Türk Musevileri Müzesi, arkeolojik kazılardan çıkan bilgiler ışığında Anadolu Topraklarında Yahudi varlığının 2600 yıllık geçmişine ışık tutan ´Taşlara Kazınan Yahudi Kimliği´ sergisi ile arkeoloji, tarih profesyonellerini ve meraklılarını bir araya getirdi. Serginin açılışı 3 Kasım´da gerçekleşti.
Türkiye Hahambaşısı Rav İsak Haleva, Türk Yahudi Toplumu Eşbaşkanı İshak İbrahimzadeh ve İstanbul Alman Konsolosluğu mensuplarının katılımı ile 3 Kasım Çarşamba akşamı gerçekleşen açılış 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi Vakfı Başkanı Silvyo Ovadya’nın konuşması ile başladı. Sergi 4-21 Kasım tarihleri arasında, cumartesi günleri haricinde, 10.00-17.00 saatleri arasında Zülfaris Sinagogunda ziyaret edilebilecek.
Mimar Çiğdem Öner’in özel isteği ile sergiyi dolaşırken Piyanist Renan Koen’in kendi ailesinin göç yollarını konu aldığı ve 500. Yıl Vakfı ile iş birliği içinde 2014 yılında dinleyiciye sunduğu Sefarad Müziği ‘Kayıp İzler Gizli Anılar’ albümü tarihi seslendiriyor.
Koordinatörlüğünü Nisya İsman Allovi’nin yaptığı sergi, Mimar Çiğdem Öner’in Anadolu’da süre giden arkeolojik kazı başkanları ve akademisyenlerle iş birliğinde ve Almanya Federal Cumhuriyeti Başkonsolosluğu İstanbul ve Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliğinin maddi destekleri ile söz konusu coğrafyada Yahudilerin geçmişini, kanıtlar eşliğinde ortaya çıkarmakta.
Yahudiler 2600 yıl önce, bu yerleşiklerinde özellikle ticaret yapmak üzere Anadolu topraklarına geldiler ve antik kentlere yerleştiler. Arkeolojik kazılar, bu coğrafyadaki Yahudi varlığını kanıtlayan mezar taşları, yazıtlar, objeler ve sinagog kalıntıları gibi somut bulgular sunmakta.
Serginin gözler önüne serdiği somut Yahudi bulguları, bölgelere göre sergilenmekte ve en son keşfedilen Side Sinagogu ile birlikte, Andriake, Sardes, Priene, Limyra ve Miletos sinagoglarına ait her türlü ayrıntılı bilgi, yapılara ait üç boyutlu restitüsyon önerileri ve bazı yapılara ait maketler de izleyici ile paylaşılmakta.
Söz konusu arkeolojik bölgelerin kazı başkanları, sinagog binaları ile ilgili restitüsyon çalışmalarına geri bildirimleriyle ile destek oldular. Sardes Sinagogunun bir maketinin de yer aldığı sergide ayrıca Ariel Goldenberg’in yapımcılığını üstlendiği ve serginin kısa bir özetini canlandıran film girişte izleyiciyle buluşuyor.
Anadolu’da Yahudi varlığını vurgulamak ve bu konuda daha fazla araştırma yapılmasına bir davet niteliğindeki ‘Taşlara Kazınan Yahudi Kimliği’ sergisi özellikle arkeoloji ve tarih profesyonelleri olduğu kadar meraklılarına da ilginç bir perspektif sunuyor.
Araştırmacı Yazar Siren Bora’nın bilimsel danışmanlığında düzenlenen serginin yanı sıra akademisyen ve kazı başkanlarının makalelerinden oluşan sergi kitabı da önümüzdeki günlerde Müze Yayınlarından okurlarıyla buluşacak.
Adeta taşları dillendiren bu önemli sergi, aile hikayelerinin bile ulaşamadığı geçmiş ile buluşmak için çok kıymetli bir fırsat.
