Holokost mültecisinin oğlu, Kongo'nun lideri olma yolunda

Moise Katumbi’nın babası Nissim Soriano, Rodos Adasında yaşarken Nazilerden kaçan ve 1930’larda hâlâ bir Belçika kolonisi iken Kongo’ya yerleşen bir Yunan Yahudi’siydi. Burada bir balıkçılık imparatorluğu kuran Soriano, yerel bir kabile şefi olan XIV. Mwata Kazembe Chinyanta Nakula’nın kızıyla evlendi.

Soriano’nun ebeveynleri de dâhil olmak üzere tüm ailesi Holokost’ta Yunanistan’da can verdi. Sadece, önce Rodos’a, ardından Kongo’ya göç eden Nissim Soriano ile kız kardeşleri hayatta kalabildi.

Holokost’tan kaçmak, Soriano Ailesinin hayattaki tek mücadelesi olmadı maalesef. Moise Katumbi’nin ailesi, Kongo’daki ayaklanmaların birinde isimleri dahil her şeylerini kaybettiler: 1965’te eski diktatör Mobutu Sese Seko’nun iktidara yükselişiyle, Sorianolar balık ticareti imparatorluğu da dahil olmak üzere, ülke genelinde sahip oldukları her şeyi kaybettiler. Ayrıca aile, batı tarzı isimlerini, Afrikalı bir isimle değiştirmek zorunda kaldı. Nissim Soriano’nun Afrikalı kabile reisi kayınpederinin soyundan gelen bir isim olarak Katumbi’yi seçtiler.

Moise Katumbi kendini Yahudi olarak tanımlamıyor. 2018’den beri Katumbi’nin yakın arkadaşı olan ve Brüksel’de yaşayan bir haham olan Rabi Menahem Margolin, “Katumbi’nin Yahudilik ve İsrail ile sıcak bir bağı var” demekte.

Katumbi sürgünde

Herhangi bir röportaj yapmayı reddeden Katumbi, 2019’da Kongo’ya dönmeden önce Haham Margolin ile tanıştığı Brüksel’de, üç yıl sürgünde kalmıştı.

Katumbi, başkent Kinsaşa’da, yolsuzluk iddiası ile tutuklanması için emir çıktığında, Kongo’dan kaçmak zorunda kalmıştı. Katanga’da hatırı sayılır bir şöhrete sahip olan Katumbi, iddianın onun başkanlığına engel olmak için atılan iftira olduğunu ve bu nedenle ülkeyi terk etmek zorunda olduğunu anlattı. Hakkındaki tutuklama kararı 2019’da ortadan kalkınca ülkesine geri döndü.

Brüksel merkezli Avrupa Yahudi Derneğinin, İsrail doğumlu başkanı Rabi Menahem Margolin, Katumbi ile olan tanışıklığının kaynağı sorulduğunda, ”Haham olduğum için” yanıtını veriyor.

Bazı Afrikalı haber kaynaklarına göre, şubat ayının başında Katumbi’den başbakan olması veya müttefiklerinden birini göreve önermesi istendi. Katumbi sonunda ağırlığını, devlete ait maden devi Gecamines’ın başkanı Jean-Michel Sama Lukende Kyenge’den yana koydu. Katumbi, Sama Lukende’ye tüm Kongolular için barış ve güvenliğin en büyük zorluk olmaya devam ettiği ağır sorumluluklarında başarılar diledi.

Atletik bir yapıya sahip olan, çok iyi eğitim almış, bir tenis ve futbol oyuncusu olarak Katumbi’yi tanıyanlar, onun rahat tavrından, alaycı mizah anlayışından, İngilizce ve Fransızca dahil, en az üç dili mükemmel konuşabildiğinden söz ederler. Moise Katumbi evli ve altı çocuk babası.

Reform ve değişim

Katumbi konuşmalarında devamlı olarak reform ve değişimden söz ediyor. Partisinin ismi de bu vizyonu tam olarak yansıtıyor: ‘Together For Change / Değişim İçin Hep Beraber’. Bugüne kadar yaptıkları, sözlerinin de ötesinde. Ülkenin 21 vilayetinden biri olan ve maden bakımından en zengin olan Katanga’nın valisi olarak Katumbi, yakın tarihte Afrika’nın en dikkat çekici ekonomik rehabilitasyon programlarından birini hayata geçirdi. İspanya’nın yüzölçümüne yakın bölgede, dünyanın kobalt üretiminin yüzde 55’i, bakır üretiminin yüzde 5’i yapılmasına rağmen, 2007’de yıllık gelir 100 milyon dolar civarındaydı. Katumbi, o yıl, 43 yaşında vali seçildi. 2013 yılına gelindiğinde bölgenin yıllık geliri 1,2 milyar dolara yükselmişti.

Halka yönelik konuşmalarda, Afrikalı politikacı sık sık Yahudi kökenlerine atıfta bulunuyor; hatta kendisi için “Katanga’nın Musa’sı, halkına liderlik etmek için geri dönüyor” diyor. (Moise, Musa isminin Fransızca söylenişi.) Ribi Menahem Margolin, kendisi için, “Bu konumu hak ediyor” dedi. ”Halkı tarafından sevilmesi, gereken sıcaklığa ve onlara liderlik etmek ve uluslararası ortakların saygısını kazanmak için gerekli vizyona sahip. Kongo’da kısa bir süre sonra çok özel bir şeyin olacağına yürekten inanıyorum” diyor.