• Eski gösterişli günlerinden uzaklaşır, dostlarını kaybeder.. Eskiden hergün gittiği, müdavimi olduğu Büyük Kulüp´e arada bir gitmeye başlar... Milaslı Gad Franko bir gün Büyük Kulüp´te yemek yerken Başbakan Şükrü Saracoğlu gelir... Kulüpte canlanma olur.. Herkes ayağa kalkar, saygı gösterisinde bulunur. Dipteki masalardan birinde oturan Gad Franko hiç istifini bozmadan yemeğini yemeye devam eder..Bu durum görevlilerin gözünden kaçmaz.. “Mösyö Franko, Başbakan geldi görmediniz mi?” diye uyarırlar. Franko´dan gelen “gördüm” yanıtı üzerine “o halde neden ayağa kalkmadınız?” diye üsteler görevliler.. Milaslı Gad Franko´nun “hırs, öfke ve tüm birikmiş kiniyle” verdiği yanıt çok nettir: “Böyle icap etti…” HÜSEYİN A. KUNDURACIOĞLU – www.haberveinsan.com
Bu Haftanın “Takılanlar”ı – Alıntılar
Sıra geldi yazının başlığını taşıyan, annemin asker kaçağı olması hikayesini anlatmaya… Efendim, yirminci asrın ilk yarısında, bilhassa Anadolu’da aileler erkek çocuk isterlerdi. Kızlar erkekler kadar önemli değillerdi.
Bizim ailede de öyle oldu. Feride doğduğu zaman ondan önce doğan erkek bebek hastalanıp vefat etmişti. Aile de Feride’ye yeni nüfus çıkarmamış ölen çocuğun nüfus kağıdıyla idare etmişlerdi. Babam, ki o zaman nişanlılar, Kuzguncuklu Edward ile evlenmeye karar verene kadar da bir sorun yaşamamışlar.
Gerisini Frida’nın ağzından dinleyelim…
-En şık elbisemi giydim. İçim içime sığmıyordu. Yaşadığımız onca şeyden sonra nihayet Edward’la evlenecektik. Rüya gerçek oluyordu. O da ceketini giymiş, kravatını takmıştı. Yürüyerek Beyoğlu Evlendirme bürosuna gittik, memurun karşısına dikildik. Evrak teslimini yapacak, gün alacaktık nikah için. Ancak memur bir türlü işlemlerimizi tamamlamıyor, oyalıyor bizi. Bir ara dışarıya çıktı. Yanında iki polis memuruyla birlikte geldi.
“Asker kaçağı olarak sizi karakola götürmek zorundayız” dediler. Edward şaşırdı, dudaklarından, “Ben askerliğimi yaptım, belgelerim evde” sözleri döküldü. Memurlar, “Siz değil Frida Bey! asker kaçağı görünüyor” dediler. Şaşırma sırası bendeydi. Çünkü kızlar askere alınmıyordu. Neyse mevcutlu olarak karakola gittik. Allahtan babacan bir komiser vardı. Beni görünce gülmeye başladı. Nüfus memurunun azizliğine uğradığımızı söyledi. Odasına davet edip çay ısmarladı. Edward’a dönüp, “Evladım sen bu hanım kız ile evlenmek için Çanakkale’ye gidip nüfus kütüğünde düzeltme yaptırman gerekiyor. Şu an resmi kayıtlarda erkek göründüğü için bunu düzeltmeniz lazım” tavsiyesinde bulundu...
Yaşadıkları acı olayların ardından yeniden doğup büyüdüğü Çanakkale’yi görmek Feride’de karmaşık duygular uyandırdı. Bir yandan o travmatik günleri hatırladı, diğer yandan dost akrabaları görme fırsatı çıktığı için sevindi. Üstelik sevdiği adamla, nişanlısı Edward’la gidecekti sevgili Çanakkale’sine…
Frida ve Edward Çanakkale'de mutluluk içinde...
