Yusuf Besalel yeni kitabı 'Yahudilik'i anlattı

Yusuf Bey, son kitabınızdan yaklaşık 15 yıl sonra, oldukça kapsamlı bir kitap hazırladınız. Referans kitap olarak kullanılabilecek bir esere imza attınız. Okurlar, bu kitapta Yahudilik hakkında neler öğrenebilecek?

Evet, son kitabımın üzerinden 15 yıl geçti. Bu süreçte oldukça kapsamlı bir çalışma yaptım. Bu kitap, akademik bir referans olarak kullanılabilir. Son 12 yıl içerisinde Şalom gazetesinde yayınlanan yüzden fazla makalemin aydınlatıcı amaçla bir araya gelmesini ve yok olmamasını da amaçlıyor.

Bu eserde Yahudilik hakkında yer alan ana başlıklar; Yahudi dini, Holokost, arkeoloji, kadın, Osmanlı Yahudileri, Türkiye Cumhuriyetinde Yahudiler, Yahudi tarihi, Siyonizm, İsrail, antisemitizm, İslâm devletlerinde Yahudiler, Kudüs, Yahudilikle ilgili olarak dini alanda ve çeşitli konularda sorulan birtakım kritik sorular ve yanıtları…

Yahudilikte kadın kavramı da kitabınızda kayda değer bir şekilde yer alıyor. Yahudilikte kadının önemi ve değeri hakkında ne söyleyebilirsiniz?

Yahudilikte kadın kavramı, kitabımda geniş bir şekilde yer alıyor çünkü Yahudi dini, kadın-erkek eşitliğini, her iki cinsiyetin de ‘İlâhi Varlık’tan kaynaklandığını kabul eder. Buna göre, erkek topraktan yaratılmış ve Tanrı’nın nefesiyle de ilahi bir nitelik kazanmıştır. İlahi bir değer kazanmış olan erkekten yaratılan kadın ise, daha da kıymetli bir içeriğe sahiptir. Ayrıca Tanrı, Tora'yı İsrailoğulları'na verdiğinde, kadınlar dâhil bütün halkın mevcudiyetini şart koşmuştur. İsrailoğulları, Mısır'dan dürüst kadınları sayesinde kurtulmuştur ve Yahudi dini ve genel tarihinde sayısız değerli ve ünlü kadınlar da yer almaktadır.

Kitabımda ayrıca Yahudi olmayan toplumlar tarafından da çok merak edilen Yahudilikte kadının örtünme konusunu da ele aldım.

Sadece kavramsal değil, tarihi konulara da yer vermişsiniz. Hem Türk Yahudilerinin hem de bazı diaspora Yahudilerinin tarihlerini görmek mümkün kitapta. Çok kapsamlı bir araştırmaya imza atmışsınız… Çok zor oldu mu bu araştırma?

Sadece kavramsal değil, kitabımda tarihsel konulara da yer verdim çünkü tarih, ana kavramsal unsurların bilimsel kanıtıdır da. Tarihi konular arasında hem Türk Yahudilerinin hem de bazı diaspora Yahudilerinin tarihini görmek mümkün. Bu kapsamlı bir araştırma ama fazla zor olmadı. Çünkü Türk Yahudileri ile ilgili makalelerin kaynakçalarının bazıları, daha önceki kitabım ‘Osmanlı ve Türk Yahudileri’ kitabımdan alındı. Diaspora Yahudileri ile ilgili makalelerim ise, biraz daha uğraşı gerektirdi; çeşitli özgün kaynakçalara müracaat ettim.

Kitabınızı, Yahudilik konusunda araştırma yapan öğrencilere ithaf etmişsiniz… Bildiğim kadarıyla araştırmalarında destek isteyen sayısız öğrenciye yardım ediyorsunuz? Bu öğrenciler genelde kimler oluyor, sizi nasıl buluyorlar? En çok hangi konuları merak ediyorlar?

