Amir'in de bağlı olduğu Chai örgütü ve Kahanizm ideolojisi ortaya çıktı. Altı sandalye kazanan ve daha önce Yamina Partisinden ayrılan Smotrich, Otzma Yehudit Partisi ile Arap karşıtı Kach Partisinin ruhunu taşıyor.
2021 İsrail seçimlerinde, Otzma Yehudit Partisinin altı sandalyesiyle, her ne kadar zararsız görünen Dini Siyonizm ile, radikal bir ittifakın parçası olarak tanınan bir hedefe ulaşmış gibi gözüktüğü belirtiliyor. Bu ideolojiyi ortaya çıkaran Meir Kahane'nin 1990'daki ölümden 30 yıl sonra, Tevrat’ın adalet sistemini uygulamaya çağıran Smotrich, ‘Tevrat’a uyan hayatlar yaşama’ vizyonunu savunuyor.
Bu hafta Başbakan Netanyahu’nun Dini Siyonizm Partisini oluşturan üç aşırı sağ bölümü bir araya getirmede aracı bir rol oynadığı da medyada yer aldı. Bibi, Parti Başkanı Bezalel Smotrich ile ocak ayında Naftali Bennett liderliğindeki daha popüler Yamina Partisinden ayrılmasının ardından, seçim barajını geçmesini sağlamak için görüştüğü öğrenildi. Netanyahu’nun Dini Siyonizm’in Knesset’e girişini sağlama çabaları, Başbakan’ın iktidarda kalmak için tüm kırmızı çizgileri aşmaya istekli olduğunu söyleyen muhalifler tarafından eleştirildi.
Sessiz ve pek yorumda bulunmayan Bennett’e gelince… Kilit isim olduğunun bilinci ile hakikatten ülke için en iyi seçimini yapması bekleniyor.
Kaynak: Ben Caspit, 26/03/2021 Maariv Gazetesi