İsak Nino Debehar
https://www.muhalif.com.tr/makale/canakkaleli-frida-nasil-asker-kacagi-oldu-290
Genel olarak ırkçılık, özel olarak Yahudi düşmanlığı yalnızca ABD’de değil, Avrupa’da da hızla yükseliyor. İngiltere’de Johnson hükümetinin, “yapısal ırkçılığın” varlığını yadsıyan bir rapor yayımlayarak tartışmaları bastırmaya çalıştığını aktarmıştım. Geçen ay Danimarka’da Sosyal Demokrat (!) Parti hükümeti, Suriyeli sığınmacıları, statülerini kaldırarak geri göndermeye başlayacağını açıklamıştı. Geçen hafta Amsterdam’da futbol taraftarları, Ajax’la yapılacak maçın öncesinde, “Hamas, Hamas, Jews to the gas” (Kabaca, “Hamas Yahudileri gazla” olarak çevrilebilir.) sloganı atıyormuş; üstelik bu ilk kez olmuyormuş.
Ergin Yıldızoğlu
Korku gerçek oldu: Ultra-Ortodoksların görüşleri, ikamet ettikleri yere göre biçimlendi. Sahiplerinden nefret etmeden, çalınan Filistin topraklarında yaşamanın imkansız olduğunu kanıtladılar. Filistin Batı Şeria’ya yerleştiler ve çevrelerindeki apartheid manzarasına harika bir şekilde entegre oldular. Araplardan nefret ettiler ve aşırı sağın destekçileri oldular. Oradan pogromlara katılmanın yolu kısaydı.
Geçen ayki seçimde bunu açıkça ifade ettiler. Dini Siyonizm İttifakı, topluluklarının üçüncü büyük partisi oldu. Kudüs’te oyların yüzde 9’unu, Betar Ilit’de ise yüzde 10’unu yani Likud’dan altı kat fazla oyu kazandı. Bnei Brak’ta ve bölgenin en büyük Yahudi şehri olan Modi’in Ilit’te, üçüncü büyük parti oldu. Böyle rezervlerle, bir gün başbakan olarak bir Kahanistimiz (Yahudilik içinde gerici, Arap düşmanı bir akım) olacak; İsrail’in yarısı zaten Naftali Bennett’i meşru bir aday olarak görüyor ve hatta onu özlüyor.
Doğru, katliamlara yalnızca birkaç yüz ultra-Ortodoks katıldı, ama hahamlar onları durdurmak için hiçbir şey yapmadı, belki de cinin şişeden çıktığını bildikleri için. Şimdi sayılar artacak. Genç ultra-Ortodoks, oyunun kurallarını değiştirebilir.
Kudüs’teki son birkaç günün fotoğrafları korkunç. Bir tarafta dengesi olmayan işgal mevcutken “denge”yi korumaya çalışan “uygun” medyayı bir kenara bırakın. Kamu güvenliği bakanının ve yalnızca Filistin şiddetini kınayan polis komutanlarının şok edici açıklamalarını bir kenara bırakın. Bu şiddet, adaletsizliğe ve diğer şiddete karşı en meşru ve ölçülü direniş eylemidir ve polisin Kudüs’teki Filistinlilere yönelik devam eden istismarına ve aşırı sağcıların onlara karşı yürüttüğü pogromlara doğrudan bir yanıt olarak geliyor.
Gideon Levy
https://www.evrensel.net/haber/431498/israilin-ultra-ortodokslari-en-yeni-neofasist-haydutlar
Takılan tweetler
Osmanlı’ya Yahudi göçününün 500. Yılını anmak üzere 1992’de gümüş ve altın olarak darphanede bastırılan 5.000 liralık hatıra paralar.
Tasarımını çok seviyorum. İngilizce olması da ayrıca çok iyi bir düşünce olmuş.
https://twitter.com/IsilAcehan/status/1385827048166510593
Nazi Almanyası örneği verip de kendini rezil etmeyen kimse görmedim. Vermeyin. Yok illa biz cümle içinde kullanacağız diyorsanız da pandemi bitince Krakow’a gidip Auschwitz’i görün. Onun üstüne illa örneğinizde ısrar ediyorsanız diyecek şeyim yok.
doğayı mı koruma politikası? Bilime mi yatırım? O bilime “yatırımlar” sonra ne olarak döndü insanlığa mesela? Hayır yani kimse de ben ne dedim demiyor ya. Biri pandemide evde oturmayı Auschwitz’e benzetir öbürü naziler en azından doğayı koruyor der.
ya tarih bilgisi oraya kadar mı insanların acaba yani üstelik insanlar rahatsızlıklarını açık açık kaç kere de söylediler, nasıl bir izansızlık anlamıyorum ki.