Kitabımı, Yahudilik konusunda araştırma yapan öğrencilere ithaf ettim. Özellikle geniş toplumun bireyleri, Yahudilik ile ilgili her konuda bilgiye kavuşmakta daha istekliler kanaatindeyim. Bunların arasında da bilhassa İlâhiyat fakülteleri öğrencileri başı çekiyor. Yüksek lisans tezlerinde, Yahudilik ile ilgili konularda bocalayan çok sayıda öğrencilere yıllarca tahminlerinin fevkinde yardım ederek mezun olmalarına vesile oldum. Onlar da, birbirlerini bana yönlendiriyorlar. Bu gençlerin hemen hepsi, bizi tanımıyor veya yanlış tanıyorlar ancak müşterek çalışmalarımızdan sonra hakkımızda çok olumlu izlenimler ediniyorlar.

Kitaplarımı, birçok üniversitenin ve özellikle Iğdır’dan Bursa'ya birçok ildeki başlıca ilâhiyat fakültesinin kütüphanelerine, bazı öğrencilere ve hocalara göndererek, armağan ederek; doğru bilgilerle akademik araştırmalar yapmalarını temin etmeye çalışıyorum. Bilgi paylaşıldığı müddetçe faydalıdır ilkesine inanıyorum.

Öğrencilerin en çok merak ettikleri hususlar arasında ise şunlar yer alıyor: Yahudilikte ahiret inancı, İslâm ve Musevi dinleri arasındaki benzerlikler,  Yahudiliğin bir ırk olup olmadığı, İsrailoğulları'nın ‘seçilmişliği’nin aslında ne anlama geldiği, Yahudilikte kadın, faize bakma tarzı, örtünme, Yahudi dinine girmek, Medine Yahudileri, Hazar Türkü Yahudileri, Abdülhamit döneminde Yahudiler, Siyonizm,  İsrail'in kuruluşu, Kudüs, Tevrat'ın muharref (değiştirilmiş) olduğu savı gibi nice ilginç konular var. Kitapta hepsi ile de ilgili olarak yazılmış cevabi makaleler mevcut.

Kitabın son bölümünde ise, geniş toplumun bir kısım bireylerinin, bazılarını Yahudi karşıtı dürtülerle de sorduğu birçok soruya kısa yanıtlar yer alıyor. Bu yanıtların, Türk Yahudi Toplumu'nun bireyleri tarafından da okunması gerektiğine ve bu konularda bilinçlenmelerinin olumlu olacağına da inanıyorum.

Ayrıca yıllarca konferanslar ile ve günümüzde de internetten toplantılar ile öğrencilerin merak ettikleri hususları aydınlatmaya çalışıyorum. Öğrenciler ile mezuniyetten sonra da yazışmalarım oluyor ve beni ziyarete gelenler de oluyor.

Kitabınızın ilk tepkileri nasıl oldu?

Kitabımın piyasaya çıkışı henüz pek yeni. Fakat akademisyenlerin bazılarından aldığım yanıt, kitabın Yahudilik konusunda çok konuya ışık tutan, ayrıntılı ve artık kitapevlerinde bulunmayan, ‘Yahudilik Ansiklopedisi’, ‘Yahudi Tarihi’, ‘Osmanlı ve Türk Yahudileri’ gibi kitaplarımın da yokluğunu gideren güzel bir çalışma olduğu şeklinde.

Bazı makalelerde aynı konuların işlenmesi, nedeni önsözde belirtilmesine karşın, eleştiri konusu oldu. Keza son bölümde yer alan soru ve cevaplarının bazı makalelerin içeriğinde de mükerrerleşmesi ifade edildi. Ancak bu yöntem, bilgi yoksunluğundan kaynaklanan Yahudi karşıtı düşüncelere kısa yanıt verme amacını gütmekte olup bilâkis bu aydınlatma tarzını takdir edenler de oldu.

Yeni çalışmalarınız var mı? Varsa hangi alanlarda?

Hâlen yeni çalışmalarım yok. Şalom’da değişik konularda makaleler yazmayı ise sürdürüyorum.