İsrail ve Polonya, birbirlerinin büyükelçilerini, tartışmalı Holokost iade yasasını görüşmek için çağırdı.
Polonya Parlamentosunda sunulan ve iki ülke arasındaki sürtüşmeyi derinleştiren, Holokost tazminatına ilişkin yasa tasarısının ardından, İsrail ve Polonya Dışişleri Bakanlıkları pazar günü, büyükelçileri görüşmeye çağırdı.
Dışişleri Bakanı Yair Lapid geçen hafta yaptığı açıklamada, Polonya Parlamentosu tarafından geçtiğimiz hafta onaylanan ve Holokost tazminat taleplerini sınırlaması beklenen yeni Polonya yasasını “ahlaka aykırı ve utanç verici” olarak nitelendirdi.
Bunun üzerine, Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, Lapid'in iddialarına karşılık verdi. Morawiecki, cuma günü düzenlediği basın toplantısında Lapid'in yorumlarıyla ilgili bir soruya yanıt olarak, "Benim başbakan olduğum sürece, Polonya'nın, Alman Nazi suçlularının bedelini ödemeyeceğini söyleyebilirim: Ne zloti, ne Euro, ne de dolar olarak" dedi.
Lapid ise pazar günü, Morawiecki'nin sözlerini sert bir şekilde eleştirdi. Lapid yaptığı açıklamada, “Polonya Başbakanı gerçekleri tekrar gözden geçirmeli. Polonya topraklarında milyonlarca Yahudi öldürüldü ve hiçbir yasa onların anısını silemez. Polonya parasıyla ilgilenmiyoruz ve bunu ima etmek antisemit bir davranıştır” dedi.
“İsrail yönetimi olarak, Holokost kurbanlarının anısı ve halkımızın gururu için savaşıyoruz. Hiçbir parlamentonun, Holokost'u inkar etmeyi amaçlayan bir yasayı onaylamasına izin vermeyeceğiz."
Polonya devlet haber ajansı PAP'nin haberine göre, 309 evet, sıfır hayır ve 120 çekimser oy ile onaylanan yasa tasarısıyla, 10 ila 30 yıldır sonuçlanmamış geçmiş iade talepleri zaman aşımına uğrayacak. Hukuk eleştirmenleri, yasanın Yahudilerin Holokost öncesinde ve sırasında el konulan mülkleri geri alma haklarını etkili bir şekilde baltalayacağını savunuyor.
Lapid geçen hafta yaptığı konuşmada, “Bu, Holokost’tan sağ kurtulanların, onların torunlarının ve Polonya'da yüzlerce yıldır var olan Yahudi cemaati üyelerinin haklarına zarar veren dehşet verici bir adaletsizlik ve utançtır. Bu anlaşılmaz bir eylemdir. Bu ahlaka aykırı yasa, iki ülke arasındaki ilişkiye ciddi bir şekilde zarar verecektir” dedi.
İsrail Dışişleri Bakanlığı da, Polonya'nın İsrail Büyükelçisi Marek Magierowski'yi, yasayı onaylamadıklarını ifade etmek için bakanlığa çağırdı. Dışişleri Bakanlığı Stratejik Politikalar Şubesi Başkanı Alon Bar, “İsrail Devleti'nin, Polonya Parlamentosu'da geçen hafta onaylanan yasa tasarısı nedeniyle derin hayal kırıklığı yaşadığını” belirtti. İsrail Dışişleri Bakanlığı ayrıca, söz konusu yasa tasarısının Nazilerin elinden kurtulan kişiler ile onların torunlarının Polonya'daki mülklerinin iade edilmesi yönündeki taleplerini yüzde 90 olumsuz etkileyeceğini belirtti.
Bar ayrıca, Lapid'in, yasanın İsrail-Polonya ilişkilerini olumsuz etkilemesinin beklendiğini hakkında, geçen hafta yaptığı yorumlarını yineledi ve Polonya'nın mülk iadesi hakkındaki kanunu durdurması için çok geç olmadığını vurguladı.
Diğer yandan Polonya pazar günü, İsrail elçiliğini anlaşmazlık nedeniyle görüşmeye çağırdı. Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Pawel Jablonski, devlet televizyonu TVP'ye verdiği demeçte, Varşova'nın İsrail maslahatgüzarı Tal Ben-Ari Yaalon'u "Olayın ne hakkında olduğunu kesin ve gerçekçi bir şekilde açıklamak" için çağırdığını açıkladı.
Polonya Dışişleri Bakanlığı cuma günü yaptığı açıklamada, zaman sınırlamalarının getirilmesinin “Büyük çapta meydana gelen sahtekarlık ve usulsüzlüklerin ortadan kaldırılmasına yarayacağını" belirtti.
Polonya'daki pek çok vatandaş Holokost tazminatı ödenmesine taraftar değil. Geçtiğimiz yıl yeniden seçilen Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, seçim öncesinde Holokost tazminatlarına karşı kampanya yürütmüştü. Birçok Polonyalı, tazminatların yalnızca Nazi Almanya'sına yöneltilmesi gerektiğine ve Polonya'nın Holokost döneminden kaynaklanan herhangi bir zararı ödemesinin adil olmadığına inanıyor.