https://twitter.com/Pinar_Civan/status/1385485134716080129
Edirne Yahudi mahallesinde bir ev. İbrani takvimine göre Kapısında 5672 tarihi rahatlıkla okunabiliyor. #Edirne #Jews
https://twitter.com/onderkayaistan1/status/1385487763223584773
Babaannem bu mahallede doğdu. Pandemiye kadar mutlaka her yıl en az bir kez Edirne’ye giderdik. Keşke buralar ihya edilse turizm potansiyeli çok yüksek.
https://twitter.com/HaymiBehar/status/1385623973304717314
İzmir'in Eski Yahudi Mahallesi
Tufan Erbarıştıran: "Siren Bora'nın İzmir ve Ege tarihindeki Yahudi göçleri, onların yaşam biçimleri, ekonomik durumları, yaşadıkları sorunlar üzerine yazdığı kitapların her biri arşiv değerindedir."
https://oggito.com/icerikler/Izmirin-eski-yahudi-mahallesi/66490
https://twitter.com/Oggitocom/status/1385160028219453441
Bu #TrakyaBalkanSerisi'nde, Bulgaristan'daki etnik gruplar hakkında yazacağım (azdan çoğa doğru)
MUSEVİLER
Nüfus: 1,162
Neredeler: Sofya, Filibe, Varna, Burgaz, Rusçuk
Dil: Ladino
Musevilerin en az MS 2. yy'dan beri Bulgaristan'da yaşadığı biliniyor ama bugünün Musevileri Osmanlı dönemi (1492) İspanya ve Portekiz'den gelen Seferadlar.
Osmanlı'nın Bulgaristan'a yerleştirdiği Musevilerin özellikle ticaretin canlanmasında katkıları oldu.
Ancak genelde Osmanlı'ya bağlı oldukları için Müslümanlar gibi Museviler de Osmanlı'nın gerileme döneminde katliamlara uğradı.
Bulgaristan Osmanlı'dan kopunca sayıları azaldı.
Bulgaristan 2.DS'ına Nazi Almanyası yanında girdi ama Bulgaristan'da yaşayan 40 bin küsür Musevi toplama kamplarına gönderilmedi (Bulgar idaresindeki Makedonya ve B. Trakya'daki 11 bin Musevi ise gönderildi).
Bulgaristan Musevilerinin çoğu 2.DS sonrası kurulan İsrail'e göç etti.
https://twitter.com/AtakanSevgi_/status/1385318560868847623
Dün akşam kursiyerlerimizden Tuba hanımın (@TubaYtm) "Bosna'da Ramazan" konulu sunumunu dinledik. Sunumdan birkaç kesit :))
רמדאן כריםHilal
#ibranice #ibranicesunuyorum
https://twitter.com/ibranicemerkezi/status/1386296781927976960
Şu hale bakın antisemit, ırkçı, Fransa'nın aşırı sağcılarıyla arasından su sızmayan provokatör "komedyen" Türkiye'den sığınma talep edecekmiş. Güzide basınımız da öyle bir aktarmış ki tanımasak bu adamı vah diyeceğiz. Umarım reddedilir talebi!
Fransız komedyen M'Bala, Türkiye'den siyasi sığınma talep etmeye hazırlanıyor - https://www.aa.com.tr/tr/dunya/fransiz-komedyen-mbala-turkiyeden-siyasi-siginma-talep-etmeye-hazirlaniyor/2215579
https://twitter.com/DritaEsadi2/status/1385491627456802818
Anadolu Ajansı, haberi verirken, bu arkadaşın azılı bir ırkçı, Holokost kurbanlarıyla alay edecek kadar antisemit biri olduğunu nedense görmezden geliyor.
“Fransız komedyen M'Bala, Türkiye'den siyasi sığınma talep etmeye hazırlanıyor”
https://twitter.com/basyazar/status/1385914010978115584
Omer Takvim, parşömen üzerine el yazısı, Geruş sinagogu #Bursa Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti,#Turkey
Türkiye'deki Yahudi tarihi yaklaşık 2700 yıl öncesine dayanıyor - Geruş (sürgün) sinagogu, aynı zamanda 1492'deki İspanyol Sürgününden sonra Osmanlı Türkiye'sindeki sığınağı anıyor.
https://twitter.com/RabbisAlliance/status/1386313473009856512
Ağa Takılanlar Öneriyor
https://www.iyigunler.net/israilde-carsi-karisiyor-makale,2683.html
https://www.gazeteduvar.com.tr/bir-kent-bir-toplum-bir-tarih-izmir-yahudileri-haber-1520221
Dr. Gökhan Çınkara, Independent Türkçe için 'Türkiyeli Yahudilerle Konuşmak' röportaj serisinin bu bölümünde Denis Ojalvo ile 500. Yıl Vakfı'nın bilinmeyen kuruluş hikayesini konuştu.
https://www.youtube.com/watch?v=tzt-EortrEI
https://www.youtube.com/watch?v=hqkESl_bU3w
https://www.youtube.com/watch?v=eGnNEkShxwc&t=778s
https://www.youtube.com/watch?v=KBeExpx_X3w&t=1879s
Eski gösterişli günlerinden uzaklaşır, dostlarını kaybeder.. Eskiden hergün gittiği, müdavimi olduğu Büyük Kulüp’e arada bir gitmeye başlar... Milaslı Gad Franko bir gün Büyük Kulüp’te yemek yerken Başbakan Şükrü Saracoğlu gelir... Kulüpte canlanma olur.. Herkes ayağa kalkar, saygı gösterisinde bulunur. Dipteki masalardan birinde oturan Gad Franko hiç istifini bozmadan yemeğini yemeye devam eder..
Bu durum görevlilerin gözünden kaçmaz..
“Mösyö Franko, Başbakan geldi görmediniz mi?” diye uyarırlar.
Franko’dan gelen “gördüm” yanıtı üzerine “o halde neden ayağa kalkmadınız?” diye üsteler görevliler..
Milaslı Gad Franko’nun “hırs, öfke ve tüm birikmiş kiniyle” verdiği yanıt çok nettir:
“Böyle icap etti…”
Solda: L. Franko - ortada Marcel Franko - en sağda Gad Franko.
Fotoğraf: Dr. Siren BORA arşivi
https://haberveinsan.com/milasli-avukat-gad-franko/1729/
Bir Makale
Bu makale İsrail Milli Kütüphanesi Kataloglarında yer alan İbranice dilinde basılmış Tarihi Yahudi basını kataloğundan hareketle Yahudi basınının tarihsel süreç içerisinde hangi tür dinamiklerin etkisiyle şekillendiğini kısa bir şekilde ortaya koymaya çalışmaktadır. Yahudi hayatının Avrupa’da sıkışmışlığı ve yer yer resmi otoriterlerce baskıya maruz kalması Yahudilerin aralarındaki dayanışma ağlarının önemini onlara hatırlatmıştır. Kolektif hafızada dayanışmaya ve yakınlaşmaya verilen önem zamanla Avrupa’da görülen Aydınlanma hareketinin de etkisiyle yazılı eserlerin ortaya çıkmasına ve yaygınlaşmasına yol açmıştır. Bu
durum modern basının gelişiminin de katkısıyla Yahudiler arasında gündelik haberlerin,kültürel gelişmelerin ve küresel olayların gazeteler yoluyla yayılmasına sebep olmuştur. Yahudi basınının Diasporadan İsrail’e merkez kayışının izlenmesi, Yahudiler arasındaki söylem, strateji ve pratik değişikliğinin ortaya konmasında önem taşımaktadır.
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1160557
Kırmızı Köşe
Dün Nazi Almanyası ile ilgili bir tweet attım, abartılı bir ironi içeriyordu. Hatamı fark edip hemen sildim. Hükümeti eleştirirken dozu korumalıyız. Holokost en büyük vahşettir, tarihteki hiçbir zulüm yanına yaklaşamaz ve Nazi Almanyası kötülükte kimseyle kıyaslanamaz.
https://twitter.com/melisalphan/status/1385511202634272770
@melisalphan adlı kişiye yanıt olarak
Melis’in samimiyetine ben kefilim. Genel olarak her konuyu Nazilerle karşılaştırmayı bırakmayı öğrenmemiz şart. Kötülüğün sıradanlaştırılmasına izin vermemeliyiz.
https://twitter.com/HaymiBehar/status/1385548607076585473
These people disgust me. Using the yellow Star of David & equating the Holocaust with Covid vaccination passports & mask-wearing. So offensive.
Bu insanlar beni tiksindiriyor. Sarı Davut Yıldızı'nı kullanmak ve Holokost'u Covid aşı pasaportları ve maske takmakla eşitlemek. Çok saldırgan.
https://twitter.com/kairosbutterfly/status/1386229766215376898
